ΚΕΝΤΡΟ ΠΛΗ.ΝΕ.Τ. ΦΛΩΡΙΝΑΣ

Δίκαιο και Internet - Μέρος 5ο (2010)

 

Διαμάχη Κίνας και Google

            Δύο υπερδυνάμεις του σύγχρονου κόσμου βρίσκονται σε σύγκρουση. Από την μια μεριά η κινεζική κυβέρνηση εμμένει στην απόφασή της να ασκεί λογοκρισία στο Internet, αλλά από την άλλη το Google απειλεί ότι θα αποχωρήσει από την Κίνα, ζητώντας πλήρη ελευθερία στη χρήση του Διαδικτύου στην μεγαλύτερη χώρα του πλανήτη. Αυτοί που βρίσκονται στην μέση της διαμάχης, οι Κινέζοι χρήστες του Internet, ανάβουν κεριά και αφήνουν λουλούδια μπροστά από τα γραφεία του Google στο Πεκίνο, ζητώντας του να παραμείνει. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Κίνα υπάρχουν περί τα 360 εκατομμύρια χρήστες του Internet, περισσότεροι από κάθε άλλη χώρα, και ο λόγος που ξέσπασε η διαμάχη είναι οι επιθέσεις hacker που σημειώθηκαν στην υπηρεσία Gmail του Google, κυρίως σε λογαριασμούς ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ακτιβιστών που μάχονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Οι επιθέσεις αυτές πιστεύεται ότι έγιναν από κινεζικό έδαφος και εμμέσως πλην σαφώς ενοχοποιούν την κινεζική κυβέρνηση.

             Αξίζει να αναφερθεί ότι το μερίδιο του Google στην κινεζική αγορά, που είναι μία από τις ελάχιστες στον κόσμο όπου αμερικανική εταιρεία δεν έχει την πρωτοκαθεδρία, υπολογίζεται στο 35% για το τελευταίο τρίμηνο του 2009. Αναλυτές θεωρούν την ανακοίνωση της αποχώρησης ως μια κίνηση στρατηγικής πριν από την έναρξη διαπραγματεύσεων με την κινεζική κυβέρνηση για την κατάργηση της λογοκρισίας στο κινεζικό Internet. Η Κίνα επενδύει πάρα πολλά χρήματα στο πρόγραμμα Golden Shield, που σκοπό έχει την παρακολούθηση των επικοινωνιών και των δεδομένων των χρηστών του Internet στην αχανή αυτή χώρα, με την χρήση ειδικών φίλτρων, και είναι αξιοσημείωτο ότι τη μερίδα του λέοντος στις διαδικτυακές αναζητήσεις των Κινέζων χρηστών κατέχει η κινεζική μηχανή αναζήτησης Baidu. «Το Google δεν αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα, σύμφωνα με τον οποίο οι ξένες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Κίνα οφείλουν να προσαρμόζονται στους νόμους της χώρας», δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας.

 

Οι Αλεξίσφαιροι Πειρατές

Μπορεί οι σουηδικές αρχές να έκλεισαν την ιστοσελίδα The Pirate Bay για παράνομο κατέβασμα αρχείων ήχου και ταινιών, αυτή όμως μετακόμισε στην Ουκρανία και λειτουργεί και πάλι κανονικά και είναι μάλιστα χαρακτηριστικό της φύσης του Internet ότι την ώρα που ο δικαστής ανακοίνωνε την ενοχή των τεσσάρων ιδρυτών της, 10 εκατομμύρια χρήστες ήταν συνδεδεμένοι στην νέα ιστοσελίδα και κατέβαζαν μουσική και ταινίες. Η υπόθεση αυτή πήρε τόσο μεγάλη έκταση, ώστε οι «Πειρατές» όχι μόνο έγιναν δημοφιλείς αλλά ίδρυσαν και πολιτικό κόμμα στη Σουηδία το οποίο εξασφάλισε μάλιστα μία έδρα στο Ευρωκοινοβούλιο στις ευρωεκλογές του Ιουνίου του 2009.

  

Το Παγκόσμιο Πρόβλημα της Πειρατείας Λογισμικού

            Η πειρατεία μέσω του Internet έχει ανθίσει εντυπωσιακά τα τελευταία χρόνια τόσο εξαιτίας της ευρείας εξάπλωσης των ευρυζωνικών συνδέσεων αλλά και της συμπίεσης των ψηφιακών αρχείων, με αποτέλεσμα η διακίνησή τους μέσω του Διαδικτύου να είναι μια εύκολη υπόθεση για τον καθένα. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν όλες οι παράνομες ανταλλαγές και διακινήσεις ψηφιακών αρχείων, όπως είναι οι δίσκοι μουσικής, οι κινηματογραφικές ταινίες, τα βιβλία σε ηλεκτρονική μορφή, τα παιχνίδια για υπολογιστές αλλά και τα λογισμικά προγράμματα. Οι ζημιές που έχουν προκληθεί στη βιομηχανία της μουσικής, του κινηματογράφου, των εκδόσεων και της παραγωγής λογισμικού είναι ανυπολόγιστες και τα διαφυγόντα κέρδη εκτιμώνται σε πολλά δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Υπολογίζεται ότι για κάθε νόμιμο κατέβασμα μουσικού αρχείου αντιστοιχούν 650 παράνομες μεταφορτώσεις (downloads).

             Είναι χαρακτηριστικό ότι χρειάστηκαν μόλις 15 λεπτά από την έναρξη διάθεσης της ψηφιακής έκδοσης ενός επώνυμου βιβλίου από το ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο της Amazon για να κάνουν την εμφάνισή τους στο Internet τα πρώτα παράνομα αντίτυπά του. Τα βιβλία που είναι σε ηλεκτρονική μορφή υποτίθεται ότι προστατεύονται από την τεχνολογία DRM (Digital Rights Management). Πρόσφατα, η Βουλή της Γαλλίας ψήφισε σχετικό νομοσχέδιο που τιμωρεί με διακοπή πρόσβασης στο Internet όσους χρήστες διαπιστωθεί ότι έχουν κατεβάσει παράνομα αρχεία από το Διαδίκτυο για περισσότερες από 3 φορές. Σύμφωνα με τον νόμο προβλέπονται και πολύ αυστηρά πρόστιμα για τους παραβάτες, ενώ προβλέπονται και πολύ μικρότερα πρόστιμα για τους γονείς όταν ο παραβάτης είναι ανήλικος. Ανάλογες νομοθετικές ρυθμίσεις σχεδιάζονται στη Βρετανία και την Ισπανία.

             Από την άλλη μεριά, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την αναθεωρημένη οδηγία για τις τηλεπικοινωνίες, σύμφωνα με την οποία η πρόσβαση στο Διαδίκτυο αναγνωρίζεται ως θεμελιώδες δικαίωμα και η οδηγία μάλιστα προστατεύει τους χρήστες από την αυθαίρετη διακοπή της παροχής υπηρεσιών Internet. Στην οδηγία αναφέρεται ότι περιορισμοί στην πρόσβαση μπορούν να ληφθούν μόνο με τον οφειλόμενο σεβασμό στην αρχή του τεκμηρίου αθωότητας και στο δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και να είναι το αποτέλεσμα μιας δίκαιης και αμερόληπτης διαδικασίας που θα εγγυάται το δικαίωμα του χρήστη να ακουστεί. Ανάλογη νομοθετική ρύθμιση και στη χώρα μας για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών προϊόντων μέσω του Διαδικτύου, προανήγγειλε ο Υπουργός Πολιτισμού. Το σίγουρο είναι πως ό,τι κι αν γίνει οι νομοθέτες θα βρίσκονται πάντα πίσω από τις τεχνολογικές εξελίξεις.

 

Η Υπηρεσία Street View και στην Ελλάδα

            Με άδεια που δόθηκε από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (http://www.dpa.gr) και με τους όρους που αυτή έχει θέσει, προβλέπεται να λειτουργήσει σταδιακά το γνωστό πρόγραμμα τρισδιάστατης εικονικής περιήγησης σε δρόμους ελληνικών πόλεων μέσω του Internet, που είναι γνωστό ως υπηρεσία Street View. Οι εταιρείες Google και ΚΑΠΟΥ Α.Ε. υπέβαλαν αίτηση στην Αρχή για να πάρουν άδεια, προκειμένου να δίνουν στους χρήστες την δυνατότητα εικονικής περιήγησης, που προβλέπεται να ξεκινήσει αρχικά από τις πόλεις Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Τρίκαλα. Οι χρήστες θα μπορούν να κοιτάξουν προς οποιαδήποτε κατεύθυνση με οπτικό πεδίο 360 μοιρών και να κάνουν εικονική βόλτα στην πόλη, παρατηρώντας τους δρόμους, τα κτίρια και τα αξιοθέατα. Η Αρχή μπορεί να έδωσε την σχετική άδεια, τονίζει όμως ότι είναι αναγκαία η επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων που έχουν σχέση με την υπηρεσία αυτή και υποδεικνύει την εφαρμογή της τεχνικής της θόλωσης στις φωτογραφίες σε περιπτώσεις που είναι εμφανή πρόσωπα και πινακίδες αυτοκινήτων.

             Οι φωτογραφίες θα πρέπει να διαγράφονται το πολύ ύστερα από 6 μήνες από την φωτογράφιση και οι φωτογραφίσεις θα πρέπει να γίνονται είτε τις πολύ πρωινές ώρες, είτε τις αργίες και γενικότερα σε ώρες που δεν κυκλοφορεί πολύς κόσμος. Οι εταιρείες είναι υποχρεωμένες να θολώνουν τις εικόνες όταν οι χώροι που φωτογραφίζονται είναι αποκαλυπτικοί προσωπικών δεδομένων και επίσης η Αρχή έκρινε ότι δεν επιβάλλεται η θόλωση της εικόνας των κτιρίων. Απαγορεύεται η φωτογράφιση στρατοπέδων και οι πολίτες θα μπορούν να ζητήσουν είτε την θόλωση μιας εικόνας ή και την απόσυρσή της αν φανερώνει προσωπικά τους δεδομένα ή περιουσίες. Η χαρτογράφηση γίνεται με κάμερες που είναι τοποθετημένες στις οροφές αυτοκινήτων και μπορούν να περιστρέφονται σε γωνίες 360 μοιρών και να καταγράφουν λεπτομέρειες από τον περιβάλλοντα χώρο.

  

Εξάρθρωση Κυκλώματος Παιδικής Πορνογραφίας

            Τον Ιανουάριο του 2010 το Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ασφάλειας Αττικής σημείωσε μια σημαντική επιτυχία στα πλαίσια της επιχείρησης «Twins» καθώς κατόρθωσε να εντοπίσει 10 άτομα στη χώρα μας που διακινούσαν σκληρό υλικό παιδικής πορνογραφίας. Ο εντοπισμός των κατηγορουμένων έγινε από τις αυστριακές αρχές όταν στη διάρκεια έρευνας για δίκτυο παιδόφιλων, εντοπίστηκαν τα ηλεκτρονικά ίχνη 38 μελών του δικτύου από την Ελλάδα. 

            Η Αστυνομία μπόρεσε και εντόπισε τελικά 10 άτομα σε αστικές περιοχές που είχαν δημιουργήσει 38 ηλεκτρονικά προφίλ, όπου όλοι τους ήταν για ακόμα μια φορά άτομα υπεράνω πάσης υποψίας. Εκείνο που απασχολεί τις Αρχές είναι αν οι κατηγορούμενοι εμπλέκονται όχι μόνο στη διακίνηση αλλά και στην παραγωγή του υλικού. Οι αξιωματικοί της Interpol έχουν διαπιστώσει ότι ενώ παλαιότερα τα περισσότερα παιδιά-θύματα προέρχονταν από την Ασία, τα πέντε τελευταία χρόνια παρατηρείται μια ανησυχητική αύξηση της παραγωγής σκληρού πορνογραφικού υλικού σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπου παρουσιάζεται και αύξηση του σεξουαλικού τουρισμού.

  

Η Διαφύλαξη των Προσωπικών Δεδομένων

            Με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας των Προσωπικών Δεδομένων, (28 Ιανουαρίου), η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (Data Protection Authority, http://www.dpa.gr) κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τα προσωπικά μας δεδομένα, τα οποία πρέπει να προσέχουμε σε ποιον τα δίνουμε και για ποιο σκοπό. Στόχος της Αρχής είναι η προληπτική δράση και όχι η καταστολή για την αποτροπή των φαινομένων παραβίασης των προσωπικών δεδομένων και τα μεγάλα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει είναι η αζήτητη ηλεκτρονική επικοινωνία (spam e-mails), τα έξυπνα συστήματα βιντεοεπιτήρησης με αναγνώριση συμπεριφοράς και τα συστήματα αυτόματης ταυτοποίησης προσώπων.

 

 Το Facebook και τα Προσωπικά Δεδομένα

            Το μεγάλο θέμα που έχει προκύψει με την ανεξέλεγκτη χρήση των προσωπικών δεδομένων των χρηστών από τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, όπως είναι το Facebook, το MySpace και το Twitter, απασχολεί τις Αρχές πολλών χωρών. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) ανακοίνωσε σχέδια για την επιβολή νέων νόμων που έχουν στόχο τις ιστοσελίδες αυτές καθώς θεωρεί ότι οι υπάρχοντες νόμοι για την προστασία των προσωπικών δεδομένων των πολιτών είναι ξεπερασμένοι από το 1995 που εκδόθηκαν. Το μεγάλο πρόβλημα είναι οι καταγγελίες που έχουν γίνει από χρήστες του Facebook για την εσφαλμένη χρήση των προσωπικών τους στοιχείων που έχουν αναγράψει στο προφίλ τους καθώς δεν είναι σε θέση να ελέγχουν ποιος έχει πρόσβαση στις προσωπικές τους πληροφορίες.

  

Συντονισμένη Επίθεση από Hackers

            Σε μια από τις μεγαλύτερες επιθέσεις hackers, ή «κυβερνοεγκληματιών» κατ’ άλλους, που έχει γίνει ποτέ, εκτιμάται ότι από τα τέλη του 2008 έως και τις αρχές του 2010, επλήγησαν περισσότερα από 75.000 συστήματα υπολογιστών σε περίπου 2.500 επιχειρήσεις αλλά και σε 10 κυβερνητικές υπηρεσίες σε 196 χώρες. Πίσω από τις επιθέσεις φαίνεται ότι βρισκόταν μια συμμορία με έδρα την Ανατολική Ευρώπη, που χρησιμοποιούσε τουλάχιστον 20 servers σε διάφορα σημεία του πλανήτη για τον έλεγχο και την διοίκηση της όλης δράσης. Οι hackers χρησιμοποιούσαν μια νέα έκδοση του διαβόητου ZeuS Trojan, το οποίο εντοπίζεται δύσκολα από τα προγράμματα antivirus, και οι κύριοι στόχοι τους ήταν εταιρικά δεδομένα, μηνύματα e-mails, δεδομένα από συναλλαγές με πιστωτικές κάρτες, κωδικοί χρηστών σε ιστοσελίδες και υπηρεσίες κ.ά.

  

Καταδίκη του Google στην Ιταλία

            Με μια απόφαση που αποτελεί σταθμό για την σύντομη νομική ιστορία του Internet, τρία ανώτερα στελέχη του Google καταδικάστηκαν από ιταλικό δικαστήριο για παραβίαση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων. Ήταν η πρώτη φορά που η πανίσχυρη μηχανή αναζήτησης θεωρήθηκε υπεύθυνη για το περιεχόμενο των ιστοσελίδων της, μια απόφαση που σίγουρα θα διχάσει τον κόσμο του Διαδικτύου. Το θέμα ήταν η προβολή ενός video όπου εμφανίζονταν κάποιοι ανήλικοι να ασκούν λεκτική και σωματική βία σε συμμαθητή τους που υποφέρει από σύνδρομο Down. Το video αυτό αναρτήθηκε το 2006 σε ιστοσελίδα του Google και θεωρήθηκε από τα πιο «διασκεδαστικά» του είδους αν και διαγράφηκε μερικές εβδομάδες αργότερα. Οι επικριτές αυτής της δικαστικής απόφασης ισχυρίζονται ότι αυτή αποτελεί σοβαρή απειλή για το Διαδίκτυο και ότι η βασική αρχή της ελευθερίας στο Διαδίκτυο είναι ζωτικής σημασίας για τις δημοκρατίες. Το ευρύτερο θέμα είναι ποιος είναι σε θέση να ελέγξει και να λογοκρίνει αυτόν τον τεράστιο όγκο των πληροφοριών, των κειμένων, των φωτογραφιών και των πάσης φύσεως videos που αναρτώνται κατά χιλιάδες ή και κατά εκατομμύρια καθημερινά σε χιλιάδες sites του Internet και όπου η θέση των υπευθύνων Web masters φαίνεται να είναι κάτι παραπάνω από δύσκολη.

 

Το Street View στο Στόχαστρο

            Φαίνεται ότι η υπηρεσία Street View της δημοφιλούς μηχανής αναζήτησης Google έχει μπει για τα καλά στο στόχαστρο από ανεξάρτητες αρχές, ΜΚΟ, αλλά και κυβερνήσεις. Ήδη, μια επιτροπή εργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία συμμετέχουν όλα τα κράτη-μέλη της, έχει ως σκοπό τη θέσπιση κοινοτικών οδηγιών για τη διασφάλιση του ιδιωτικού απορρήτου. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή αυτή επιτροπή, θα πρέπει το Google να ελαττώσει τον χρόνο που διατηρεί στο Internet τις πανοραμικές, αλλά και αποκαλυπτικές μερικές φορές, φωτογραφίες των πόλεων, από το ένα έτος, που είναι σήμερα, στους έξι μήνες. Να σημειώσουμε ότι η ελβετική κυβέρνηση έχει ζητήσει να αφαιρεθούν από το Street View όλες οι φωτογραφίες που έχουν ληφθεί σε ελβετικό έδαφος.

             Ένα άλλο πρόβλημα που προέκυψε με την δημοφιλή υπηρεσία Street View του Google είναι η πρόσφατη αποκάλυψη ότι η εταιρεία συγκέντρωνε επί τέσσερα χρόνια στοιχεία για τις κινήσεις στο Internet εκατομμυρίων χρηστών, όπως μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και ιστοσελίδες που επισκέπτονταν. Η συλλογή των στοιχείων αυτών γινόταν από τα ασύρματα δίκτυα WiFi που εντόπιζαν τα αυτοκίνητα της υπηρεσίας χαρτογράφησης Street View αν και η βασική τους αποστολή υποτίθεται ότι ήταν η φωτογράφηση των αστικών περιοχών. Η εταιρεία παραδέχθηκε το σοβαρό αυτό ατόπημά της, υποσχέθηκε ότι θα διαγράψει όλα τα δεδομένα που έχουν καταγραφεί και υποστήριξε ότι η παράνομη λειτουργία του «κοριού», ένα λογισμικό υποκλοπής που είχε δημιουργηθεί το 2006, δεν ήταν σε γνώση των υπευθύνων της υπηρεσίας Street View. Οι ευρωπαϊκές αρχές για την αρχή προστασίας δεδομένων πάντως εξέφρασαν την δυσφορία τους για την υποκλοπή αυτή, με προεξέχουσες τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ιταλία.

Στη χώρα μας, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα έχει απαγορεύσει στην εταιρεία να φαίνονται στις φωτογραφίες που προβάλλει η υπηρεσία Street View ευδιάκριτα πρόσωπα ή και πινακίδες αυτοκινήτων. Πάντως, ένας από τους ιδρυτές του Google, ο Sergey Brin, παραδέχθηκε ότι η εταιρεία του «τα έκανε θάλασσα», αναφερόμενος στην αποκάλυψη ότι τα οχήματα της υπηρεσίας Street View συνέλλεγαν «κατά λάθος» και προσωπικά δεδομένα εκτός από τα στοιχεία για τις υπηρεσίες γεωεντοπισμού και μάλιστα σε περισσότερες από 30 χώρες τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Το πρόγραμμα Street View είναι διαθέσιμο σε 23 χώρες, αλλά η Γερμανία είναι η μόνη χώρα όπου οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν από την εταιρεία να μην εμφανισθούν τα σπίτια τους στο Internet. Τα συνολικά αιτήματα των Γερμανών ανέρχονται στο 3% του αριθμού των γερμανικών νοικοκυριών στις 20 μεγαλύτερες πόλεις της Γερμανίας.

  

Οι «Στοιχειωμένοι» Υπολογιστές

            Φθάσαμε αισίως στην εποχή όπου οι υπολογιστές που χρησιμοποιούμε και που αποτελούν ήδη ένα σημαντικό κομμάτι της καθημερινότητάς μας, να φοβόμαστε ότι μπορεί να γίνουν εν αγνοία μας «στοιχειωμένοι» ή «υπολογιστές ζόμπι», δηλαδή με απλά λόγια να αποτελέσουν ένα κομμάτι (κρίκο) ενός τεράστιου δικτύου από επίσης μολυσμένους υπολογιστές που χρησιμοποιούνται για την υποκλοπή προσωπικών ή κυβερνητικών δεδομένων ή και για να εξαπολύσουν μαζικές επιθέσεις σε ιστοσελίδες. 

            Τον Μάρτιο του 2010 η ισπανική αστυνομία συνέλαβε τρεις υπόπτους που είχαν μετατρέψει σε υποχείριά τους 16 εκατομμύρια υπολογιστές σ’ όλο τον κόσμο, δημιουργώντας έτσι το μεγαλύτερο δίκτυο υπολογιστών «ζόμπι» που έχει εντοπιστεί ποτέ. Η αστυνομία εκτιμά ότι ο ιός που ανέλαβε την «στρατολόγηση» των ανύποπτων υπολογιστών είχε το όνομα Mariposa (πεταλούδα) και είχε καταφέρει να εξαπλωθεί σε περισσότερες από 190 χώρες. Θύματά του ήταν απλοί χρήστες, κρατικές υπηρεσίες, τράπεζες αλλά και πολλές γνωστές πολυεθνικές εταιρείες. Ο στόχος του ιού ήταν η υποκλοπή ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων, όπως κωδικοί ασφαλείας, αριθμοί πιστωτικών καρτών αλλά και στοιχεία από τραπεζικούς λογαριασμούς.

             Εκείνο, όμως, που ανησυχεί ακόμα περισσότερο τις διωκτικές αρχές, είναι το γεγονός ότι πίσω από το hacking δεν κρύβονται πλέον κάποιοι «τρελαμένοι» προγραμματιστές της παλιάς εποχής που δρουν αυτόνομα, αλλά πολύ καλά οργανωμένα κυκλώματα που είναι ειδικευμένα στο κυβερνοέγκλημα και που η δουλειά τους είναι να φτιάχνουν προγράμματα που εκμεταλλεύονται τα κενά ασφαλείας που υπάρχουν στα λειτουργικά συστήματα αλλά και στα προγράμματα antivirus.

 

 Θάνατος Λόγω του Εθισμού στο Διαδίκτυο

            Ένα ζευγάρι Νοτιοκορεατών έδειξε με τον πιο τραγικό τρόπο μέχρι ποιου σημείου μπορεί να φθάσει ο εθισμός στο Διαδίκτυο. Και οι δύο γονείς ήταν τόσο πολύ απασχολημένοι με το να μεγαλώνουν εικονικά την ψηφιακή κόρη τους με το όνομα Anima στο δημοφιλές διαδικτυακό παιχνίδι Prius Online, ώστε άφησαν το ηλικίας τριών μηνών μωρό τους να πεθάνει από την πείνα! Σύμφωνα με ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Σεούλ, εκτιμάται ότι το 30% των Νοτιοκορεατών που είναι κάτω των 18 ετών, δηλαδή περίπου 2,4 εκατομμύρια άτομα, κινδυνεύουν από τον εθισμό στο Internet. Είναι πολλά εκατομμύρια οι χρήστες που έχουν δημιουργήσει μια δεύτερη εικονική ζωή στο Διαδίκτυο και πολλοί απ’ αυτούς ζουν μαζί ψηφιακά χωρίς να έχουν συναντηθεί ποτέ στην πραγματικότητα.

 

 Θεμελιώδες Δικαίωμα η Πρόσβαση στο Διαδίκτυο

            Σύμφωνα με έρευνα που έκανε το BBC σε 26 χώρες, σχεδόν το 80% των ανθρώπων θεωρούν ως θεμελιώδες δικαίωμα την πρόσβαση στο Internet. Τα ποσοστά ήταν υψηλά ακόμα και σ’ όσους δεν είναι χρήστες του Διαδικτύου αλλά και στις χώρες με χαμηλή διείσδυση στον Παγκόσμιο Ιστό. Η Εσθονία και η Φινλανδία έχουν ήδη αναγνωρίσει την πρόσβαση στο Διαδίκτυο ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, όπως είναι η πρόσβαση σε ηλεκτρικό, νερό και τηλέφωνο. «Το δικαίωμα στην επικοινωνία δεν μπορεί να αγνοηθεί» είναι η γνώμη του γενικού γραμματέα της Διεθνούς Ένωσης Τηλεπικοινωνιών (ITU) του ΟΗΕ.

             Διαφοροποιήσεις εμφανίστηκαν στις απαντήσεις των χρηστών ως προς το αν θα πρέπει να γίνεται κάποιος έλεγχος στη χρήση του Διαδικτύου και όσον αφορά τα προβλήματα που έχουν προκύψει από τη χρήση του Διαδικτύου και που απασχολούν έντονα το κοινό, αυτά είναι σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας και κατά φθίνουσα σειρά η ηλεκτρονική απάτη, το βίαιο ή άσεμνο περιεχόμενο, οι απειλές κατά της ιδιωτικής ζωής, η κρατική λογοκρισία και η δύναμη των ιδιωτικών εταιρειών.

  

Τι Είναι Τελικά οι Hackers;

            Η απάντηση στο τι ακριβώς είναι ένας hacker, τι κάνει και ποια είναι τα κίνητρά του είναι από τις πιο διφορούμενες στον χώρο του Internet. Μπορεί για τον πολύ κόσμο και για τα ΜΜΕ, ο όρος hacker να είναι ταυτόσημος με τον κυβερνοδιαρρήκτη, δηλαδή ένα άτομο που είναι συνέχεια συνδεδεμένο με το Internet και παραβιάζει συστήματα ασφαλείας υπολογιστών, εκμεταλλεύεται τα κενά τους και εισβάλλει σε δίκτυα υπολογιστών και συστημάτων δεδομένων, διαγράφοντας ή αποσπώντας στοιχεία και προκαλώντας σε γενικές γραμμές χάος.

             Από την άλλη μεριά, οι ίδιοι οι αυτοαποκαλούμενοι hackers ισχυρίζονται ότι είναι οι Ρομπέν των Δασών του Διαδικτύου, δηλαδή άτομα που χρησιμοποιούν δημιουργικά τους υπολογιστές και το λογισμικό τους, χειρίζονται τις ικανότητές τους με υπεύθυνο τρόπο και υπηρετούν την κοινωνία, ενημερώνοντας τους αρμόδιους για τα κενά ασφαλείας που εντοπίζουν. Σε γενικές γραμμές μεταδίδουν τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους και εφιστούν την προσοχή σε τεχνολογικές εξελίξεις που είναι ύποπτες. Με λίγα λόγια, αποτελούν το αναγκαίο διορθωτικό σ’ ένα κόσμο που κυριαρχείται από δίκτυα υπολογιστών και τηλεπικοινωνιών.

 

 Τα Παιδιά Έχουν Γνώση των Κινδύνων του Internet

            Φαίνεται ότι οι ανήλικοι χρήστες του Internet στη χώρα μας είναι «ψαγμένοι ιντερνετικά» και έχουν γνώση των κινδύνων που ελλοχεύουν στον Παγκόσμιο Ιστό. Είναι πολύ προσεκτικοί και δεν κλείνουν εύκολα ραντεβού με αγνώστους, αλλά ακόμα κι αν πουν «ναι» σε μια τέτοια συνάντηση, συνήθως ενημερώνουν τους γονείς τους.

             Τα στατιστικά στοιχεία είναι  εντυπωσιακά :

            Ο εκπρόσωπος της γραμμής βοήθειας ΥποΣΤΗΡΙΖΩ του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου (SaferInternet) κ. Γιώργος Κορμάς αναφέρει ότι υπάρχουν δύο κατηγορίες ενηλίκων που είναι επικίνδυνοι για παρενόχληση ανήλικων χρηστών στο Διαδίκτυο. Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν οι ενήλικοι χρήστες που είναι επιθετικοί και χυδαίοι και προκαλούν σεξουαλικού τύπου παρενόχληση. Στην περίπτωση αυτή, είναι εύκολο για τα παιδιά να αντιληφθούν τον κίνδυνο και είτε κάνουν block τον χρήστη ή στέλνουν αναφορά (report).

             Στη δεύτερη κατηγορία, που είναι και πιο επικίνδυνη, ανήκουν οι παιδόφιλοι, οι οποίοι συνήθως δημιουργούν ένα ψεύτικο προφίλ προσποιούμενοι έναν ενήλικο χρήστη και προσεγγίζουν σταδιακά και ύπουλα το ανήλικο θύμα τους. Ο κίνδυνος για τα παιδιά από το να συναντήσουν έναν άγνωστο δεν είναι μόνο η σεξουαλική κακοποίηση, αλλά και το να πέσουν θύματα κακοποίησης, εκβιασμού, ληστείας ή και άλλα.

  

Οι Κατάσκοποι Δρουν και στο Facebook

            Σύμφωνα με έγγραφο του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ που περιήλθε στην κατοχή της EFF (Electronic Frontier Foundation), μιας οργάνωσης που δραστηριοποιείται για τα πολιτικά δικαιώματα στο Διαδίκτυο, μυστικοί πράκτορες υπηρεσιών των ΗΠΑ δημιουργούν προφίλ σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης χρησιμοποιώντας πλαστά στοιχεία και με απώτερο στόχο να αποσπάσουν πληροφορίες για υπόπτους. Οι πράκτορες μπορούν έτσι να ελέγχουν το άλλοθι των υπόπτων, βλέποντας για παράδειγμα αν οι καταθέσεις τους συμφωνούν με τα μηνύματα που ανταλλάσσουν στο Facebook ή στο Twitter κοκ.

             Επίσης, φωτογραφίες όπου οι ύποπτοι ποζάρουν δίπλα σε ακριβά αντικείμενα, μπορούν να αποκαλύψουν καταζητούμενους για κλοπές και ληστείες. Η EFF απαιτεί τώρα από την κυβέρνηση των ΗΠΑ να διευκρινίσει την επίσημη πολιτική της για τους κανόνες με τους οποίους πρέπει να δρουν οι μυστικές υπηρεσίες στα κοινωνικά δίκτυα. Φαίνεται ότι βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα ακόμα από τα μεγάλα θέματα που έχουν προκύψει στο Internet και που η επίλυσή του διχάζει ήδη πολλούς και αυτό γιατί ενώ στην πραγματική ζωή οι πράκτορες απαγορεύεται να εμφανίζονται ως συγγενείς ή φίλοι υπόπτων, στο Διαδίκτυο, όμως, μπορούν να το κάνουν. Οι περισσότερες από τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης είναι πάντως συνεργάσιμες με τις Αρχές όταν ζητούνται πληροφορίες ή δεδομένα μετά από την έκδοση εντάλματος.

  

Το Gmail Γίνεται Ασφαλές

            Το Google στην προσπάθειά του να κάνει πιο ασφαλείς τις υπηρεσίες που παρέχει στους χρήστες του Internet, εγκαινίασε ένα καινούργιο χαρακτηριστικό για την υπηρεσία ηλεκτρονικής αλληλογραφίας που προσφέρει, το γνωστό μας Gmail, όπου ενημερώνει τους χρήστες της υπηρεσίας στην περίπτωση που εντοπίσει κάποιον άλλον χρήστη να προσπαθεί να εισέλθει στον λογαριασμό τους. Η ειδοποίηση του «νόμιμου» χρήστη θα γίνεται με σχετικό μήνυμα στην περίπτωση που διαπιστωθεί απόπειρα πρόσβασης στον λογαριασμό του από IP διεύθυνση που βρίσκεται σε μακρινή χώρα και στην προειδοποίηση θα εμφανίζονται όλες οι τελευταίες IP διευθύνσεις που έχουν αποπειραθεί να συνδεθούν ή και που έχουν συνδεθεί στον λογαριασμό του.

  

Ένας Κοινωνικός Hacker

            Η αστυνομία της Λετονίας μπόρεσε και συνέλαβε έναν νεαρό Λετονό επιστήμονα, ερευνητή τεχνητής νοημοσύνης στο Τμήμα Επιστήμης των Υπολογιστών του Πανεπιστημίου της Λετονίας, ο οποίος με το κωδικό όνομα Nio αποφάσισε να γίνει hacker μόνο και μόνο για να αποκαλύψει τους παχουλούς μισθούς που λαμβάνουν οι  κρατικοί αξιωματούχοι της χώρας του, ενώ την ίδια ώρα η τοπική κοινωνία έχει «γονατίσει» από τα αυστηρά μέτρα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Μπόρεσε έτσι να σπάσει τους κωδικούς και να αποκαλύψει τα φορολογικά στοιχεία 7 εκατομμυρίων συμπατριωτών του, από τα οποία παρουσίασε στο Διαδίκτυο αυτά που θεώρησε ως τα πιο προκλητικά. Οι αρχές αναγκάστηκαν να τον αφήσουν ελεύθερο μετά από μεγάλη διαδήλωση υποστηρικτών του έξω από το κυβερνητικό μέγαρο στην πρωτεύουσα Ρίγα.

  

Η Ανωνυμία των Blogs

            Το θέμα της άρσης της ανωνυμίας των ιστολογίων (blogs) ήρθε και πάλι στο προσκήνιο καθώς νομοσχέδιο που κατατέθηκε στην Ιταλία από τον υπουργό Δικαιοσύνης τον Μάιο του 2010 εξισώνει τα blogs με τα υπόλοιπα ΜΜΕ και οι ιδιοκτήτες των blogs θα είναι υποχρεωμένοι να προσκομίζουν στο υπουργείο Τύπου στοιχεία που να αποδεικνύουν την ταυτότητα του κατόχου τους. Σε αντίθετη περίπτωση, τα ιστολόγια θα κλείνουν. Στη χώρα μας, λειτουργούν 132.000 ιστολόγια από τα οποία τα 3.500 έχουν καθημερινή ανανέωση και έχουν κατατεθεί τα έτη 2008-2010 στο Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ασφάλειας Αττικής περισσότερες από 600 μηνύσεις από πολίτες που συκοφαντήθηκαν μέσα από ανώνυμα blogs. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν βρέθηκε ο συντάκτης των δημοσιευμάτων για τα οποία υποβλήθηκε μήνυση.

             Είναι χαρακτηριστικό ότι έχουν δημιουργηθεί δύο στρατόπεδα στη χώρα μας, όπου το ένα υποστηρίζει αυτό που έγινε στην Ιταλία και ότι πρέπει να δοθεί ένα τέλος στο καθεστώς της ανομίας στον χώρο των blogs, βασιζόμενοι και στη γνωμοδότηση του πρώην εισαγγελέα του Αρείου Πάγου τον Ιούνιο του 2009, ότι δηλαδή στα blogs δεν ισχύει το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης και επικοινωνίας σύμφωνα με το άρθρο 19 του Συντάγματος και δεν απαιτείται άδεια της ΑΔΑΕ (Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών) για να αποκαλυφθούν τα ηλεκτρονικά ίχνη μιας εγκληματικής πράξης στο Διαδίκτυο. Το αποτέλεσμα είναι δεκάδες πολίτες που έχουν συκοφαντηθεί σε κάποια ιστολόγια, να μην μπορούν να διεκδικήσουν τη δικαίωσή τους. Υπάρχει και η άλλη πλευρά που αντιτίθεται στην υποχρεωτική αναφορά του ονόματος των ιδιοκτητών των ανώνυμων blogs και πιστεύει ότι πρέπει να γίνουν πιο αυστηρές οι ποινές.

  

Στη Μάχη Κατά της Παιδοφιλίας

            371 Ευρωβουλευτές υπέγραψαν τον Ιούνιο του 2010 την «Γραπτή Διακήρυξη 29», σύμφωνα με την οποία εγκρίνουν τον έλεγχο και την αποθήκευση έως και για δύο χρόνια των αναζητήσεων που κάνουν οι χρήστες του Internet στην Ευρώπη. Ευελπιστούν ότι μ’ αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουν να καταπολεμήσουν τα κυκλώματα παιδοφιλίας και την διακίνηση της παιδικής πορνογραφίας, που αποτελούν μια μάστιγα για τον σύγχρονο κόσμο. Το κείμενο της Διακήρυξης καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επεκτείνει το σύστημα καταγραφής των διαδικτυακών δεδομένων, ώστε να συμπεριλαμβάνει και το πλήρες ιστορικό από τις λέξεις-κλειδιά που καταχωρούνται στις μηχανές αναζήτησης.

  

Η Εκστρατεία QuitFacebookDay

            Ο ιδρυτής του Facebook, ο περιβόητος Mark Zuckerberg, είχε δηλώσει προκλητικά τον Ιανουάριο του 2010 ότι είχε έρθει οριστικά «το τέλος της εποχής της ιδιωτικότητας» και αποφάσισε κάπως υπόγεια να ανοίξει τους λογαριασμούς των χρηστών του σε δημόσια θέα αν οι ίδιοι δεν επέλεγαν το αντίθετο. Πολλοί, όμως, χρήστες του Internet στις ΗΠΑ αλλά και αλλού αντέδρασαν αμέσως, με αποφασιστικότητα και οργανωμένα. Την μεγαλύτερη απήχηση είχε η έκκληση της ιστοσελίδας QuitFacebookDay.com, («Ημέρα Εγκαταλείψτε το Facebook») η οποία καλούσε τους χρήστες να σβήσουν τους λογαριασμούς τους στις 31 Μαΐου 2010 και μπόρεσε να επηρεάσει μερικές δεκάδες χιλιάδες άτομα.

             Η βασικότερη αιτία που οι περισσότεροι χρήστες έχουν εξοργιστεί με το Facebook είναι οι συχνές αναπροσαρμογές που κάνει στην πολιτική απορρήτου του δικτύου του. Ενώ στην αρχική περίοδο λειτουργίας της ιστοσελίδας το 2005 διαβεβαίωνε «ότι καμία προσωπική πληροφορία δεν θα είναι προσβάσιμη σε κανένα χρήστη που δεν ανήκει σε κάποια από τις ομάδες μας», φθάσαμε σήμερα στο σημείο όλα τα προσωπικά μας δεδομένα να είναι «δημόσια διαθέσιμα» και το προφίλ μας να είναι πολύ δύσκολο να διαγραφεί.

             Αν στο προφίλ σας στο Facebook δηλώσετε ότι σας αρέσει κάτι, όπως ένα βιβλίο, ένα σχόλιο, ένα βίντεο ή μια φωτογραφία, η δήλωση αυτή παραμένει για πάντα στη «μνήμη» του Facebook και διαχέεται σε μηχανές αναζήτησης και ειδικές εταιρείες στόχευσης που συνεργάζονται με διαφημιστικές εταιρείες προκειμένου η διαφήμιση συγκεκριμένων προϊόντων να εμφανισθεί σε συγκεκριμένους χρήστες. Η αλήθεια, σύμφωνα πάντα με τους ειδικούς, είναι ότι ο Mark Zuckerberg χρειάζεται τις προσωπικές μας πληροφορίες καθώς απ’ αυτές εξαρτάται η επιχείρησή του και αυτό γιατί οι πραγματικοί του πελάτες είναι οι διαφημιστές και οι απλοί χρήστες που δημιουργούν προφίλ στο Facebook είναι το στοκ του, το προϊόν που πουλάει. Οπότε η επιλογή για το αν θα χρησιμοποιούμε την δημοφιλή ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης και τι είδους πληροφορίες θα μοιραζόμαστε, παραμένει δική μας.

 

 Η Ιστοσελίδα WikiLeaks

            Από το 2007, η ιστοσελίδα WikiLeaks.org αποκαλύπτει «ευαίσθητα» έγγραφα, προστατεύοντας την ανωνυμία των πηγών της. Το νέο σχέδιο των ιδρυτών της ιστοσελίδας είναι να γίνει η Ισλανδία το νομικό άσυλο της ελευθερίας της έκφρασης στο Internet, με άλλα λόγια να γίνει η χώρα αυτή ένα απαραβίαστο άσυλο για τα ψηφιακά ντοκουμέντα που απειλούνται με λογοκρισία ή καταστροφή σε άλλες χώρες. Το WikiLeaks δημιουργήθηκε ως ένα παγκόσμιο καταφύγιο των ανθρώπων εκείνων που αποφάσιζαν να καταγγείλουν παράνομες πράξεις του αφεντικού τους, του προϊσταμένου τους ή κάποιου πολιτικού υπεύθυνου και οι οποίοι κατέχουν έγγραφα (ντοκουμέντα) αλλά και οπτικό υλικό που αποδεικνύουν τις κατηγορίες τους, αλλά οι ίδιοι θέλουν να παραμείνουν ανώνυμοι φοβούμενοι τυχόν αντίποινα. Για τον λόγο αυτό η ιστοσελίδα έγινε γνωστή με τον όρο «Υπηρεσία Πληροφοριών των Πολιτών».

             Μέσα σε 3 χρόνια λειτουργίας, η ιστοσελίδα δέχθηκε χιλιάδες κείμενα και εικόνες που καταγγέλλουν κρούσματα διαφθοράς ή κατάχρησης. Την ιστοσελίδα διαχειρίζονται πολύ διακριτικά 5 άτομα, όπου ο ένας απ’ αυτούς, ο Τζούλιαν Πολ Ασέιντζ, είναι ο εκπρόσωπός τους και η ψυχή της ιστοσελίδας. Ο Ασέιντζ είναι Αυστραλός πολίτης, δεν έχει μόνιμο τόπο διαμονής και μετακινείται από χώρα σε χώρα. Η χρηματοδότηση τού όλου εγχειρήματος γίνεται αποκλειστικά από δωρεές και χορηγίες συμπαθούντων.

             Η διαδικασία για την δημοσίευση ενός ντοκουμέντου στην ιστοσελίδα WikiLeaks.org είναι αρκετά πολύπλοκη. Σε πρώτη φάση, η πηγή στέλνει το ντοκουμέντο στο WikiLeaks, το ντοκουμέντο κρυπτογραφείται και ξεκινάει το ταξίδι του. Αρχικά αποθηκεύεται σ’ έναν server στη Σουηδία και αυτό γιατί στη χώρα αυτή ισχύει ο νόμος περί ελευθεροτυπίας, όπου ένας δημοσιογράφος δεν είναι υποχρεωμένος να αποκαλύψει τις πηγές του και αν το κάνει, η πηγή μπορεί να προσφύγει εναντίον του στη Δικαιοσύνη. Ένα αντίγραφο του ντοκουμέντου στέλνεται και σε server στο Βέλγιο, όπου ισχύει ένας ανάλογος νόμος, και τελικά το επίμαχο έγγραφο δημοσιεύεται σ’ έναν server σε μια τρίτη χώρα, την οποία οι διαχειριστές της ιστοσελίδας κρατούν κρυφή. Εκεί αποκρυπτογραφείται και δημοσιοποιείται.

             Το σκεπτικό του θεωρούμενου ως ιδρυτή της ιστοσελίδας, του Τζούλιαν Πολ Ασέιντζ, είναι η πεποίθησή του ότι καθώς οι κυβερνήσεις σ’ όλο τον κόσμο χρησιμοποιούσαν τον χαρακτηρισμό «απόρρητο» για να κρύψουν τις πιο σκοτεινές και συχνά παράνομες δραστηριότητές τους, οι απλοί πολίτες του παγκόσμιου χωριού χρειάζονται μια ασφαλή διέξοδο απ’ όπου να μπορούν να διαρρέουν ντοκουμέντα και μυστικά που να αποκαλύπτουν τις δραστηριότητες αυτές. Ο ίδιος δηλώνει ότι είναι «ακτιβιστής της ενημέρωσης», ενώ αποκαλεί την ιστοσελίδα του «κίνημα». Πάντως, τον Ιούνιο του 2010, η κυβέρνηση της Ισλανδίας ψήφισε το επίμαχο νομοσχέδιο που την καθιστά ως το κράτος με την ισχυρότερη προστασία του δημοσιογραφικού επαγγέλματος και γενικότερα όσων αποκαλύπτουν απόρρητα στοιχεία για τις σκιώδεις πρακτικές κρατών και εταιρειών.

  

Δραστηριότητες της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος

            Το Α’ εξάμηνο του 2010, αστυνομικοί του Τμήματος Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ασφάλειας Αττικής εξιχνίασαν 131 υποθέσεις, από τις οποίες οι 15 αφορούσαν πορνογραφία ανηλίκων και 2 προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας, έγιναν 20 συλλήψεις, ενώ σχηματίσθηκαν δικογραφίες για 111 πρόσωπα. Από τις 131 υποθέσεις που εξιχνιάσθηκαν, οι 28 αφορούσαν αδικήματα περί πνευματικής ιδιοκτησίας, οι 44 συκοφαντική δυσφήμηση και οι 42 απάτη. Το σύνθημα της υπηρεσίας είναι «Ασφαλείς Πολίτες και στο Διαδίκτυο» και από το 2007 έως και το πρώτο εξάμηνο του 2010, έχουν σχηματισθεί δικογραφίες για 340 άτομα που αφορούν υποθέσεις παιδικής πορνογραφίας.

  

Παραβίαση της Ιδιωτικής Ζωής από το Facebook

            Ο επίτροπος προστασίας της ιδιωτικής ζωής στο Αμβούργο της Γερμανίας κάλεσε τους υπεύθυνους της δημοφιλούς ιστοσελίδας κοινωνικής δικτύωσης Facebook να απαντήσουν επίσημα στην κατηγορία ότι παραβιάζουν τη γερμανική νομοθεσία για την ιδιωτικότητα και αυτό γιατί είναι διαπιστωμένο ότι το Facebook καταγράφει τις διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου χρηστών που δεν διαθέτουν λογαριασμό (προφίλ) σ’ αυτό.

             Το λογισμικό του Facebook έχει την δυνατότητα να εντοπίζει τα e-mails των χρηστών από τη λίστα επαφών (address book) του υπολογιστή και να τους στέλνει μηνύματα για να κάνουν εγγραφή ως μέλη στην δημοφιλή ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης. Η αποστολή αυτή των προσκλήσεων σε τρίτα άτομα έχει επικριθεί και από άλλες χώρες και ο Γερμανός επίτροπος είναι αποφασισμένος να αποδείξει ότι η νομοθεσία στη χώρα του για την προστασία των προσωπικών δεδομένων ισχύει και για τις ξένες εταιρείες που έχουν χρήστες στη Γερμανία.

  

Τα Προγράμματα «Γονεϊκής Επιτήρησης»

            Μια νέα γενιά από ιντερνετικές εφαρμογές που έκαναν πρόσφατα την εμφάνισή τους, υπόσχονται να προσφέρουν στους ανησυχούντες γονείς το πιο αποτελεσματικό αντίδοτο σχετικά με τις online δραστηριότητες των παιδιών τους. Έναντι μιας μικρής ετήσιας συνδρομής, τα προγράμματα αυτά παρακολουθούν για λογαριασμό του γονέα και τον ενημερώνουν όχι μόνο για τους διαδικτυακούς φίλους του παιδιού του αλλά και για τα κείμενα που ανταλλάσσει και τα βίντεο και τις φωτογραφίες που αναρτά στο Internet.

             Ο γονέας απλά καταχωρεί το e-mail του παιδιού του στην ιστοσελίδα της εταιρείας με την οποία θέλει να συνεργαστεί και επικυρώνει την δική του ταυτότητα μέσω πιστωτικής κάρτας. Η εταιρεία αναλαμβάνει μετά να ψάξει σ’ όλες τις δημοφιλείς ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης ή σε sites όπως είναι το YouTube για το αν ο ανήλικος διαθέτει εκεί κάποιο προφίλ και συλλέγει κάθε σχετικό δεδομένο. Η εταιρεία μπορεί να αναλύσει τις σχετικές πληροφορίες και να ενημερώσει τον γονέα αν εντοπιστούν ύποπτες λέξεις ή εκφράσεις ή και μεγάλη διαφορά ηλικίας με τον συνομιλητή του παιδιού.

             Πάντως, ο κ. Γιώργος Κορμάς, επιστημονικός συνεργάτης της Μονάδας Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ) του Νοσοκομείου Παίδων «Π. & Α. Κυριακού» και εκπρόσωπος του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου, επισημαίνει ότι οι εφαρμογές αυτές βασίζονται σ’ έναν λανθασμένο τρόπο προσέγγισης του προβλήματος καθώς η προστασία των ανηλίκων δεν μπορεί να επιτευχθεί με την καταστρατήγηση της ιδιωτικότητάς τους και η άνευ ορίων επιτήρηση αυξάνει την καχυποψία ανάμεσα στο παιδί και τους γονείς και αυτό γιατί, αργά ή γρήγορα, ένας έφηβος θα βρει τρόπους να τις παρακάμπτει. Το βάρος θα πρέπει να δοθεί στην σωστή διαπαιδαγώγηση του παιδιού από μικρή ηλικία και όχι στον αυστηρό έλεγχο.

  

Το Πρόγραμμα «Διαύγεια»

            Σύμφωνα με τον Νόμο 3861/2010 (ΦΕΚ 112/Α’/13-7-2010), «Ενίσχυση της διαφάνειας με την υποχρεωτική ανάρτηση νόμων και πράξεων των κυβερνητικών, διοικητικών και αυτοδιοικητικών οργάνων στο Διαδίκτυο ’Πρόγραμμα Διαύγεια’ και άλλες διατάξεις», εισάγεται η υποχρέωση ανάρτησης των νόμων, των κανονιστικών πράξεων και εν γένει πράξεων των κυβερνητικών και διοικητικών οργάνων στο Διαδίκτυο. Όλες οι πράξεις θα αναρτώνται στον υφιστάμενο δικτυακό τόπο του κάθε φορέα και σε ειδική ιστοσελίδα του Εθνικού Τυπογραφείου.

             Σύμφωνα με τον παραπάνω Νόμο, υποχρεούνται να αναρτούν πράξεις στο Διαδίκτυο, ως εξής : Από 1 Οκτωβρίου 2010, ο Πρωθυπουργός, το Υπουργικό Συμβούλιο, οι υπουργοί, αναπληρωτές υπουργοί και υφυπουργοί καθώς και οι γενικοί και ειδικοί γραμματείς υπουργείων και περιφερειών. Από 1 Νοεμβρίου 2010, τα όργανα διοίκησης των ΝΠΔΔ, οι Ανεξάρτητες και Ρυθμιστικές Διοικητικές Αρχές, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και τα όργανα διοίκησης φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Από 15 Μαρτίου 2011, τα όργανα των φορέων των Δήμων και Νομαρχιών.

  

Λάθος Φωτογράφιση Εκθέτει το Google

            Μια σπάνια σύμπτωση εξέθεσε τη γνωστή εταιρεία που από τον καιρό που αποφάσισε να βάλει στην φαρέτρα της κι άλλα αντικείμενα εκτός από την αναζήτηση σε ιστοσελίδες, έχει βρεθεί όχι λίγες φορές μπλεγμένη. Το περιστατικό έλαβε χώρα σ’ ένα προάστιο μιας αμερικανικής πόλης και την ώρα που περνούσε το όχημα του Google Street View για να φωτογραφίσει την περιοχή, ένα 10χρονο κοριτσάκι έκανε την νεκρή έξω από το σπίτι της στα πλαίσια του παιχνιδιού με τις φίλες της. Οι υπεύθυνοι του Google έκαναν το λάθος να αναρτήσουν την φωτογραφία του κοριτσιού στο Street View, απ’ όπου συγγενείς και φίλοι έμειναν άναυδοι με το θέαμα και η εταιρεία βρέθηκε για άλλη μια φορά εκτεθειμένη.

  

Από το Facebook στη Δικαιοσύνη

            Οι ειδικοί συμβουλεύουν : στις ψηφιακές λεωφόρους του Διαδικτύου ο,τιδήποτε γράψετε ή αναρτήσετε μπορεί και να χρησιμοποιηθεί εναντίον σας. Την συμβουλή αυτή φαίνεται ότι δεν ήξεραν ή δεν κατανόησαν πολύ καλά μερικοί συνάνθρωποί μας, άνθρωποι υπεράνω πάσης υποψίας, και είχαν μπλεξίματα με την Δικαιοσύνη :

 

Συκοφαντικά Σχόλια για Ταξιδιωτικές Υπηρεσίες

            Καθώς είναι γεγονός ότι στο Internet ανθούν η ασυδοσία, η ανωνυμία και η απόλυτη ελευθερία έκφρασης, μεγάλα προβλήματα έχει δημιουργήσει ανά τον κόσμο σε τουριστικές επιχειρήσεις η ιστοσελίδα TripAdvisor, η οποία είναι ο πιο δημοφιλής ταξιδιωτικός δικτυακός τόπος στη Βρετανία και φιλοξενεί απλόχερα ανώνυμες κριτικές αναγνωστών. Το αποτέλεσμα είναι να έχει γεμίσει η δημοφιλής ιστοσελίδα με επικριτικά σχόλια για πολλά ξενοδοχεία και εστιατόρια ανά τον κόσμο, τα οποία σχόλια δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, σύμφωνα τουλάχιστον με τους ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων, οι οποίοι είναι αποφασισμένοι να καταφύγουν στα δικαστήρια και προβλέπεται μάλιστα να γίνει και γενική συνέλευση τον Νοέμβριο του 2011 γι’ αυτό το θέμα στην ευρωπαϊκή Filoxenia. Οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι τα κακόβουλα σχόλια στην πληθώρα των περιπτώσεων αποτελούν προϊόν φαντασίας ή προέρχονται από ανταγωνιστές τους.

  

Οι Υπολογιστές «Ζόμπι»

            Εκτιμάται ότι μόνο στις ΗΠΑ υπάρχουν περισσότεροι από 2 εκατομμύρια υπολογιστές «ζόμπι», δηλαδή υπολογιστές που έχουν μολυνθεί εν αγνοία των ιδιοκτητών τους με κακόβουλο λογισμικό που τους μετατρέπει σε υποχείριο κάποιων hackers. Ο σκοπός των υπολογιστών «ζόμπι» είναι να αναμεταδίδουν spam e-mails, να υποκλέπτουν προσωπικά δεδομένα ή και να κάνουν συντονισμένες κυβερνοεπιθέσεις και πολλοί μαζί τέτοιοι υπολογιστές σχηματίζουν ένα botnet. Σύμφωνα με έρευνα της Microsoft, οι ΗΠΑ είναι η χώρα που έχει πληγεί περισσότερο από το φαινόμενο αυτό και ακολουθούν η Βραζιλία και η Νότια Κορέα. Από τη στιγμή που θα μολυνθεί ο υπολογιστής του χρήστη, ο ιός λαμβάνει οδηγίες από τους hackers για διάφορες παράνομες δραστηριότητες και ο χρήστης συνήθως δεν αντιλαμβάνεται ότι ο υπολογιστής του αποτελεί ένα κομμάτι από τον «υπόκοσμο» του Διαδικτύου.

 

Η Νέα Νιγηριανή Απάτη

            Αν τυχόν λάβετε ένα e-mail από έναν πολύ στενό σας φίλο με περιεχόμενο όπως το παρακάτω «Βρίσκομαι στην Αγγλία για κάτι πολύ επείγον αλλά μου έκλεψαν το πορτοφόλι και όλα τα προσωπικά μου έγγραφα. Η τηλεφωνική επικοινωνία είναι αδύνατη. Καταθέστε στον παρακάτω λογαριασμό όσα χρήματα μπορείτε και θα σας τα επιστρέψω μόλις γυρίσω πίσω…», είναι πολύ πιθανό ο φίλος σας να έχει πέσει θύμα μιας νέας νιγηριανής απάτης, που μετράει ήδη αρκετές εκατοντάδες θύματα και στη χώρα μας. Εσείς, φυσικά, δεν θα πρέπει να βιαστείτε να καταθέσετε χρήματα στον υποτιθέμενο λογαριασμό, γιατί είναι σίγουρο ότι δεν θα τα πάρετε πίσω.

             Το θέμα είναι βέβαια πώς μπόρεσαν οι διαδικτυακοί απατεώνες να αποκτήσουν τον έλεγχο (στην ουσία τον κωδικό πρόσβασης) του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του φίλου σας. Μια περίπτωση είναι να σταλεί στον κάτοχο ενός e-mail ένα προειδοποιητικό μήνυμα όπου δήθεν ο πάροχός του (ISP) τού ζητάει να κάνει επιβεβαίωση του κωδικού πρόσβασης (password) για να γίνει αναβάθμιση του λογαριασμού του. Αν κάνει το λάθος και δώσει τον μυστικό κωδικό, τότε ανοίγει την κερκόπορτα στους ψηφιακούς απατεώνες. Το πρόβλημα με τις ψηφιακές απάτες είναι ότι αυτές συνεχώς εξελίσσονται και τα κείμενά τους γίνονται όλο και πιο πειστικά και αληθοφανή.

  

Η Διοίκηση Κυβερνοχώρου των ΗΠΑ

Στις ΗΠΑ έχει δημιουργηθεί μια υπηρεσία με την ονομασία Διοίκηση Κυβερνοχώρου (USCybercom), με επικεφαλής τον στρατηγό Κιθ Αλεξάντερ και με απώτερο στόχο την προστασία του κράτους από διαδικτυακές επιθέσεις. Ανάλογες κινήσεις γίνονται ήδη σε πολλές χώρες του κόσμου με σκοπό την παρακολούθηση και τον έλεγχο τού πώς οι απλοί χρήστες χρησιμοποιούν το Internet. Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ ανακήρυξε τον κυβερνοχώρο ως το «πέμπτο πεδίο» στρατιωτικών επιχειρήσεων της χώρας του, μαζί με τη γη, τη θάλασσα, τον αέρα και το Διάστημα. Εκτιμάται ότι τα συστήματα υπολογιστών που διαθέτει το αμερικανικό Πεντάγωνο ξεψαχνίζονται 250.000 φορές την ώρα και 6 εκατομμύρια φορές καθημερινά από hackers απ’ όλον τον κόσμο που προσπαθούν να βρουν τρόπο να εισχωρήσουν.

             Υπάρχουν βέβαια και πολλά άλλα κράτη που όχι μόνο έχουν αποφασίσει να επενδύσουν σ’ έναν ενδεχόμενο Κυβερνοπόλεμο αλλά και να αποκτήσουν πρόσβαση στις επικοινωνίες των πολιτών τους. Για παράδειγμα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν έρθει σε αντιπαράθεση με την καναδική εταιρεία Research in motion, που κατασκευάζει τα προηγμένα κινητά τηλέφωνα BlackBerry, για να μην αποθηκεύονται τα στοιχεία επικοινωνίας των πολιτών τους σε server στον Καναδά. Η Ινδία σκοπεύει να ζητήσει από το Google και το Skype να εγκαταστήσουν servers στο έδαφός της ώστε να μπορεί να παρακολουθεί την κίνηση στο Gmail και το ιντερνετικό τηλεφωνικό σύστημα, κάτι που αναμένεται να γίνει και σ’ άλλες χώρες. Στην Τουρκία έχει απαγορευθεί η πρόσβαση στο YouTube, ενώ η τεχνολογικά προηγμένη Ρωσία κατασκεύασε ένα τεράστιο μηχάνημα με την ονομασία SORM-2, στο οποίο αποθηκεύονται όλα τα μηνύματα και οι διαδικτυακές κινήσεις που διαπερνούν το ρωσικό έδαφος. Ο αγώνας για τον έλεγχο του Internet σε παγκόσμιο επίπεδο έχει μόλις αρχίσει.

  

Οι Παιδόφιλοι στον Ιστό της «Αράχνης»

            Το Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ασφάλειας Αττικής παρέλαβε τον Οκτώβριο του 2010 ένα ειδικό λογισμικό από το FBI με την κωδική ονομασία «Αράχνη». Το ειδικό αυτό πρόγραμμα αποτελεί τη μεγαλύτερη διαδικτυακή επιχείρηση εντοπισμού πορνογραφικού υλικού σε παγκόσμιο επίπεδο και οι αμερικανικές διωκτικές αρχές τού έχουν δώσει την ονομασία «Operation FairPlay», ενώ στην επιχείρηση αυτή ήδη συμμετέχουν οι περισσότερες ευρωπαϊκές αστυνομίες. Ο τζίρος από την παιδική πορνογραφία στο Internet εκτιμάται ότι μόνο για το 2009 έχει ξεπεράσει τα 500 δισεκατομμύρια ευρώ παγκοσμίως και θεωρείται ως ένας από τους πιο κερδοφόρους εγκληματικούς τομείς. Το ιδιαίτερο με το λογισμικό «Αράχνη» είναι ότι οι Αμερικανοί πράκτορες του FBI έχουν καταχωρίσει σ’ αυτό όλες τις φωτογραφίες, τα βίντεο και άλλα αρχεία που έχουν κατορθώσει να εντοπίσουν απ’ όλο τον κόσμο και τα οποία περιέχουν παιδοφιλικό υλικό. Το κάθε ηλεκτρονικό αρχείο από τα προηγούμενα διαθέτει τον δικό του μοναδικό αριθμό αναγνώρισης.

             Όταν κάποιος χρήστης του Internet στείλει ή παραλάβει ένα από τα παραπάνω σημαδεμένα αρχεία με παιδοφιλικό υλικό, αμέσως το πρόγραμμα«Αράχνη» ειδοποιεί την Αστυνομία τόσο για το ποιος είναι ο αποστολέας όσο και για το ποιος είναι ο παραλήπτης. Το σύνολο των αρχείων με παιδοφιλικό υλικό που είναι καταχωρημένα στο υπόψη λογισμικό ξεπερνά τα 30 εκατομμύρια, κυρίως φωτογραφίες και βίντεο. Το λογισμικό ενημερώνεται σε καθημερινή βάση και σε απευθείας σύνδεση διοχετεύει τις νέες πληροφορίες στις αστυνομίες που είναι χρήστες του συστήματος. Η «Αράχνη» μπορεί να καταγράψει την IP διεύθυνση του αποστολέα και του παραλήπτη και στη συνέχεια με εισαγγελική εντολή ο Πάροχος Υπηρεσιών Διαδικτύου (ISP) παραδίδει τα στοιχεία αυτά στην αρμόδια Αστυνομία. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι παιδόφιλοι χρησιμοποιούν ξεκλείδωτα ασύρματα οικιακά δίκτυα (WiFi) για να διακινήσουν το υλικό τους, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται ως διακινητής ο ιδιοκτήτης του ασύρματου δικτύου, που προφανώς δεν έχει καμία εμπλοκή στην όλη υπόθεση.

             Είναι γνωστό ότι στη χώρα μας τιμωρείται ακόμα και η κατοχή παιδοφιλικού υλικού, με ανώτερη προβλεπόμενη ποινή τα 7 χρόνια, αλλά εξαιτίας των πολύ αργών ρυθμών απονομής της Δικαιοσύνης, οι δράστες δεν τιμωρούνται στην πλειονότητα των περιπτώσεων και ελάχιστες έως καμία υποθέσεις έχουν τελεσιδικήσει από τις 558 δικογραφίες που έχουν ολοκληρωθεί. Για να αντιμετωπιστεί αυτή η καθυστέρηση στην απονομή της Δικαιοσύνης, μία πρόταση των ειδικών είναι να δημοσιοποιούνται τα ονόματα των παιδόφιλων αμέσως μετά την καταδίκη τους και μία άλλη είναι η εφαρμογή του βρετανικού μοντέλου, όπου ενημερώνονται οι κάτοικοι της περιοχής στην οποία κατοικεί ένα παιδόφιλος για τις πράξεις του γείτονά τους.

  

Η Αμφιλεγόμενη HTML 5

            Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για την πέμπτη έκδοση της δημοφιλούς γλώσσας που χρησιμοποιούν οι προγραμματιστές των ιστοσελίδων του Internet, της γνωστής ως HTML (HyperText Markup Language). Η νέα έκδοση της HTML υπόσχεται ότι μέσα στα επόμενα χρόνια θα εγκαινιάσει μια νέα εποχή στην περιήγηση στο Internet καθώς θα μπορούν οι χρήστες να έχουν πρόσβαση στο περιεχόμενο πολυμέσων χωρίς να χρειάζεται να κατεβάσουν επιπλέον λογισμικό, να έχουν offline πρόσβαση στο e-mail τους αλλά και να εγκαθιστούν εύκολα νέες προηγμένες εφαρμογές στα «έξυπνα» κινητά τηλέφωνα. Θα πρόκειται για μια πραγματική επανάσταση στον τρόπο που χρησιμοποιούμε το Διαδίκτυο.

             Από την άλλη πλευρά, η βασικότερη αντίρρηση σχετικά με την HTML 5 είναι η δυνατότητα που δίνει στους προγραμματιστές να δημιουργούν cookies που δεν θα μπορούν να διαγραφούν, τα λεγόμενα supercookies. Το αποτέλεσμα είναι ότι θα αποθηκεύεται μεγάλος όγκος δεδομένων στον σκληρό μας δίσκο όταν θα περιηγούμαστε στο Internet, αλλά οι διαφημιστές θα γνωρίζουν στοιχεία όπως τη γεωγραφική μας θέση, τις φωτογραφίες μας, τα κείμενα που ανεβάζουμε στα ιστολόγιά μας (blogs), τα e-mails που ανταλλάσσουμε και το ιστορικό των ιστοσελίδων που έχουμε επισκεφθεί. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που λέγεται ότι η νέα γλώσσα ανοίγει το κουτί της Πανδώρας όσον αφορά την προστασία των προσωπικών δεδομένων online.

  

Μια Νέα Εποχή Κυβερνοπολέμου

            Η νέα εποχή του Κυβερνοπολέμου έκανε ήδη την εμφάνισή της. Τον Οκτώβριο του 2010, ένα πολύ εξελιγμένο και μυστηριώδες πρόγραμμα, ο ιός Stuxnet, μόλυνε σημαντικό αριθμό υπολογιστών που ελέγχουν τις υποδομές του Ιράν, κυρίως το κέντρο πυρηνικών ερευνών στο οποίο γίνεται ο εμπλουτισμός του ουρανίου και οι πρώτες υποψίες έπεσαν στις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Στην ουσία πρόκειται για ένα σκουλήκι (worm), όπως είναι γνωστοί οι ιοί που εξαπλώνονται μέσα σ’ ένα δίκτυο υπολογιστών και φτάνουν ως τις βασικές πληροφορίες. Αυτά τα malware έχουν τη δυνατότητα όχι μόνο να παραλύσουν συστήματα πληροφορικής αλλά και να προκαλέσουν μηχανικές βλάβες και να καταστρέψουν ολόκληρες εγκαταστάσεις. Ο ιός Stuxnet αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά τον Ιούνιο του 2010 από τη λευκορωσική εταιρεία ασφάλειας ηλεκτρονικών υπολογιστών VirusBlockAda και ήταν προγραμματισμένος να αναζητά και να καταστρέφει στους υπολογιστές που επιτίθεται προγράμματα της εταιρείας Siemens που ελέγχουν πετρελαϊκές και άλλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις.

             Ο ιός Stuxnet, που εκμεταλλεύεται τέσσερα κενά ασφαλείας των Windows (zero day), διαδόθηκε μέσω του Internet σε υπολογιστές σ’ όλον τον κόσμο και εκτός από το Ιράν, όπου βρίσκεται το 60% των μολυσμένων υπολογιστών, έχει πλήξει ηλεκτρονικούς υπολογιστές στην Ινδονησία, την Ινδία, το Πακιστάν και άλλες χώρες. Ο στρατός του Ισραήλ διαθέτει ήδη τη μονάδα 8200 που είναι εξειδικευμένη στον Κυβερνοπόλεμο αλλά και μεγάλες χώρες, όπως η ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα έχουν από καιρό επενδύσει πολλά στον πόλεμο του μέλλοντος! Η αδυναμία ανίχνευσης της πηγής μιας κυβερνοεπίθεσης περιπλέκει ακόμα περισσότερο τα πράγματα και δυσχεραίνει περαιτέρω την προσπάθεια οικοδόμησης ενός διεθνούς ρυθμιστικού πλαισίου για τη χρήση τέτοιου είδους όπλων. Έτσι, κράτη και επιχειρήσεις βρίσκονται αντιμέτωπα μ’ ένα άναρχο σκηνικό, όπου όλοι είναι πολύ ευάλωτοι.

  

Φουντώνει η Μάχη για το Downloading

            Η Γαλλία φαίνεται να υλοποιεί την απόφασή της να κυνηγήσει το παράνομο «κατέβασμα» (downloading) αρχείων μουσικής και βίντεο από το Internet και τα πρώτα σχετικά προειδοποιητικά μηνύματα έχουν ήδη αρχίσει να στέλνονται από τον Οκτώβριο του 2010 στους ανυπάκουους χρήστες. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης μετά από το πρώτο μήνυμα, ο χρήστης θα λαμβάνει ένα δεύτερο καθώς και μια προειδοποιητική συστημένη επιστολή. Αν, παρ’ όλα αυτά, ο χρήστης συνεχίζει το «κατέβασμα», τότε κινδυνεύει να του επιβληθεί χρηματικό πρόστιμο αλλά και να διακοπεί η σύνδεσή του με το Internet για χρονικό διάστημα έως και ένα έτος και χωρίς να έχει τη δυνατότητα να εγγραφεί σ’ άλλον πάροχο. Το σχετικό μήνυμα που εμφανίζεται είναι το εξής : «Προσοχή, η είσοδός σας στο Internet χρησιμοποιείται για την τέλεση πράξεων που μπορεί να συνιστούν ποινικό αδίκημα» και συνοδεύεται από δύο σελίδες της Ανώτατης Αρχής για τη Διάδοση των Έργων και την Προστασία των Πνευματικών Δικαιωμάτων στο Internet (Hadopi).

        Η νομοθετική αυτή ρύθμιση που ψηφίστηκε το 2009 είναι γνωστή και ως νόμος των «τριών χτυπημάτων (three strikes, λόγω των τριών προειδοποιητικών σταδίων που προβλέπει. Υπεύθυνη για την εφαρμογή του νόμου αυτού είναι η Hadopi. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπάρχει η Έκθεση Γκαλό, η οποία ψηφίσθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 22 Σεπτεμβρίου 2010, πήρε το όνομά της από τη Γαλλίδα ευρωβουλευτή που ηγήθηκε της συντακτικής ομάδας, Μαριέλ Γκαλό, και θα αποτελέσει τη βάση για νέες νομοθετικές ρυθμίσεις σχετικά με θέματα που αφορούν την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων. Υπάρχουν ήδη έντονες αντιδράσεις για την Έκθεση αυτή από οργανώσεις που υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και που κατηγορούν την Γκαλό ότι συνέταξε μια έκθεση υπαγορευμένη από τη βιομηχανία της μουσικής και του θεάματος. Υποστηρίζουν επίσης ότι στο όνομα της καταπολέμησης της πειρατείας καταπατούνται τα προσωπικά δεδομένα των πολιτών.

        Στην Έκθεση Γκαλό προβλέπεται μεταξύ άλλων η επιβολή κυρώσεων, όπως η διακοπή της παροχής σύνδεσης στο Internet, σε χρήστες που κατεβάζουν παράνομα αρχεία από το Διαδίκτυο. Η χώρα μας, μαζί με 37 άλλες χώρες, υπέγραψε στις 2 Οκτωβρίου 2010 τη διεθνή εμπορική συμφωνία ACTA (AntiCounterfeiting Trade Agreement, δηλ. Εμπορική Συμφωνία κατά της Παραποίησης) για την καταπολέμηση της πειρατείας, κάτι που ανοίγει τον δρόμο για τη θέσπιση παρόμοιων νόμων με τον Hadopi στη Γαλλία. Η συμφωνία ACTA επιτρέπει στις κυβερνήσεις να ζητούν από τους παρόχους υπηρεσιών Internet να τους γνωστοποιούν προσωπικές πληροφορίες των συνδρομητών τους. Στη Βρετανία τέθηκε σε ισχύ από τον Ιούνιο του 2010 ο νόμος για την Ψηφιακή Οικονομία, που προβλέπει τη δίωξη όσων διακινούν πειρατικό υλικό στο Διαδίκτυο.

  

Κυνήγι στους Hackers από την Ευρωπαϊκή Ένωση

            Σύμφωνα με νέες προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα αποτελεί ποινικό αδίκημα η δημιουργία δικτύων από «υπολογιστές-ζόμπι», ενώ η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία καταπολέμησης των εγκληματικών δραστηριοτήτων στον Κυβερνοχώρο (ENISA, European Network and Information Security Agency) προβλέπεται να συνεργάζεται στο μέλλον με την Interpol ώστε να εντοπίζονται οι hackers. Η αρμόδια επίτροπος για Εσωτερικές Υποθέσεις της Ε.Ε., η κυρία Σεσίλια Μάλμστρομ, δήλωσε ότι η απειλή από τις επιθέσεις στο Internet είναι πολύ πιο σοβαρή απ’ όσο μπορούν να φανταστούν οι περισσότεροι και τονίζει ιδιαίτερα την επίθεση που δέχτηκαν το 2007 τα συστήματα υπολογιστών της Εσθονίας.

             Από τους πιο σοβαρούς κινδύνους για τα συστήματα υπολογιστών των ευρωπαϊκών χωρών είναι ο ιός Conficker, που έχει εγκατασταθεί από το 2008 παράνομα και εν αγνοία των ιδιοκτητών τους σε 12 εκατομμύρια προσωπικούς υπολογιστές σ’ όλον τον κόσμο. Το αποτέλεσμα είναι οι υπολογιστές αυτοί να έχουν μετατραπεί σε «ζόμπι», που ο σκοπός τους είναι πλέον να συγκεντρώνουν και να αποστέλλουν σε καθημερινή βάση εκατομμύρια μηνυμάτων spam e-mails. Ένας άλλος επικίνδυνος ιός είναι ο Stuxnet, που έχει σχεδιασθεί για να παρεμβαίνει στη λειτουργία εργοστασιακών μονάδων, κυρίως μονάδων παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος που λειτουργούν με πυρηνική ενέργεια. Ο ιός αυτός έχει ήδη προκαλέσει αναστάτωση σε μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στην Κίνα και το Ιράν.

  

Προσοχή τι Γράφουμε στο Facebook

            Είναι χαρακτηριστικό ότι στις ΗΠΑ πολλοί δικηγόροι προσποιούνται τους ηλεκτρονικούς «φίλους» αντιδίκων σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης προκειμένου να αποσπάσουν στοιχεία για τις υποθέσεις τους. Στο θέμα αυτό πήρε θέση η Επιτροπή Δεοντολογίας του Δικηγορικού Συλλόγου της Νέας Υόρκης, η οποία απεφάνθη ότι ένας δικηγόρος δεν πρέπει να προσπαθεί να αποκτήσει πρόσβαση σε ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης με σκοπό άλλον από εκείνον που προβλέπει ο σκοπός της.

             Το παράδοξο είναι ότι, όπως αναφέρει ο νομικός κ. Βασίλης Σωτηρόπουλος, από τη μία πλευρά η άντληση στοιχείων με τέτοια μέσα απαγορεύεται από τον κώδικα δεοντολογίας των Ελλήνων δικηγόρων, αλλά από την άλλη όμως «ό,τι γράφεται στα κοινωνικά δίκτυα, όπως είναι το Facebook ή το Twitter, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αποδεικτικό υλικό στα δικαστήρια». Είναι χαρακτηριστικό ότι ένα μεγάλο ποσοστό υποψηφίων για θέσεις εργασίας απορρίπτονται, αν και διαθέτουν τα τυπικά προσόντα, καθώς δεν διαθέτουν το πρέπον «ψηφιακό προφίλ».

             Δεν είναι, όμως, μόνο οι εργοδότες που μπορεί να προσλάβουν ή και να απολύσουν κάποιον με βάση το ψηφιακό του προφίλ και μόνο, αλλά το ότι αυτά που γράφουμε ή «ποστάρουμε» στο Internet μπορεί να είναι αυτά που θα μας καταδικάσουν σε πολύ πιο κρίσιμες στιγμές.

  

Οι Γερμανοί Είπαν «Nein» στο Street View του Google

            Η Γερμανία είναι ίσως η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που οι κάτοικοί της είπαν σε μεγάλο ποσοστό ΟΧΙ στην εμφάνιση των σπιτιών τους στο δημοφιλές αλλά και αμφιλεγόμενο πρόγραμμα Street View του Google. Πιο συγκεκριμένα, περισσότεροι από 244.000 Γερμανοί ζήτησαν να μην φαίνονται οι οικείες τους στο Street View και τα αιτήματα αυτά ανέρχονται στο 3% του συνολικού αριθμού των νοικοκυριών στις 20 μεγαλύτερες πόλεις της Γερμανίας καθώς θεωρούν ότι η δημοσιοποίηση στο Internet εικόνων από ιδιωτικές κατοικίες παραβιάζει την ιδιωτική ζωή.

  

Είναι Νόμιμες ή Όχι οι Απολύσεις Λόγω του Facebook;

            Παράνομη έκρινε δικαστήριο στις ΗΠΑ την απόλυση μιας γυναίκας λόγω τού ότι έγραψε στο Facebook επικριτικά σχόλια για τον εργοδότη της. Η απόφαση αυτή ενδέχεται να αποτελέσει «σταθμό» για τα όρια της ελευθερίας της έκφρασης στο Internet. Οι εργαζόμενοι προστατεύονται από τον νόμο όταν συζητούν για τις συνθήκες εργασίας τους και το Facebook αποτελεί αναμφίβολα έναν χώρο ανοικτής συζήτησης, σχολίασε ένας εκπρόσωπος της επιτροπής.

             Αντίθετη γνώμη είχε όμως ένα γαλλικό εργατικό δικαστήριο που έκρινε βάσιμη την απόλυση δύο εργαζομένων που είχαν κακολογήσει την προϊσταμένη τους στο Facebook, καθώς δεν έγινε αποδεκτό το ότι οι ανταλλαγές μηνυμάτων μεταξύ των δύο υπαλλήλων στον τοίχο (wall) τους στο Facebook έχουν χαρακτήρα ιδιωτικής αλληλογραφίας, αφού την ιστοσελίδα του υπαλλήλου στο Facebook μπορούσαν να δουν και τρίτα πρόσωπα, που είναι άσχετα με την επιχείρηση, με αποτέλεσμα να βλάπτεται η δημόσια εικόνα της.

  

Προσέχετε τι Γράφετε στο Twitter

            Ένας Βρετανός χρήστης του Twitter αστειευόμενος με τους φίλους του, έστειλε ένα μήνυμα όπου έγραψε ότι τού έρχεται να ανατινάξει το αεροδρόμιο λόγω των μεγάλων καθυστερήσεων που συμβαίνουν στις πτήσεις. Ένας άλλος χρήστης του Twitter θύμωσε τόσο πολύ μ’ αυτά που άκουγε σε μια ραδιοφωνική εκπομπή, ώστε έγραψε ότι θα ήθελε να λιθοβολήσει τον δημοσιογράφο. Και οι δυο τους βρίσκονται τώρα αντιμέτωποι με τη Δικαιοσύνη.

            Οι δύο αυτές υποθέσεις αποτελούν ένα μικρό μόνο παράδειγμα από τη μεγάλη συζήτηση που έχει ξεκινήσει σχετικά με τα όρια της ελευθερίας του λόγου στον κόσμο του Internet. Όλο και περισσότερο το Internet δίνει προς δημόσια κατανάλωση ιδιωτικά αστεία, γνώμες και προτιμήσεις, θολώνοντας τα όρια μεταξύ ιδιωτικής και δημόσιας ζωής και δημιουργώντας έτσι μια ασαφή περιοχή στους νόμους.

  

Πώς να Αποφύγετε τα Spam e-mails

            Επειδή τα spam e-mails είναι αναπόφευκτα στη σημερινή εποχή, μπορούμε να ακολουθήσουμε μερικούς απλούς κανόνες ώστε να τα περιορίσουμε ή να τα ελαχιστοποιήσουμε όσο γίνεται. Η ελληνική νομοθεσία ορίζει με το άρθρο 11 του Ν. 3471/2006 ότι η επικοινωνία μέσω e-mail για εμπορικούς ή διαφημιστικούς σκοπούς επιτρέπεται μόνο αν ο συνδρομητής συγκατατεθεί ρητά εκ των προτέρων.

 Υπάρχει και το άρθρο 14 του Ν. 2672/1998, που ορίζει ότι για να είναι έγκυρα τα μηνύματα e-mails θα πρέπει να περιέχουν απαραίτητα το ονοματεπώνυμο ή την επωνυμία αυτού που τα στέλνει, την ταχυδρομική διεύθυνση, τηλέφωνο επικοινωνίας ή/και Fax καθώς και την ιδιότητα του χειριστή. Αν τα e-mails προέρχονται από υπηρεσία ή δημόσιο φορέα, θα πρέπει να περιέχουν ακόμη θέμα, ημερομηνία και αριθμό πρωτοκόλλου.

             Επίσης, σύμφωνα με την ντιρεκτίβα 2002/31/CE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ένα μήνυμα e-mail για να μην θεωρηθεί ως spam θα πρέπει θα φέρει ευκρινώς τα πλήρη στοιχεία του αποστολέα και να δίνει στον παραλήπτη τη δυνατότητα διαγραφής από τη λίστα ενημέρωσης.

             Ακολουθούν μερικές οδηγίες για λιγότερα spam e-mails :

  

Το Google και Πάλι στο Στόχαστρο

            Οι αρχές ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισαν να ξεκινήσουν κατεπείγουσα έρευνα για να διαπιστώσουν κατά πόσο η γνωστή εταιρεία κολοσσός Google παραβιάζει τις αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού στο πεδίο των μηχανών αναζήτησης.

             Τα ερωτήματα που απασχολούν τους ανταγωνιστές της αμερικάνικης εταιρείας είναι τα εξής :

 Η πρωτοβουλία αυτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήρθε 9 μήνες μετά από την υποβολή καταγγελιών από τη βρετανική εταιρεία Foundem, που είναι μια online υπηρεσία σύγκρισης τιμών, και τη γαλλική ejustice.fr, που είναι μια εξειδικευμένη μηχανή αναζήτησης, οι οποίες θεωρούν ότι ο αλγόριθμος του Google υποβαθμίζει στην εμφάνιση των αποτελεσμάτων μιας σχετικής αναζήτησης τις δικές τους ιστοσελίδες, καθώς είναι ανταγωνιστικές του αμερικανικού κολοσσού. Παρόμοια παράπονα έχουν γίνει και από την μηχανή αναζήτησης Bing της Microsoft.

             Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλείται τώρα να ερευνήσει κατά πόσο η εταιρεία Google, που έχει μερίδιο μεγαλύτερο από 90% στην ευρωπαϊκή αγορά αναζητήσεων, έχει καταχραστεί την κυρίαρχη θέση της στην αγορά των online αναζητήσεων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να επιβάλει πρόστιμο σε μια εταιρεία μέχρι το 10% του παγκόσμιου ετήσιου κύκλου εργασιών της.

 

Ιοί και στο Facebook

            Η τεράστια δημοφιλία των ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης, όπως είναι το Facebook, το MySpace, το Hi5, το Bebo και το Friendster, φαίνεται ότι έχει στρέψει το ενδιαφέρον των απανταχού κυβερνοεγκληματιών στη δημιουργία ιών (viruses) που προσβάλουν τις ιστοσελίδες αυτές και εξαπατούν τους χρήστες τους, όπου πολλοί ανάμεσά τους είναι σχετικά αρχάριοι ακόμα στη χρήση των υπολογιστών και όχι μόνο του Internet.

             Οι λόγοι που οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν εύκολο σχετικά στόχο για τους διάφορους ιούς, είναι ότι πολλά μέλη των ιστοσελίδων αυτών δεν είναι αρκετά εξοικειωμένα με τη χρήση των υπολογιστών αλλά και είναι πολλοί οι χρήστες των ιστοσελίδων αυτών που υποψιάζονται πολύ λιγότερο τις απειλές που κρύβονται πίσω από μηνύματα που φαινομενικά προέρχονται από «φίλους» τους. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του σκουληκιού Koobface, που πρωτοεμφανίστηκε το 2008 και που η αποστολή του ήταν να υποκλέψει προσωπικά δεδομένα από ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης και φαίνεται ότι τα πήγε αρκετά καλά στην αποστολή του.

  

Συμπεράσματα

«Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούμε να τα βάλουμε με την τεχνολογία και τις ανάγκες των χρηστών του Διαδικτύου και πρέπει να βρεθούν τρόποι ώστε τα έργα του λόγου να είναι διαθέσιμα στο Διαδίκτυο με νόμιμους τρόπους». Άρης Πετρόπουλος, Πρόεδρος ΟΣΔΕΛ (Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου). 

«Κανείς πια δεν ενδιαφέρεται να προστατεύσει την προσωπική του ζωή». Mark Zuckerberg, ιδρυτής του Facebook.

            Με τον όρο cyber disinhibition, που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει άρση αναστολών στον Κυβερνοχώρο, έχει αποδοθεί η ελευθεριότητα που αποκτά κάποιος μέσα στην ανωνυμία και στην ασυδοσία που επικρατεί στο Internet.

 Το ευρύτερο θέμα είναι ποιος είναι σε θέση να ελέγξει και να λογοκρίνει αυτόν τον τεράστιο όγκο των πληροφοριών, των κειμένων, των φωτογραφιών και των πάσης φύσεως videos που αναρτώνται κατά χιλιάδες ή και κατά εκατομμύρια καθημερινά σε χιλιάδες sites του Internet και όπου η θέση των υπευθύνων Web masters φαίνεται να είναι κάτι παραπάνω από δύσκολη.

             Η νέα γενιά που μεγάλωσε με το Facebook έμαθε να ανακοινώνει στο Διαδίκτυο όλες τις λεπτομέρειες της προσωπικής της ζωής. Τώρα, όμως, οι ίδιοι οι νεολαίοι έχουν αρχίσει να μαθαίνουν με ποιον τρόπο να προστατεύουν τα προσωπικά τους στοιχεία καθώς είναι διαπιστωμένο ότι η ψηφιακή εποχή δεν παρέχει καμία αξιοπιστία.

             «Χάρη στο Internet, κάποιοι θα μπορούν να παρακολουθούν τα χόμπι μας, τη δουλειά μας, την περιέργειά μας. Θα μας αντιμετωπίζουν όλους ως υπόπτους για παιδεραστία και σεξουαλικά αδικήματα. Δεν θα είμαστε πια αθώοι μέχρις αποδείξεως του εναντίου. Αντίθετα, θα είμαστε υπό εξέταση μόλις θα πληκτρολογούμε μια λέξη στις μηχανές αναζήτησης». Πάτρικ Χέις, ιδρυτής του Βρετανικού Ινστιτούτου Ιδεών.

             Στην εποχή του Διαδικτύου τα προσωπικά δεδομένα αποτελούν παρελθόν. Οποιαδήποτε κίνηση στον παγκόσμιο ιστό καταγράφεται και αποθηκεύεται και μπορεί στο μέλλον να ανασυρθεί από τις βάσεις δεδομένων και να χρησιμοποιηθεί εναντίον μας.

             Στις ψηφιακές λεωφόρους του Διαδικτύου ο,τιδήποτε γράψετε ή αναρτήσετε μπορεί και να χρησιμοποιηθεί εναντίον σας.

             Η γερμανική δικαιοσύνη καταδίκασε το YouTube για δημοσιοποίηση οπτικοακουστικού υλικού χωρίς άδεια. Το δικαστήριο δεν δέχθηκε τον ισχυρισμό της εταιρείας που τονίζει στους χρήστες της ότι πρέπει να κατέχουν τα δικαιώματα του υλικού που ανεβάζουν καθώς δεν είναι σε θέση να ελέγχει τα χιλιάδες videos που δημοσιεύουν καθημερινά οι χρήστες. Είναι κάτι ανάλογο με την ευθύνη των ISPs για το περιεχόμενο των ιστοσελίδων που υπάρχουν στους servers τους.

             «Το έκανα απλά και μόνο για να καταλάβω αν και πώς λειτουργεί. Δεν είχα ιδέα ότι μπορεί να προκαλέσει τέτοιο πανικό. Κατάλαβα πόσο εύκολο είναι να κάνεις άνω-κάτω αυτά τα συστήματα. Και να φανταστεί κανείς πως φτάνουν ως τον Λευκό Οίκο». 17χρονος Αυστραλός μαθητής που προκάλεσε πανικό στο Twitter τον Σεπτέμβριο του 2010 όταν άθελά του ανακάλυψε ένα κενό ασφαλείας στην ιστοσελίδα.

             Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διεξάγει έρευνα για να διαπιστώσει αν το Google κάνει κατάχρηση της κυρίαρχης θέσης του στην αγορά, χειραγωγώντας τα αποτελέσματα της μηχανής αναζήτησης προκειμένου να προωθήσει τα προϊόντα του.

             Οποιαδήποτε απόπειρα να αντιμετωπισθεί νομοθετικά μια δραστηριότητα στο Διαδίκτυο, όταν τελικά ψηφίζεται, έχει ήδη ξεπεραστεί από την ψηφιακή πραγματικότητα.

             «Πρέπει να επιβάλουμε στο Διαδίκτυο νόμους που προστατεύουν την πνευματική ιδιοκτησία, αλλιώς θα γίνουμε μια ζούγκλα όπου θα ισχύει ο νόμος του ισχυρότερου», Μαριέλ Γκαλό, Γαλλίδα ευρωβουλευτής.

             «Οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης είναι απλά ένα ακόμα μέσο στο οποίο οι άνθρωποι λένε ή κάνουν πράγματα που επιστρέφουν για να τους στοιχειώσουν», Φιλ Μαλόουν, ειδικός σε θέματα Διαδικτύου στη Νομική Σχολή του Harvard.

             Όλο και περισσότερο το Internet δίνει προς δημόσια κατανάλωση ιδιωτικά αστεία, γνώμες και προτιμήσεις, θολώνοντας τα όρια μεταξύ ιδιωτικής και δημόσιας ζωής και δημιουργώντας μια ασαφή περιοχή στους νόμους.

             «Νομίζω ότι οι χρήστες του Internet δεν έχουν ιδέα για τις πιθανές νομικές κυρώσεις που μπορεί να υποστούν σχετικά με όσα αναρτούν σ’ αυτό», Gregor Prior, δικηγόρος που ειδικεύεται σε υποθέσεις Διαδικτύου.

             Η ψηφιακή παρενόχληση (cyberstalking) είναι η διάδοση φημών και η κοινωνική απομόνωση, τα πειράγματα, οι κοροϊδίες και τα υποτιμητικά σχόλια, ακόμη και οι απειλές κατά της σωματικής ακεραιότητας ενός παιδιού ή της οικογένειάς του.

             «Το πρόβλημα με τον εκφοβισμό στον κυβερνοχώρο (cyberbullying) είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις τα παιδιά δεν γνωρίζουν ποιος είναι αυτός που τα εκφοβίζει καθ’ ότι οι ’νταήδες’ του Internet συχνά κρύβονται μέσα στην ανωνυμία των chatrooms υιοθετώντας ψευδώνυμα και avatar (=εικονικά alter ego. Έλεν Κάουι, Βρετανίδα Καθηγήτρια Ψυχολογίας και Διευθύντρια του Βρετανικού Παρατηρητηρίου για την Προαγωγή της Μη Βίας.

 

back.gif (9867 bytes)

Επιστροφή