ΚΕΝΤΡΟ ΠΛΗ.ΝΕ.Τ. ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Οι Κοινωνικές Επιπτώσεις του Internet - Μέρος 5ο (2011)
Η Εξάρτηση από τις Νέες Τεχνολογίες
Διεθνής ομάδα επιστημόνων πραγματοποίησε έρευνα σε προηγμένες δυτικές χώρες, όπως είναι οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία, για να αποδείξει ότι η εισβολή στην καθημερινότητά μας των διαφόρων προϊόντων της σύγχρονης τεχνολογίας είναι δεδομένη και ότι η χρήση τους έχει λάβει για τους περισσότερους από εμάς τη μορφή εξάρτησης.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αν σε κάποιον άνθρωπο τού απαγορευθεί η χρήση του κινητού τηλεφώνου, του υπολογιστή, της τηλεόρασης, του Internet και άλλων σύγχρονων τεχνολογικών επιτευγμάτων, θα αρχίσει να εμφανίζει συμπτώματα στέρησης παρόμοια μ’ εκείνα που εμφανίζουν όσοι προσπαθούν να σταματήσουν εξαρτησιακές συνήθειες, όπως είναι το κάπνισμα ή ακόμη και τα ναρκωτικά. Από την έρευνα διαπιστώθηκε ότι ακόμη και λίγες ώρες μακριά από την χρήση των νέων τεχνολογικών υπηρεσιών είναι αρκετές για να επιφέρουν την εμφάνιση στερητικών συμπτωμάτων.
Η νέα τάση που επικρατεί παγκοσμίως θέλει τον παραγκωνισμό του γνωστού μας ηλεκτρονικού μας ταχυδρομείου (e-mail) και τη θέση του να καταλαμβάνει το λεγόμενο texting, δηλαδή η αποστολή μηνυμάτων μέσω κινητών τηλεφώνων ή υπηρεσιών instant messaging, όπως είναι το MSN και το Skype, αλλά και μέσω του Facebook. Είναι γεγονός ότι αυτή η μορφή της on-line (ζωντανής) επικοινωνίας μέσω υπολογιστών ή φορητών συσκευών γνωρίζει αλματώδη ανάπτυξη και αποδοχή από το κοινό, την ίδια στιγμή που το παραδοσιακό πλέον e-mail θεωρείται από πολλούς χρήστες ως ξεπερασμένος τρόπος επικοινωνίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στις ΗΠΑ ο αριθμός των ενεργών χρηστών e-mail υποχώρησε κατά 6% τον Δεκέμβριο του 2010 σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2009, με μόνο κερδισμένο το Gmail. Ταυτόχρονα, αυξήθηκε θεαματικά η χρήση υπηρεσιών instant messaging, η αποστολή SMS και η ανταλλαγή μηνυμάτων στο Facebook. Τα προβλήματα με το e-mail που απογοητεύουν τους χρήστες είναι η διαδικασία σύνδεσης στον λογαριασμό, η ανάγκη για πληκτρολόγηση ενός θέματος, η περίπτωση να μην ληφθεί το μήνυμα ή να καθυστερήσει να αναγνωσθεί από τον αποδέκτη, ο μεγάλος όγκος των spam e-mails καθώς και η αμφιβολία αν ο αποδέκτης θα παραλάβει τελικά το μήνυμα.
Από την άλλη πλευρά, στο instant messaging και στο Facebook είσαι σε θέση να γνωρίζεις ποιοι φίλοι σου είναι on-line, αναμένεις άμεση απάντησή τους και είσαι σίγουρος ότι το μήνυμα θα το παραλάβει αυτός στον οποίο απευθύνεσαι και όχι όποιος βρεθεί να χειρίζεται τον υπολογιστή εκείνη τη στιγμή. Μ’ άλλα λόγια, προσφέρουν μια άμεση και χωρίς τυπικότητες επικοινωνία.
Παρ’ όλα αυτά, το e-mail θα εξακολουθήσει να προτιμάται για επαγγελματική χρήση, για αποστολή βιογραφικών σημειωμάτων, για on-line αγορές, για λήψη newsletters καθώς και για σύνταξη επίσημων μηνυμάτων. Αυτό που ζούμε δεν είναι ο θάνατος του e-mail, αλλά η υποβάθμισή του λόγω της εμφάνισης νέων επιλογών επικοινωνίας.
Το Internet Ξεπέρασε την Τηλεόραση
Μπορεί στις ΗΠΑ η τηλεόραση να μετρά 90 χρόνια ζωής και το Internet λίγα μόλις χρόνια, φαίνεται όμως ότι το Διαδίκτυο έχει ήδη περάσει μπροστά σε δημοφιλία (χρόνο χρήσης) καθώς παρουσιάζει την ίδια διείσδυση με την τηλεόραση στον γενικό πληθυσμό, ενώ σε ορισμένες κατηγορίες, κυρίως στον νεανικό πληθυσμό 18-44 ετών, περνάει μπροστά με διαφορά.
Από την έρευνα διαπιστώθηκε ότι μπορεί οι άνθρωποι να ξοδεύουν τον ίδιο χρόνο μπροστά στην τηλεόραση σε σχέση με παλαιότερα αλλά στην εποχή μας έχουν αρχίσει να περνούν όλο και περισσότερο χρόνο στο Διαδίκτυο και αυτό εις βάρος άλλων παραδοσιακών δραστηριοτήτων, όπως είναι η ακρόαση ραδιοφώνου, το διάβασμα βιβλίων και εντύπων, ακόμα και η έξοδος από το σπίτι.
Οι κυριότερες αιτίες για τη θεαματική αύξηση της χρήσης του Internet είναι η δυνατότητα που προσφέρει για e-shopping αλλά και τα οφέλη της κοινωνικής δικτύωσης. Επίσης, το 60% των χρηστών στις ΗΠΑ μοιράζεται φωτογραφίες και βίντεο on-line και τουλάχιστον ένας στους τρεις παρακολουθεί οπτικοακουστικό περιεχόμενο στο Internet.
Αυτό ισχυρίζεται κορυφαία κοινωνιολόγος στις ΗΠΑ, η οποία ενώνει τη φωνή της με πολλούς ειδικούς που ισχυρίζονται ότι οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης αντί να συνδέουν τους ανθρώπους, τους απομονώνουν από την πραγματικότητα, προκαλώντας κάτι σαν σύγχρονη τρέλα στον ψυχισμό τους. «Οι φρενήρεις ρυθμοί με τους οποίους επικοινωνούμε on-line μέσω του Twitter, του Facebook αλλά και των sms μάς οδηγούν σε μια ψυχοπαθολογική συμπεριφορά», γράφει σ’ ένα βιβλίο της η Σέρι Τερκλ, καθηγήτρια στο ΜΙΤ και μάλιστα πρωτοστατεί η ίδια στην επίθεση κατά των νέων μορφών επικοινωνίας. Ανέφερε μάλιστα ότι σε κηδείες που έχει πάει, οι πενθούντες συγγενείς ελέγχουν κάθε δύο λεπτά το iPhone τους.
Οι νέες μορφές επικοινωνίας απειλούν να κυριαρχήσουν στη ζωή μας και να μας απομονώσουν από την επαφή με τους άλλους ανθρώπους καθώς δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι μας επιτρέπουν να επικοινωνούμε καλύτερα, αλλά στην ουσία μας αναγκάζουν να ζούμε σε μια κυβερνοπραγματικότητα που είναι πολύ κατώτερη και συχνά πιο σκληρή από τον πραγματικό κόσμο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μια κοπέλα ισχυριζόταν ότι είχε 1.048 «φίλους» στο Facebook, αλλά όταν τους ανακοίνωσε ότι θα αυτοκτονήσει, δεν βρέθηκε κανένας να την αποτρέψει και ούτε ένας δεν προσπάθησε να τη σώσει, κάτι που δεν θα συνέβαινε στην πραγματική ζωή.
Επίσης, είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι οι υπάλληλοι γραφείου ελέγχουν πολύ τακτικά το ηλεκτρονικό τους ταχυδρομείο και έχουν εθιστεί σ’ αυτή την κατάσταση αναμένοντας κάποιο σημαντικό e-mail, αλλά τα περισσότερα μηνύματα που καταφθάνουν είναι συνήθως ασήμαντα ή και άχρηστα.
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής στο Internet
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής λόγω των υπηρεσιών του Internet, γνωστή και με τον όρο DAD (Divided Attention Disorder), αποτελεί πλέον μια πραγματικότητα. Ζούμε σε μια κοινωνία που, μεταξύ των πολλών θετικών της διαρκούς πληροφόρησης, επικοινωνίας, ενημέρωσης ή και απλής περιέργειας, θα εθίζεται όλο και περισσότερο σ’ ένα πραγματικά σκληρό ναρκωτικό.
Το πρόβλημα δεν είναι βέβαια το μέσο, το Internet, αλλά η χρήση του. Η εξάρτηση από το Internet έχει εντοπιστεί κλινικά από το 1996, αλλά τον τελευταίο καιρό υπάρχουν δύο επιπλέον εχθροί : οι όλοι και πιο δημοφιλείς ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης και η όλο και πιο εύκολη πρόσβαση σ’ αυτές μέσω των smartphones. Με τον συνδυασμό αυτών των δύο τεχνολογιών, μια διαρκής και στις περισσότερες περιπτώσεις ανούσια αλλά και ανεξάντλητη ροή πληροφοριών καταφθάνει καθημερινά στον εγκέφαλό μας.
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής λόγω του εθισμού στο Internet δεν έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Συνήθως πιο επιρρεπείς είναι άτομα με χαμηλές δυνατότητες συσχέτισης, χαμηλή αυτοπεποίθηση και που πιθανότατα στο παρελθόν έχουν βιώσει απόρριψη.
Σύμφωνα με μια έρευνα που έγινε στην Αγγλία, είναι διαπιστωμένο ότι ο μέσος εργαζόμενος, ενώ είναι στο γραφείο, ελέγχει το ηλεκτρονικό του ταχυδρομείο περίπου 30 φορές την ώρα. Κάθε φορά που καταφθάνει ένα νέο e-mail ή ένα νέο tweet, εκκρίνεται μια μικρή ποσότητα ντοπαμίνης στον εγκέφαλο, μια μικρή νότα ανούσιας ευχαρίστησης που αυξάνει τον εθισμό.
Ούτε Πολύ Ούτε Καθόλου Internet
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Λοζάννης στην Ελβετία επισημαίνουν ότι από κατάθλιψη δεν κινδυνεύουν μόνο όσοι περνάνε πολλές ώρες την ημέρα ψάχνοντας στο Internet, αλλά και όσοι δεν μπαίνουν καθόλου σ’ αυτό. Οι Ελβετοί ειδικοί τονίζουν ότι τόσο η πολύ συχνή χρήση του Διαδικτύου, όσο και η πολύ αραιή ή και μηδαμινή χρήση του, μπορεί απλά να δείξει ότι ένας έφηβος περνάει μια δύσκολη φάση της ζωής του και κινδυνεύει με κατάθλιψη.
Η έντονη χρήση του Internet, όπως έχουν δείξει και άλλες έρευνες, σχετίζεται με νοητικά και ψυχολογικά προβλήματα των νέων, χωρίς όμως να έχει ξεκαθαρίσει ποιο από τα δύο προηγείται, δηλαδή είναι η κατάθλιψη που οδηγεί στην κατάχρηση του Internet ή είναι η πολύωρη χρήση του Διαδικτύου που προκαλεί κατάθλιψη.
«The Daily», η Πρώτη Εφημερίδα για το iPad
Ο μεγιστάνας των ΜΜΕ, Rupert Murdoch, και ο Steve Jobs της Apple συνεργάστηκαν για τη δημιουργία της εφημερίδας «The Daily», που είναι μια εφημερίδα που δεν θα κυκλοφορεί στα περίπτερα αλλά στις οθόνες του iPad και δημιουργήθηκε για να απευθύνεται σε μια νέα γενιά αναγνωστών. Κάθε φύλλο της θα εκδίδεται το πρωί και θα έχει τουλάχιστον 100 σελίδες πρωτότυπης ύλης. Θα περιλαμβάνει βίντεο υψηλής ανάλυσης, διαδραστικά γραφήματα, φωτογραφίες 360 μοιρών αλλά και σταυρόλεξα, ωροσκόπια και παιχνίδια.
Θα υπάρχει επίσης δυνατότητα εξατομίκευσης της ύλης, ώστε οι συνδρομητές να λαμβάνουν μόνο τις ειδήσεις που τους ενδιαφέρουν ή τα δικά τους ωροσκόπια ή την πρόγνωση του καιρού για την περιοχή τους. Προβλέπεται να κυκλοφορούν και «έκτακτες εκδόσεις», αν υπάρχουν σημαντικές εξελίξεις στη διάρκεια της ημέρας. Επίσης, οι χρήστες θα μπορούν να αφήνουν σχόλια ή και να μοιράζονται το περιεχόμενο μέσω του Facebook ή του Twitter.
Η εφημερίδα θα είναι συνδρομητική, με τιμή 99 σεντς για μία εβδομάδα και με 40 δολάρια για ένα έτος. Οι ειδήσεις που θα περιέχει χαρακτηρίζονται «φιλικές προς εκείνους που ταξιδεύουν με τα μέσα μαζικής μεταφοράς», απαιτούνται τουλάχιστον 800.000 συνδρομητές για να είναι βιώσιμη και στόχος είναι να αφιερώνουν οι συνδρομητές της 40 με 45 λεπτά καθημερινά στην ανάγνωσή της.
Το Διαδικτυακό Μουσείο του Google
Χάρη στο πρόγραμμα Art Project του Google, που μπορούμε να βρούμε στη διεύθυνση http://www.googleartproject.com/, θα μπορούμε πλέον να ρίχνουμε από το σπίτι μας μια εξαιρετικά κοντινή ματιά στα αριστουργήματα της τέχνης που βρίσκονται στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου. Το πρόγραμμα μάς δίνει τη δυνατότητα να περιηγηθούμε σε 385 αίθουσες 17 μουσείων, όπως είναι το μουσείο Βαν Γκογκ στο Άμστερνταμ, η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου, το Μητροπολιτικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Νέα Υόρκη και η Tate Gallery του Λονδίνου.
Μπορούμε να θαυμάσουμε περισσότερα από 1.000 έργα τέχνης από 486 καλλιτέχνες απ’ όλο τον κόσμο. Η ανάλυση των εικόνων σε συνδυασμό μ’ ένα ειδικά κατασκευασμένο zoom viewer επιτρέπει στους λάτρεις των έργων τέχνης να ανακαλύψουν μικροσκοπικές πτυχές των έργων, τις οποίες μπορεί να μην είχαν δει ποτέ από κοντά.
Τάσεις Αυτοκτονίας Λόγω Παιχνιδιού
Ένας 22χρονος φοιτητής από πόλη της Στερεάς Ελλάδας εκδήλωσε την πρόθεση να αυτοκτονήσει όταν διαπίστωσε ότι του είχαν αφαιρεθεί πόντοι από το δημοφιλές παιχνίδι Farmville του Internet και αυτό επειδή ξέχασε να θερίσει τα ηλεκτρονικά φυτά του και αυτά ξεράθηκαν. Ο νεαρός έστειλε μήνυμα στην εταιρεία που παρέχει την πλατφόρμα του παιχνιδιού και ζήτησε να του επιστραφούν οι πόντοι.
Η εταιρεία απάντησε ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει, σύμφωνα πάντα με τους κανόνες του παιχνιδιού, και ο νεαρός φοιτητής απείλησε ότι θα αυτοκτονήσει. Η εταιρεία ενημέρωσε αμέσως τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ασφάλειας Αττικής, ο νεαρός εντοπίστηκε και έλαβε ψυχολογική υποστήριξη.
Ένα σοβαρό πρόβλημα που ψάχνει να βρει τη λύση του στους παροικούντες του Διαδικτύου είναι τι γίνεται μετά τον θάνατο κάποιου δημιουργού ενός ιστολογίου (blog) ή ενός χρήστη μιας ιστοσελίδας κοινωνικής δικτύωσης. Η Στέισι Πιτσιλλίδης μελετά εδώ και καιρό στο Πανεπιστήμιο Goldsmiths του Λονδίνου το φαινόμενο της ψηφιακής αθανασίας. Η ίδια λέει ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το ότι οι συγγενείς του θανόντος δεν έχουν πρόσβαση ή δυνατότητα αξιοποίησης των φωτογραφιών ή των κειμένων που έχει ανεβάσει σε ιστοσελίδες αν δεν τους έχει αφήσει τους κωδικούς εισόδου. Τα ψηφιακά μας υπάρχοντα μετά θάνατον είναι ένα σοβαρό νομικό θέμα που ψάχνει τη λύση του.
Ήδη στις ΗΠΑ έχουν κάνει την εμφάνισή τους εταιρείες, όπως είναι η Legacy Locker, όπου μπορεί ο καθένας να αποθηκεύει τους κωδικούς εισόδου του σε διάφορες ιστοσελίδες, τους οποίους κωδικούς παραχωρεί η εταιρεία στους συγγενείς του μετά τον θάνατό του.
Σύμφωνα με την Ιλέιν Κάσκετ, που είναι ψυχολόγος στο Μητροπολιτικό Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, όσοι είναι εξοικειωμένοι με το Internet το επιλέγουν και ως μέσο θρήνου. Η ίδια μελέτησε το φαινόμενο του ψηφιακού θανάτου στο Facebook, όπου μόνο κατά το 2011 εκτιμάται ότι θα αποβιώσουν 1,5 εκατομμύριο χρήστες της ιστοσελίδας σ’ όλον τον κόσμο. Όταν κάποιος χρήστης φύγει από τη ζωή, η εταιρεία μπορεί να μετατρέψει το προφίλ του σε σελίδα μνήμης, ορατή και προσβάσιμη μόνο από τους φίλους του. Για να γίνει αυτή η μετατροπή, θα πρέπει να σταλεί στην εταιρεία μια απόδειξη θανάτου.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι οι νεαροί κυρίως χρήστες που συνεχίζουν να μπαίνουν στο προφίλ των νεκρών φίλων τους και να τους αφήνουν μηνύματα καθώς πιστεύουν ότι θα τα διαβάσουν. Δεν τους αρκεί μια επίσκεψη στον τάφο, με το Facebook νιώθουν ότι είναι πιο συνδεδεμένοι.
Ένας 30χρονος Κινέζος άφησε την τελευταία του πνοή μετά από τρία συνεχόμενα 24ωρα online παιχνιδιού στο Διαδίκτυο σ’ ένα Internet Cafe στα προάστια του Πεκίνου. Το διάστημα αυτό δεν κοιμήθηκε καθόλου ενώ έτρωγε ελάχιστα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Κίνα διαθέτει 450 εκατομμύρια χρήστες του Internet και απ’ αυτούς μερικές δεκάδες εκατομμύρια, κυρίως νεαροί, είναι εθισμένοι στα ιντερνετικά παιχνίδια. Το 2008, σ’ ένα ανάλογο περιστατικό, ένας 28χρονος Νοτιοκορεάτης είχε πεθάνει μετά από 50 ώρες συνεχόμενου παιχνιδιού σ’ ένα Internet Cafe.
Το καμπανάκι του κινδύνου κρούουν επιστήμονες από το Εδιμβούργο της Σκοτίας καθώς σύμφωνα με έρευνά τους είναι διαπιστωμένο ότι η συχνή ενασχόληση των χρηστών με το προφίλ τους στο Facebook μπορεί να προκαλέσει έντονο στρες. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το 12% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι η δημοφιλής ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης τούς κάνει να αισθάνονται «ανήσυχοι», το 32% ανέφερε ότι αισθάνονται «ένοχοι» επειδή έχουν απορρίψει αιτήσεις φιλίας, ενώ σχεδόν οι 2 στους 3 δήλωσαν ότι καθυστερούν να απαντήσουν στα αιτήματα φιλίας. Επίσης, πολλοί χρήστες δήλωσαν ότι το ενδεχόμενο να διαγράψουν το προφίλ τους τούς κάνει «ανήσυχους» καθώς φοβούνται ότι θα χάσουν κοινωνικές πληροφορίες και εξελίξεις.
Η Κατάθλιψη τού Facebook και οι Έφηβοι
«Η κατάθλιψη τού Facebook» είναι ο νέος όρος που υιοθετούν οι γιατροί στις ΗΠΑ για να περιγράψουν την εφηβική κατάθλιψη που προέρχεται από την πολύωρη ενασχόληση με την δημοφιλή ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης. Οι ειδικοί προειδοποιούν τους γονείς για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η ασχολία με το Facebook σε εφήβους με χαμηλή αυτοεκτίμηση ή ψυχολογικά προβλήματα.
Οι αναρτήσεις χαρούμενων φωτογραφιών, η πληθώρα φίλων και μηνυμάτων ενδέχεται να προκαλέσουν κατάθλιψη σ’ έναν έφηβο που έχει αναρτήσει πολύ λιγότερες χαρούμενες φωτογραφίες και έχει λιγότερους φίλους ή μηνύματα. Για πολλούς εφήβους, το Facebook είναι σήμερα το βασικό «στέκι» τους και γι’ αυτό οι γονείς θα πρέπει να συζητούν με τα παιδιά και να τα αποτρέπουν από την πολύωρη ενασχόλησή τους μ’ αυτό.
Ποιοτικές Αναζητήσεις από το Google
Καθώς οι αναζητήσεις στο Internet μέσω των μηχανών αναζήτησης εμφανίζουν συνήθως μια πληθώρα ιστοσελίδων, οι οποίες αγχώνουν τους χρήστες, η εταιρεία Google, που κυριαρχεί στον τομέα αυτόν, αποφάσισε να δώσει τη δυνατότητα στους χρήστες να μπλοκάρουν όποιο δικτυακό τόπο αξιολογούν οι ίδιοι ως άχρηστο ή παραπλανητικό. Η δυνατότητα αυτή υπάρχει προς το παρόν μόνο στις ΗΠΑ, όπου οι χρήστες μπορούν να φιλτράρουν σε κάποιο βαθμό τα αποτελέσματα από τις αναζητήσεις τους.
Ο χρήστης θα πρέπει να διαθέτει λογαριασμό στην πλατφόρμα του Google για να έχει την παραπάνω δυνατότητα και θα μπορεί ανά πάσα στιγμή να δει τη «μαύρη λίστα» με τους ιστότοπους που έχει μπλοκάρει και να αναιρέσει όλες ή μερικές από τις επιλογές του.
Παγιδευμένα στο Διαδίκτυο τα Ελληνόπουλα
Σημαντικά είναι τα συμπεράσματα μιας πανευρωπαϊκής μελέτης του Οργανισμού EU Kids Online, σύμφωνα με τα οποία ένα στα τρία Ελληνόπουλα διαθέτει ηλεκτρονικό προφίλ στις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης που είναι ορατό από όλους τους άλλους χρήστες (ανοιχτό προφίλ). Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι πολλά παιδιά αναγράφουν ψευδή ηλικία στο προφίλ τους καθώς η διατήρηση προφίλ σε πολλές από τις ιστοσελίδες αυτές επιτρέπεται μόνο από την ηλικία των 13 ετών και άνω.
Σύμφωνα πάντα με τα συμπεράσματα της παραπάνω μελέτης, προφίλ σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης στη χώρα μας διαθέτει το 70% των παιδιών ηλικίας 13 έως 16 ετών αλλά και το 33% των παιδιών 9 έως 12 ετών. Επίσης, ένα ποσοστό παιδιών από 10% έως 14%, ανάλογα με την ηλικία, αναγράφουν πλήρη στοιχεία στο προφίλ τους, όπως είναι η διεύθυνση του σπιτιού τους, το τηλέφωνο ή το σχολείο στο οποίο φοιτούν. Πολλά είναι τα παιδιά που διαθέτουν περισσότερους από 100 εικονικούς «φίλους» στις ιστοσελίδες αυτές, με τους περισσότερους από τους οποίους δεν έχουν συναντηθεί ποτέ στην πραγματική ζωή.
Ζωντανές Εκπομπές από το YouTube
Η πολύ δημοφιλής ιστοσελίδα παρακολούθησης βίντεο YouTube θα προσφέρει σύντομα και σε απλούς χρήστες τη δυνατότητα να αναμεταδίδουν δωρεάν αθλητικές αναμετρήσεις, συναυλίες αλλά και συνέδρια και γενικότερα ζωντανές τηλεοπτικές εκπομπές. Αν και υπάρχουν ήδη ιστοσελίδες που παρέχουν υπηρεσίες live streaming, η δημοτικότητα και η υποδομή που διαθέτει το YouTube υπόσχονται ήχο και εικόνα πολύ υψηλού επιπέδου.
Οι Γονείς και ο Έλεγχος των Παιδιών στο Internet
Σύμφωνα με έρευνα που έχει το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου (SaferInternet.gr), μόνο ένας στους τέσσερις γονείς είναι σε θέση να ελέγχει πλήρως τις ιστοσελίδες στις οποίες περιηγούνται τα παιδιά τους. Στις ευρωπαϊκές χώρες υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις σ’ αυτό το θέμα από χώρα σε χώρα, με το ποσοστό του γονικού ελέγχου να κυμαίνεται από 54% στη Βρετανία έως 9% στη Ρουμανία.
Επίσης, σε έρευνα του EUKidsOnline, το 70% των γονέων που ρωτήθηκαν δήλωσε ότι ρωτά τα παιδιά για τη δραστηριότητά τους στο Διαδίκτυο, ενώ το 58% των γονέων υποστηρίζει ότι σερφάρει μαζί με τα παιδιά. Όσον αφορά τα προγράμματα γονικού ελέγχου, ελέγχθηκαν 26 από αυτά με το ειδικό πρόγραμμα SIP-BENCH και σύμφωνα με τέσσερα κριτήρια : λειτουργικότητα, ασφάλεια, αποτελεσματικότητα και χρηστικότητα.
Από την έρευνα προέκυψε ότι το 84% των προγραμμάτων γονικού ελέγχου δίνουν στους γονείς τη δυνατότητα να αποκλείουν την πρόσβαση σε ορισμένες ιστοσελίδες, αλλά είναι λιγότερο αποτελεσματικά στο φιλτράρισμα του περιεχομένου Web 2.0, όπως είναι οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης και τα ιστολόγια (blogs).
Ένα άλλο συμπέρασμα είναι ότι υπάρχει μια πιθανότητα 20% να μην φιλτραριστούν ιστοσελίδες για ενήλικες αλλά και άλλες επικίνδυνες ιστοσελίδες και από την άλλη πλευρά να αποκλειστούν άλλες ιστοσελίδες που περιλαμβάνουν περιεχόμενο ειδικά προορισμένο για παιδιά.
Με την ευρεία χρήση των υπολογιστών και του Internet από τους νέους συγγραφείς και καλλιτέχνες, οι διορθώσεις στα βιβλία εξαφανίζονται με την ίδια νομοτέλεια που καταδικάζει η τεχνολογική πρόοδος πολλά πράγματα σε θάνατο. Το σήμα κινδύνου που εκπέμπουν πολλοί μελετητές κειμένων και χειρογράφων βασίζεται στο γεγονός ότι η μεγάλη πλειοψηφία των συγγραφέων γράφει απευθείας στον υπολογιστή με αποτέλεσμα να μην μένει κανένα ίχνος από τη γένεση του έργου τους.
Για πρώτη φορά από το 1700, διανύουμε μια εποχή από την οποία δεν θα μείνει τίποτε από το τεράστιο προκαταρκτικό έργο που προμηνύει το τελικό. Και οι μελετητές, που είναι συνηθισμένοι να εξετάζουν εξονυχιστικά ακόμα και την τελευταία λεπτομέρεια των χειρογράφων, ανακαλύπτουν ξαφνικά ότι δεν θα διαθέτουν κανένα στοιχείο στο μέλλον για τον τρόπο που δημιουργήθηκαν τα αριστουργήματα της εποχής μας. Έτσι, ο επισκέπτης μιας βιβλιοθήκης θα είναι αδύνατον να παρακολουθήσει την εξέλιξη ενός σύγχρονου μυθιστορήματος και τις διάφορες εκδοχές του, γιατί απλά δεν θα υπάρχουν ελέω ψηφιοποίησης.
Ζούμε την εποχή τού τέλους τού χειρογράφου και μαζί τού τέλους των διορθώσεων. Τη λύση θα πρέπει να δώσει η ίδια η τεχνολογία.
Χωρίς Μυϊκή Δύναμη η Γενιά του Internet
Σύμφωνα με έρευνα αγγλικού πανεπιστημίου, τα νέα παιδιά είναι καχεκτικά και με λιγότερη μυϊκή δύναμη και αυτό επειδή δεν έχουν συνηθίσει να παίζουν σε ανοικτούς χώρους και περνάνε πολλές ώρες στο σπίτι διασκεδάζοντας με κάθε είδους ηλεκτρονικά παιχνίδια. Οι επιστήμονες που έκαναν την έρευνα ανέφεραν χαρακτηριστικά ότι «το γεγονός ότι το 10% των παιδιών δεν μπορεί να κρεμαστεί από το μονόζυγο και ένα άλλο 10% αρνήθηκε ακόμη και να δοκιμάσει, είναι πραγματικά σοκαριστικό». Η έρευνα έδειξε ότι τα παιδιά του 2008 είχαν τον ίδιο δείκτη μάζας σώματος με τα παιδιά του 1998, αλλά το σώμα τους είχε περισσότερο λίπος και λιγότερο μυϊκό ιστό.
Σύμφωνα με μια έρευνα Αμερικανών ψυχολόγων η οποία εξετάζει την επίδραση των μηχανών αναζήτησης στην ανθρώπινη μνήμη, φαίνεται ότι το Internet έχει άμεσο αντίκτυπο στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η μνήμη μας. Ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλός μας «αποθηκεύει» τις διάφορες πληροφορίες έχει αλλάξει αισθητά λόγω της «σιγουριάς» ότι για πολλές απ’ αυτές θα βρούμε άμεσα την απάντηση στο Internet. Επίσης, θυμόμαστε καλύτερα πού μπορούμε να βρούμε κάτι στο Internet παρά αυτή καθαυτή την πληροφορία.
Το γεγονός είναι ότι η νέα γενιά χρησιμοποιεί πλέον όλο και περισσότερο το Internet ως την προσωπική της «εξωτερική μνήμη», ένα φαινόμενο που είναι γνωστό με τον όρο Google Effect. Το καίριο ερώτημα είναι αν αυτό σημαίνει ότι το μυαλό μας εκπαιδεύεται όλο και λιγότερο, εφόσον δεν συγκρατεί δεδομένα.
Η Χρήση του Internet ως Φάρμακο
Στη χώρα μας παρατηρείται τα τελευταία χρόνια μια αθόρυβη μετάβαση στην εποχή της ψηφιακής υγείας, όπου οι γιατροί δεν αποτελούν πλέον την μόνη πηγή πληροφόρησης καθώς οι ασθενείς βρίσκονται στο κέντρο ενός δικτύου ενημέρωσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2010 η αναζήτηση πληροφοριών στην Ελλάδα για θέματα υγείας αυξήθηκε κατά 23% σε σχέση με το 2008.
Επίσης, όλο και περισσότεροι είναι εκείνοι που διατηρούν κάποιο ιστολόγιο (blog) σχετικά με την θεραπεία τους και τις εμπειρίες που έχουν αποκτήσει για το πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζουν, ενώ ευαισθητοποιούν αλλά και αναζητούν άλλους χρήστες που έχουν το ίδιο πρόβλημα. Το Internet τούς βοήθησε να αποκτήσουν γνώσεις και εμπειρίες για την ασθένειά τους αλλά και να λάβουν πολύτιμες πρακτικές πληροφορίες για γιατρούς ειδικότητας, για εξειδικευμένα ιατρικά κέντρα και θεραπείες καθώς και να γίνουν μέλη διαδικτυακών κοινοτήτων ασθενών. «Η Καθημερινή 18 Σεπτ 2011».
Το Internet και οι Πνευματικές Λειτουργίες
Ενώ η χρήση του Internet ως χρήσιμου εκπαιδευτικού εργαλείου από τα παιδιά έχει αρχίσει να αμφισβητείται από πολλούς επιστήμονες, έχει παρατηρηθεί σημαντική βελτίωση στις εγκεφαλικές ικανότητες των ηλικιωμένων ατόμων που ασχολούνται με το Διαδίκτυο.
Ειδικοί ερευνητές προειδοποιούν ότι ο Homo interneticus έχει αρχίσει να χάνει την ικανότητά του να σκέφτεται πραγματικά καθώς με το Internet μερικές ζώνες του εγκεφάλου αναπτύσσονται ενώ άλλες εξασθενούν και αυτό γιατί δεν είναι απαραίτητο να θυμόμαστε ημερομηνίες, βιβλιογραφίες και γεγονότα αφού όλα αυτά μπορείς να τα βρεις μ’ ένα κλικ στο Google. Όμως, με τον τρόπο αυτό εξασθενεί η μνήμη μας.
Το Internet δεν «χωνεύει» τα γεγονότα και δεν μπορεί να τα συνδέσει. Η ανάγνωση μέσω αυτού έχει γίνει αποσπασματική. Μετά από εκτεταμένη χρήση του Διαδικτύου, οι περισσότεροι άνθρωποι, ακόμα και οι μορφωμένοι, δυσκολεύονται να διαβάσουν μακροσκελή έγγραφα ή και εφημερίδες. Και είναι γεγονός ότι όταν είμαστε κολλημένοι στην οθόνη, το πνεύμα μας είναι απασχολημένο από τα παράθυρα, τα κλικ και τα βίντεο και στο τέλος μπερδευόμαστε.
Το Χαρτί Φαίνεται να Νικάει την Οθόνη
Σύμφωνα με μια έρευνα επιστημόνων από πανεπιστήμιο των ΗΠΑ, οι αναγνώστες της χάρτινης έκδοσης μιας εφημερίδας θυμούνται πολύ περισσότερα άρθρα από τους αναγνώστες της ίδιας έκδοσης της εφημερίδας που την διαβάζουν αποκλειστικά στο Internet. Θυμόντουσαν επίσης πολύ περισσότερα θέματα αλλά και τα κυριότερα σημεία των άρθρων είχαν εντυπωθεί καλύτερα στο μυαλό τους. Οι αναγνώστες της ηλεκτρονικής έκδοσης της εφημερίδας θυμόντουσαν εξίσου καλά μόνο τους μεγάλους τίτλους των κυρίων άρθρων.
Μια εξήγηση στο φαινόμενο αυτό είναι ότι οι ιστοσελίδες δεν ιεραρχούν τα άρθρα με βάση τη σημασία τους και επίσης τα πολλά κλικ, η παρεμβολή διαφημίσεων και ο τεμαχισμός των άρθρων κάνουν ζημιά στην ποιότητα της ανάγνωσης. Αντίθετα, το χαρτί διευκολύνει τη συγκέντρωση και απαιτεί μεγαλύτερο σεβασμό. Δεν είναι λίγοι αυτοί που δεν μπορούν να ζήσουν πια χωρίς το Internet αλλά και δεν μπορούν να αποχωριστούν την παραδοσιακή εφημερίδα.
Η Εξάρτηση των Εφήβων από το Internet
Το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου έχει δεχθεί στα δύο χρόνια λειτουργίας του περί τις 2.500 αναφορές σε θέματα ασφαλούς χρήσης του Internet, ενώ οι κλήσεις στη Γραμμή Βοήθειας «ΥποΣΤΗΡΙΖΩ» (800 11 800 15) για θέματα συμπεριφορών εξάρτησης έφτασαν το ίδιο διάστημα τις 829 και οι κλήσεις για θέματα εκφοβισμού και ηλεκτρονικής παρενόχλησης ξεπέρασαν τις 100.
Ένα στα τρία αιτήματα του κοινού είχαν να κάνουν με ζητήματα εξάρτησης από το Διαδίκτυο, ενώ το 4,1% από αυτά τα αιτήματα είχαν σχέση με θέματα διαδικτυακού εκφοβισμού και παρενόχλησης. Επίσης, εντύπωση προκαλεί ο διαρκώς αυξανόμενος αριθμός αναφορών με θέμα τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης. Η πλειονότητα των αιτημάτων βοήθειας (85%) έγινε από γονείς (2.092 αιτήματα) και μόλις το 3,74% των αιτημάτων έγινε από ανηλίκους (92).
Σύμφωνα με στοιχεία της Μονάδας Εφηβικής Υγείας της Β’ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών έχουμε αύξηση στα περιστατικά εξάρτησης ανηλίκων από το Internet καθώς το 2,4% των εφήβων ηλικίας 15-16 ετών είναι εξαρτημένο από το Διαδίκτυο, ενώ το 19,1% κάνει «οριακή χρήση», που μπορεί να οδηγήσει σε εξάρτηση. Επίσης, από έρευνα του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου, το 42% των εκπαιδευτικών στη χώρα μας έχει αντιμετωπίσει ένα τουλάχιστον περιστατικό υπερβολικής χρήσης του Internet από τους μαθητές του.
Παράδοση Μαθημάτων Online
Στο Πανεπιστήμιο του Stanford των ΗΠΑ ξεκίνησε ήδη ένα πείραμα που μπορεί να αλλάξει τον τρόπο μετάδοσης των γνώσεων καθώς μετά τις κινηματογραφικές ταινίες, τη μουσική και τον Τύπο, το Internet φέρνει την επανάσταση και στην εκπαίδευση. Ο λόγος γίνεται για μαθήματα μέσω βίντεο, για εξετάσεις από απόσταση και για 145.000 μαθητές από 175 χώρες.
Τα μαθήματα θα είναι βιντεοσκοπημένα και διαθέσιμα μέσω του Amazon, ενώ μέσω του προγράμματος Google Moderator θα μπορούν οι φοιτητές να ψηφίζουν τις καλύτερες ερωτήσεις που θα υποβάλλονται στους καθηγητές. Οι καθηγητές θα απαντούν μέσω βίντεο στις ερωτήσεις που επιλέχθηκαν και οι φοιτητές θα μπορούν να φτιάχνουν ομάδες και fora στο Διαδίκτυο όπου εκεί θα μπορούν να συζητούν μεταξύ τους τα επιχειρήματα των μαθημάτων.
Οι εξετάσεις θα γίνονται μέσω ενός αυτόματος συστήματος quiz και οι φοιτητές θα έχουν 4 ώρες χρόνο για να το συμπληρώσουν. Οι εργασίες θα αξιολογούνται από άλλους φοιτητές σε απευθείας σύνδεση και δεν θα παρέχονται διπλώματα από το πανεπιστήμιο στους φοιτητές που θα παρακολουθούν το online μάθημα, αλλά θα χορηγείται ένα πιστοποιητικό παρακολούθησης υπογεγραμμένο από δύο διακεκριμένους καθηγητές.
Ο Manager των Ιστοσελίδων Κοινωνικής Δικτύωσης
Τα δεδομένα της ψηφιακής εποχής που ζούμε έχουν αλλάξει δραματικά και τον τρόπο αξιολόγησης των υποψηφίων που αναζητούν εργασία. Θα πρέπει οι ίδιοι να ξεσκονίσουν, πέρα από τα τυπικά προσόντα τους, και τη δραστηριότητά τους στο Internet.
Οι δημόσιες συζητήσεις, οι φωτογραφίες, οι απόψεις, οι κάθε είδους δραστηριότητες στο Facebook, στο Twitter και στα Blogs αποτελούν ένα ανοιχτό διαδικτυακό προφίλ του υποψηφίου, που είναι διαθέσιμο σε κάθε ενδιαφερόμενο. Οι παραπάνω πληροφορίες μπορούν να αξιοποιηθούν εκτενώς από τους μελλοντικούς εργοδότες και μπορούν να βοηθήσουν έναν υποψήφιο να ξεχωρίσει αλλά και να απορριφθεί.
Οι εργοδότες αναζητούν στο Internet για να βρουν αντιφάσεις ή ανακρίβειες στο προφίλ ή στο βιογραφικό του υποψηφίου. Όλα αυτά που δεν μπορείς να ρωτήσεις τον υποψήφιο στην τυπική συνέντευξη, μπορεί να σου τα δώσει μέσα σε δευτερόλεπτα μια αναζήτηση στο Google. Ήδη στις ΗΠΑ υπάρχουν συμβουλευτικές εταιρείες που βοηθούν τους υποψηφίους να βελτιώσουν την εικόνα τους στο Internet.
Το επάγγελμα του social media manager δημιουργήθηκε όταν οι μεγάλες εταιρείες αντιλήφθηκαν ότι υπάρχουν άνθρωποι που μέσα από τα Blogs, το Facebook και το Twitter μπορούν και επηρεάζουν χιλιάδες άλλους ανθρώπους με τον λόγο τους. Αποφάσισαν λοιπόν να δημιουργήσουν μια νέα εταιρική θέση με αποκλειστική αρμοδιότητα τη διαχείριση της εικόνας της εταιρείας στις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης (social media).
Επίσης, υπάρχουν μεγάλες εταιρείες που καταβάλλουν σταθερές αμοιβές σε δημοφιλείς χρήστες των ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης για να διαφημίζουν «διακριτικά» τα προϊόντα τους μέσα από τα μηνύματά τους.
Ψηφιακές Παρενοχλήσεις Μαθητών και Καθηγητών
Από έρευνα που έκανε το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου (SafetInternet.gr), από τον Μάιο έως τον Σεπτέμβριο του 2011, και στην οποία έλαβαν μέρος 2.319 εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης και απ’ όλη την Ελλάδα, βγήκαν μερικά πολύ χρήσιμα συμπεράσματα. Όλο και πιο συχνά το τελευταίο διάστημα, μαθητές και εκπαιδευτικοί βρίσκονται αντιμέτωποι με φαινόμενα «ηλεκτρονικής διαπόμπευσης», με πιο διαδεδομένη μορφή το ανέβασμα στο YouTube δυσφημιστικών βίντεο που έχουν τραβηχτεί με κινητό τηλέφωνο μέσα ή έξω από την αίθουσα διδασκαλίας καθώς και η ανάρτηση ανάρμοστων σχολίων στο Facebook από συμμαθητές τους.
Οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί ανησυχούν σε μεγάλο ποσοστό σχετικά με τη διαδικτυακή δημοσίευση από μαθητές δυσφημιστικών σχολίων που τους αφορούν ή που βλάπτουν την προσωπική τους ζωή ή την επαγγελματική τους φήμη. Ένα άλλο ανησυχητικό θέμα είναι η δημιουργία προφίλ στο Facebook από παιδιά κάτω των 13 ετών, τα οποία δίνουν ψευδή στοιχεία για την ηλικία τους και των οποίων οι γονείς δεν είναι σε θέση να ελέγξουν τι κάνει το παιδί τους στο Διαδίκτυο.
Ο ψηφιακός καθρέπτης νέας γενιάς που ακούει στο όνομα Cybertecture θα συνδυάζει τις δυνατότητες ενός απλού καθρέπτη με εκείνες ενός αμφίδρομου υπολογιστή. Θα είναι εξοπλισμένος με μια ψηφιακή οθόνη και με σύγχρονες εφαρμογές ενώ θα μπορέσει να αποτελεί κατάλληλο αξεσουάρ για σπίτια, ξενοδοχεία αλλά και κοινόχρηστους χώρους, όπως αεροδρόμια και νοσοκομεία.
Την ώρα που ο χρήστης θα βλέπει το είδωλό του στον καθρέπτη, θα μπορεί να δει ταυτόχρονα και τις νέες ενημερώσεις στο προφίλ του στο Facebook ή το Twitter, να μαθαίνει τα νέα για τον καιρό, να διαβάζει τους τίτλους των ειδήσεων ή και να παρακολουθεί την αγαπημένη του εκπομπή. Υπάρχει η δυνατότητα να εμφανίζεται και εικονικό πληκτρολόγιο πάνω στην οθόνη.
Σημαντική ήταν η αύξηση κατά το 2011 του αριθμού των εθισμένων Ελλήνων εφήβων στο Internet καθώς στα τέλη του 2011 βρίσκονταν στο στάδιο της απεξάρτησης από το Διαδίκτυο 70 περίπου παιδιά προεφηβικής ηλικίας. Τα παιδιά που πάσχουν από την ασθένεια αυτή ζουν σε μια εικονική πραγματικότητα και χάνουν την επαφή με τη ζωή, σημειώνουν οι ειδικοί επιστήμονες. Επίσης, έχουν αυξηθεί σημαντικά τα περιστατικά κατάθλιψης και οι τάσεις αυτοκτονίας στους εφήβους, όπου σημαντικό ρόλο παίζει και ο εθισμός στο Internet.
Στατιστικά Στοιχεία για το Facebook
Σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα 3/4 των παιδιών στην Ευρώπη διατηρούν προφίλ σε μια ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ ένα στα πέντε παιδιά ηλικίας κάτω των 13 ετών μπορεί και αποφεύγει τους ηλικιακούς περιορισμούς που θέτει το Facebook. Επίσης, το 77% των παιδιών ηλικίας 13-16 ετών αλλά και το 38% των παιδιών ηλικίας 9-12 ετών λαμβάνουν μέρος σε πολλές ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης.
Ακόμη, το ένα στα τέσσερα παιδιά διατηρεί τον λογαριασμό του σε «δημόσια» θέα, που σημαίνει ότι ο κάθε χρήστης μπορεί να έχει πρόσβαση σε προσωπικές του πληροφορίες. Σχεδόν ένα στα πέντε παιδιά διατηρεί επαφή στο Internet με κάποιον άγνωστο και ένα 5% έχει συναντηθεί με κάποιον άγνωστο που γνώρισε μέσω του Διαδικτύου.
Η υπεύθυνη επίτροπος για θέματα Διαδικτύου, Νίλι Κρόες, ζήτησε από τις εταιρείες που διαχειρίζονται τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, να αυξήσουν τα μέτρα προστασίας. Χαμηλά ποσοστά συμμετοχής στο Facebook έχουν τα παιδιά στη Γαλλία και την Ελλάδα, λόγω κυρίως της επιρροής των γονέων.
Στα τέλη του 2011 οι χρήστες του Facebook υπολογίζονται σε 800 εκατομμύρια παγκοσμίως, 157 από τους οποίους βρίσκονται στις ΗΠΑ, και ακολουθούν με διαφορά πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, όπως Ινδονησία, Ινδία, Βραζιλία, Μεξικό και Τουρκία και μετά οι «προηγμένες» δυτικές χώρες.
Το Facebook στην Ελλάδα
Στον διόλου ευκαταφρόνητο αριθμό των 3,5 εκατομμυρίων υπολογίζονταν οι χρήστες της δημοφιλούς ιστοσελίδας κοινωνικής δικτύωσης στη χώρα μας στα τέλη του 2011, 44% από τους οποίους είναι γυναίκες και 56% άνδρες. Την μερίδα του λέοντος κατέχει η ηλικιακή ομάδα 18-34 ετών με ποσοστό 58% και ακολουθούν οι ηλικίες 35-54 ετών με ποσοστό 24%.
Επίσης, τα ποσοστά των μαθητών στη χώρα μας που διατηρούν προφίλ στα κοινωνικά δίκτυα είναι 1% για τις ηλικίες 4-6 ετών, 15% για τους μαθητές Δημοτικού και 60% για τους μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου. (Πηγή : «ΤΑ ΝΕΑ», 31 Δεκ 2011).
Στατιστικά Στοιχεία για το e-Commerce
Τι αγοράζουν οι Έλληνες καταναλωτές μέσω του Internet :
· 63% είδη hardware και software.
· 50% ηλεκτρονικά είδη.
· 42% εισιτήρια ταξιδιών.
· 32% κάνουν κρατήσεις ξενοδοχείων.
· 32% βιβλία.
· 26% είδη σπιτιού και ηλεκτρικές συσκευές.
· 21% είδη ένδυσης και υπόδησης.
· 10% καλλυντικά.
Στατιστικά στοιχεία για την χρήση των υπηρεσιών ηλεκτρονικού εμπορίου :
· 42% των χρηστών αναζητά πληροφορίες για ημερήσιες προσφορές.
· 16% των χρηστών συμμετέχει συχνά σε on-line δημοπρασίες.
· 51% των χρηστών έκανε αγορές μέσω e-commerce πάνω από 5 φορές το πρώτο εξάμηνο του 2010.
· 1.500 ευρώ ξόδεψαν κατά μέσο όρο το 2010 οι on-line καταναλωτές για αγορές μέσω Διαδικτύου.
· Σε 1,4 δισ. ευρώ ανήλθε το 2010 ο συνολικός τζίρος του ηλεκτρονικού εμπορίου, έναντι 800 εκατ. ευρώ το 2009 (αύξηση 75%).
«Το μέλλον των μηνυμάτων είναι real time. Τώρα ευνοείται η άμεση, χωρίς τυπικότητες επικοινωνία. Το μέσο δεν είναι το μήνυμα. Το μήνυμα είναι το μήνυμα!», Andrew Bosworth, στέλεχος του Facebook.
«Η Wikipedia είναι μια προσπάθεια να δημιουργηθεί και να διανεμηθεί μια ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια της υψηλότερης δυνατής ποιότητας σε κάθε μεμονωμένο πρόσωπο στον πλανήτη στη γλώσσα του. Θεωρώ ότι ο μεγαλύτερος ανθρωπιστικός μας αντίκτυπος θα έρθει τα επόμενα χρόνια, καθώς φέρνουμε την πληροφορία σε ανθρώπους που δεν την είχαν ποτέ μέχρι σήμερα». Jimmy Wales, ο ιδρυτής της ελεύθερης εγκυκλοπαίδειας Wikipedia, με αφορμή τα δέκα χρόνια από την ίδρυσή της.
«Οι φρενήρεις ρυθμοί με τους οποίους επικοινωνούμε on-line μέσω του Twitter, του Facebook αλλά και των sms μάς οδηγούν σε μια ψυχοπαθολογική συμπεριφορά», Σέρι Τερκλ, καθηγήτρια στο ΜΙΤ.
Μια κοπέλα ισχυριζόταν ότι είχε 1.048 «φίλους» στο Facebook, αλλά όταν τους ανακοίνωσε ότι θα αυτοκτονήσει, δεν βρέθηκε κανένας να την αποτρέψει και ούτε ένας δεν προσπάθησε να τη σώσει, κάτι που δεν θα συνέβαινε στην πραγματική ζωή.
Το φθινόπωρο του 2010, ένας επιχειρηματίας από την ελληνική επαρχία έφυγε από τη ζωή. Τα Χριστούγεννα, την ημέρα της γιορτής του, είχε προγραμματίσει να στείλει προσωπικά e-mails με ευχές σε φίλους. Στις 25 Δεκεμβρίου 2010, σοκαρισμένοι οι φίλοι του έλαβαν τις ηλεκτρονικές ευχές του. Κάποιοι ειδοποίησαν την αστυνομία. Περιοδικό «BHMagazino» 30 Ιαν 2011.
«Βλέπουμε τα τελευταία χρόνια τα νέα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως είναι το Facebook και το Twitter, να γίνονται μέσα διακίνησης πληροφοριών ταχύτερα των ‘παραδοσιακών’, να γίνονται οχήματα κοινωνικής αφύπνισης και διοργάνωσης σε χρόνους ασύλληπτα συντετμημένους μεγάλων κινητοποιήσεων». Παύλος Τσίμας, δημοσιογράφος.
Με τον όρο freemium αποδίδεται η τάση πολλών εφημερίδων να δίνουν δωρεάν πρόσβαση των χρηστών του Διαδικτύου σε κάποια άρθρα στις ιστοσελίδες τους και τη χρέωση όσων χρηστών θέλουν να διαβάσουν περισσότερα.
«Το Twitter και το Facebook δίνουν κουράγιο στους διαδηλωτές καθώς τούς δίνουν τη δυνατότητα να καταλάβουν ότι είναι πολλοί εκείνοι που μοιράζονται τις ίδιες απόψεις». David Kirkatrick, Συγγραφέας.
«Ο κόσμος δεν θέλει απλώς να καταναλώνει ειδήσεις. Η επιτυχία είναι να μετατρέψεις τους αναγνώστες σε σχολιαστές, να τους παρακινήσεις να γράψουν και τη δική τους γνώμη. Έτσι ένα άρθρο που δημοσιεύεις παίρνει προστιθέμενη αξία». Αριάνα Στασινοπούλου-Χάφινγκτον.
Ολονυχτίες μπροστά στον υπολογιστή. Εμμονή με τις επιδόσεις στο παιχνίδι. Ανύπαρκτη κοινωνική ζωή. Χαμηλές επιδόσεις στο σχολείο. Αυτά είναι μερικά μόνο από τα συμπτώματα που μαρτυρούν εθισμό στον απατηλό κόσμο των παιχνιδιών του Διαδικτύου.
«Όποιος δεν έχει σκοπό να επενδύσει στην επικοινωνία στους χώρους κοινωνικής δικτύωσης και να εμπλακεί και ο ίδιος προσωπικά, στον βαθμό που αυτό είναι δυνατόν, καλύτερα να μην βρίσκεται καθόλου εκεί. Τα ‘στοιχειωμένα accounts’ όχι απλώς δεν βοηθούν αλλά βλάπτουν αυτόν που δεν τα συντηρεί». «Η Καθημερινή» 27 Φεβρ 2011.
«Το Internet παρέχει τόσες πολλές δυνατότητες φτηνής διασκέδασης σε όσους ζουν υπό αυταρχικά καθεστώτα ώστε να καθιστά αρκετά πιο δύσκολο να ενδιαφερθούν οι άνθρωποι για την πολιτική». Εβγκένι Μορόζοφ, «Η Καθημερινή» 27 Φεβρ 2011.
«Το Wikileaks δεν εφηύρε μια νέα εποχή στη δημοσιογραφία, αλλά είναι περισσότερο ένα σύμπτωμα των όσων συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια στο Διαδίκτυο». Bill Keller, διευθυντής των «New York Times».
Σύμφωνα με έρευνα που έγινε στις ΗΠΑ από την οργάνωση Project for Excellence in Journalism, το έτος 2010 τα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων, οι εφημερίδες, οι ραδιοφωνικοί σταθμοί και τα περιοδικά κατέγραψαν μείωση στην τηλεθέαση και στην κυκλοφορίας τους. Αντίθετα, αυξήθηκε κατά 17% σε σύγκριση με το έτος 2009 η κατανάλωση ειδήσεων στο Internet.
Τα τελευταία χρόνια, η διείσδυση του Facebook στις μικρές ηλικίες έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Στην Ελλάδα, πάνω από τα μισά Ελληνόπουλα (54%) ηλικίας 9-16 ετών διαθέτουν προφίλ σε κάποια ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Επίσης, το 12% από τα παιδιά αυτά δηλώνει ότι έχει ορατά στο προφίλ του την διεύθυνση κατοικίας και τον αριθμό τηλεφώνου του.
«Σήμερα υπάρχουν εκατομμύρια νέα παιδιά και έφηβοι οι οποίοι σε δέκα χρόνια που θα βγουν στην αγορά εργασίας θα διαπιστώσουν ότι υπάρχουν υπερβολικά πολλές ενοχλητικές πληροφορίες γι’ αυτούς στο Internet, τις οποίες δεν θα μπορούν να διαγράψουν». Ντίλαν Σαρπ, Στέλεχος της Οργάνωσης Προστασίας της Ιδιωτικότητας Big Brother Watch.
«Αυτό που δεν συνειδητοποιούν πολλοί άνθρωποι είναι ότι μόλις ανεβάζεις κάτι στο Internet, παύεις να έχεις την κατοχή και τον έλεγχό του. Οποιοσδήποτε μπορεί να το κατεβάσει, να το αποθηκεύσει και να το διανείμει». Ρικ Φέργκιουσον, ειδικός σε θέματα ασφαλείας Internet.
«Ζούμε μέσα σε χάος πληροφοριών. Όποιος καταφέρει να τις αξιολογήσει, να τις βάλει σε τάξη και να κάνει μια σωστή ανάλυση, έχει κερδίσει τη μάχη. Είτε είσαι στην πλατεία Ταχρίρ είτε στη Νέα Υόρκη, τώρα με τα τεχνολογικά μέσα μπορείς να διαδώσεις το μήνυμά σου. Όμως, αυτό δεν αρκεί. Πρέπει να είσαι εκεί στην μπλογκόσφαιρα κάθε ημέρα, κάθε λεπτό, να αναμεταδίδεις την είδηση σε πραγματικό χρόνο. Εκεί μετράει η εμπιστοσύνη». Αριάνα Στασινοπούλου-Huffington, συνιδρύτρια της δημοφιλούς ιστοσελίδας Huffington Post. «Η Καθημερινή» 26 Ιουν 2011.
«Οι πάροχοι περιεχομένου δεν μπορούν να συμμετέχουν άλλο σε ένα δωρεάν γεύμα. Χρησιμοποιούν εντατικά τα δίκτυά μας αλλά δεν συμβάλλουν στην ανάπτυξή τους. Οι μηχανές αναζήτησης εκμεταλλεύονται τα δίκτυά μας χωρίς να πληρώνουν γι’ αυτά. Αυτή είναι πραγματική τύχη γι’ αυτές και ντροπή για εμάς». Δηλώσεις στελεχών ευρωπαϊκών εταιρειών τηλεπικοινωνιών για την σημαντική επιβάρυνση που έχει επέλθει στα δίκτυά τους από την αυξημένη κίνηση στο Internet τόσο της σταθερής όσο και της κινητής τηλεφωνίας. «ΤΑ ΝΕΑ» 18 Ιουν 2011.
Οι ειδικοί είναι αντίθετοι στην κατάργηση του χαρτιού και των στυλό και στην εκτεταμένη χρήση των υπολογιστών και του Internet. «Το χειρόγραφο βοηθάει να αναπτυχθεί η σκέψη. Η γραφή αναπτύσσει ακόμη και την ικανότητα της έκφρασης. Και βοηθάει να καταλαβαίνει κανείς καλύτερα αυτό που διαβάζει». «ΤΑ ΝΕΑ» 12 Ιουλ 2011.
Το Διαδίκτυο έχει μετατραπεί σε μια αποθήκη μη επιβεβαιωμένων πληροφοριών, οι οποίες μπορεί να γίνουν επικίνδυνες. Στο Internet, η παραπληροφόρηση τείνει να γίνει κανόνας : καθένας γράφει ό,τι θέλει χωρίς προηγουμένως να το έχει ελέγξει. Η ασυδοσία που παρατηρείται στον χώρο της ενημέρωσης από τότε που άρχισε να γιγαντώνεται η διεισδυτικότητα και η επιρροή του Internet στις κοινωνίες, είναι ένα μοναδικό φαινόμενο στην Ιστορία. «ΤΟ ΒΗΜΑ» 17 Ιουλ 2011.
Οι ειδικοί λένε ότι από τότε που έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται ευρέως το Internet στις ανεπτυγμένες χώρες, ο ανθρώπινος εγκέφαλος λειτουργεί διαφορετικά καθώς οι πληροφορίες είναι εύκολα διαθέσιμες και προσβάσιμες και έτσι δεν χρειάζεται να τις αποθηκεύει.
Ειδικοί ερευνητές προειδοποιούν ότι ο Homo interneticus έχει αρχίσει να χάνει την ικανότητά του να σκέφτεται πραγματικά καθώς με το Internet μερικές ζώνες του εγκεφάλου αναπτύσσονται ενώ άλλες εξασθενούν.
Μετά από εκτεταμένη χρήση του Διαδικτύου, οι περισσότεροι άνθρωποι, ακόμα και οι μορφωμένοι, δυσκολεύονται να διαβάσουν μακροσκελή έγγραφα ή και εφημερίδες.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που δεν μπορούν να ζήσουν πια χωρίς το Internet αλλά και δεν μπορούν να αποχωριστούν την παραδοσιακή εφημερίδα.
Τα δημόσια σχόλια ενός ανθρώπου στις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης λένε πολλά για τον χαρακτήρα του. Επίσης, οι φωτογραφίες που αναρτά, οι φίλοι που έχει, αυτούς που ακολουθεί, αυτοί που τον ακολουθούν, σε ποιες ομάδες συμμετέχει κοκ.
Το επάγγελμα του social media manager δημιουργήθηκε όταν οι μεγάλες εταιρείες αντιλήφθηκαν ότι υπάρχουν άνθρωποι που μέσα από τα Blogs, το Facebook και το Twitter μπορούν και επηρεάζουν χιλιάδες άλλους ανθρώπους με τον λόγο τους.
Υπάρχουν μεγάλες εταιρείες που καταβάλλουν σταθερές αμοιβές σε δημοφιλείς χρήστες των ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης για να διαφημίζουν «διακριτικά» τα προϊόντα τους μέσα από τα μηνύματά τους.
«Πρέπει να θυμόμαστε πως ό,τι δημοσιεύεται online ξεφεύγει εκείνη τη στιγμή από τα χέρια μας και ίσως αργότερα μετανιώσουμε για κάτι που ανεβάσαμε στο παρελθόν στο Διαδίκτυο». Νέλι Κρους, Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ψηφιακή Ατζέντα.
Η μεγαλύτερη δύναμη του Internet είναι ταυτόχρονα και το μεγαλύτερο ελάττωμά του. Ο καθένας μπορεί να ανεβάσει ο,τιδήποτε.
Τα κοινωνικά δίκτυα, όπως είναι το Facebook, στο Internet έχουν επαναπροσδιορίσει τον τρόπο που επικοινωνούν εκατομμύρια παιδιά και έφηβοι σε όλο τον κόσμο. Μήπως, όμως, σ’ αυτά ξοδεύουν περισσότερο χρόνο από όσο πρέπει; Και τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να μην ξεφύγει η κατάσταση; «ΤΑ ΝΕΑ», 31 Δεκ 2011.
«Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα νέο φαινόμενο. Αν κάποτε οι γονείς ήξεραν ότι τα παιδιά τους βρίσκονται στην πλατεία και παίζουν, τώρα βλέπουν ότι βρίσκονται στο Facebook, χωρίς όμως να γνωρίζουν τι είναι αυτό και τι κάνουν εκεί μέσα». Δρ Βερόνικα Σαμαρά, Συντονίστρια του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου (SaferInterner.gr).
«Το πρόβλημα είναι ότι αρκετά παιδιά ανακαλύπτουν την εφηβεία τους στο Facebook και όχι στον έξω κόσμο. Υπάρχουν έφηβοι που φτάνουν στα άκρα. Ειδικά τα κορίτσια προσπαθούν να αποδείξουν τη θηλυκότητά τους, με αποτέλεσμα να επιδίδονται σ’ έναν ιδιότυπο διαγωνισμό ανάρτησης προκλητικών φωτογραφιών ή μηνυμάτων». Γιώργος Κορμάς, επιστημονικός συνεργάτης της Μονάδας Εφηβικής Υγείας του Πανεπιστημίου Αθηνών.
«Το Facebook είναι ένας νέος τόπος κουτσομπολιού, όπως ήταν για τους άντρες το καφενείο και για τις γυναίκες το κομμωτήριο. Εκεί μέσα είναι πανεύκολο να μάθεις τα πάντα για τον οποιονδήποτε. Δεν μπαίνεις καν στον κόπο να ρωτήσεις. Όλοι για ένα like ζουν πλέον». 18χρονη Ελληνίδα φοιτήτρια στο ΑΠΘ.
«Στα κοινωνικά δίκτυα εξελίσσεται ένας άτυπος ανταγωνισμός δημοτικότητας. Ποιος έχει ανεβάσει τις περισσότερες και τις πιο εντυπωσιακές φωτογραφίες; Ποιος έχει συγκεντρώσει τα περισσότερα like στις αναρτήσεις του; Ποιος έχει τους περισσότερους φίλους;». Γιώργος Κορμάς, επιστημονικός συνεργάτης της Μονάδας Εφηβικής Υγείας του Πανεπιστημίου Αθηνών.