ΚΕΝΤΡΟ ΠΛΗ.ΝΕ.Τ. Ν. ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Εισαγωγή στα Cookies
Τι Είναι τα Cookies
Τα cookies (μπισκοτάκια) αποτελούν ένα από τα ακανθώδη θέματα του Internet που έχουν να κάνουν με τα προσωπικά δεδομένα και το προσωπικό απόρρητο των χρηστών του Διαδικτύου. Τα cookies είναι ένα είδος αρχείων, τα οποία δημιουργούνται και αποθηκεύονται στον σκληρό δίσκο του υπολογιστή μας από τα Web sites που επισκεπτόμαστε στο Internet, με απώτερο σκοπό την αναγνώρισή μας από τα ίδια Web sites την επόμενη φορά που θα βρεθούμε στις ιστοσελίδες τους.
Υποτίθεται ότι εξυπηρετούν χρήσιμους σκοπούς για τους χρήστες του Internet, καθώς συγκεντρώνουν πληροφορίες σχετικά με τις καταναλωτικές τους συνήθειες, τις οποίες μπορούν να αξιοποιήσουν sites μεγάλων εταιρειών για να εξειδικεύσουν έτσι ή και να βελτιώσουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες τους. Μια πολύ κοινή χρήση των cookies είναι για να αποθηκεύσουν το όνομα χρήστη (user name) και τον μυστικό κωδικό ή συνθηματικό (password) που χρησιμοποιούμε για να μπορέσουμε να εισέλθουμε σε διάφορους δικτυακούς τόπους και κυρίως σε πύλες (portals).
Αυτό βέβαια μπορούμε να το κάνουμε όταν είμαστε σίγουροι ότι δεν πρόκειται κάποιος τρίτος να χρησιμοποιήσει τον υπολογιστή μας με κακές προθέσεις. Η δυνατότητα αυτή μάς διευκολύνει στο να μην δίνουμε κάθε φορά τα ίδια στοιχεία (user name και password). Όμως, η σημαντικότερη χρήση των cookies είναι για να παρακολουθούν και να καταγράφουν (κατασκοπεύουν) τις κινήσεις μας στο Internet, συνήθως τις καταναλωτικές, όπως σε ποια sites περιηγούμαστε και πόσο χρόνο μένουμε σ’ αυτά, πόσο συχνά τα επισκεπτόμαστε κ.ά. Ακόμη και μέσα στο ίδιο το site μπορούν να καταγράψουν σε ποιες ιστοσελίδες έχουμε προτίμηση.
Τα cookies αποθηκεύονται σε αρχεία στον σκληρό δίσκο του υπολογιστή μας από τα sites που επισκεπτόμαστε και δεν μπορεί ένα site να διαβάσει τα cookies που έχουν αποθηκευθεί από ένα άλλο site. Ένα Web site μάλιστα δημιουργεί διαφορετικά αρχεία στον ίδιο υπολογιστή για τον κάθε διαφορετικό χρήστη του υπολογιστή καθώς υποτίθεται ότι πρόκειται για διαφορετικό άτομο με εντελώς άλλες προτιμήσεις.
Μπορούμε από τις κατάλληλες επιλογές του φυλλομετρητή μας να εμποδίσουμε όποτε θέλουμε την αποθήκευση των cookies στον σκληρό μας δίσκο αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πολλά Web sites είτε θα αρνηθούν να μας φανερώσουν τις ιστοσελίδες τους είτε δεν θα λειτουργήσουν σωστά αν δεν τους δώσουμε τη δυνατότητα να διαχειριστούν τα cookies όπως αυτά γνωρίζουν.
Αυτό που έχει ανησυχήσει πολλούς χρήστες σχετικά με τα cookies είναι ο κίνδυνος να διαρρεύσουν οι πληροφορίες αυτές σε τρίτα άτομα ή και η πιθανότητα τα προσωπικά τους δεδομένα να διατίθενται σε τρίτους χωρίς τη δική τους συναίνεση.
Λόγοι Χρήσης των Cookies
Οι διαχειριστές ενός Web site που χρησιμοποιεί κατά κόρον τα cookies έχουν την δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τις πληροφορίες που συγκεντρώνουν σχετικά με τις προσωπικές προτιμήσεις των επισκεπτών (χρηστών) τους είτε για να βελτιώσουν την εικόνα του site τους ή για να προμηθεύσουν αυτά τα πολύτιμα στοιχεία σε τρίτους και κυρίως σε διαφημιστικές εταιρείες.
Μιλάμε συνεπώς για ένα νέο είδος marketing, το e-marketing. Τα cookies αποτελούν παντοδύναμα εργαλεία marketing, καθώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να δημιουργηθούν λεπτομερή καταναλωτικά προφίλ για τους χρήστες του Internet. Οι δημιουργοί των δικτυακών τόπων που χρησιμοποιούν cookies προβάλλουν το επιχείρημα ότι η χρήση των cookies εξυπηρετεί και τους ίδιους τους καταναλωτές – χρήστες του Internet, καθώς μπορούν έτσι να αποκτήσουν ενημέρωση και πληροφόρηση κομμένη και ραμμένη στα μέτρα τους.
Ισχυρίζονται επίσης ότι η μεγάλη πλειοψηφία των χρηστών του Internet δεν απενεργοποιεί τα cookies στο πρόγραμμα φυλλομετρητή που χρησιμοποιεί, παρ’ όλη την ενημέρωση που έχει γίνει για το θέμα αυτό.
Ενδεικτικά, τα στοιχεία που μπορεί να ενδιαφέρουν τους υπεύθυνους ενός Web site σχετικά με τις προτιμήσεις των επισκεπτών τους είναι τα εξής :
Συνολικό αριθμό επισκέψεων ανά ημέρα και μάλιστα ξεχωριστά από το ίδιο άτομο (ίδια IP διεύθυνση) και ξεχωριστά από διαφορετικά άτομα (διαφορετική IP διεύθυνση).
Συνολικό αριθμό ιστοσελίδων που είδαν οι χρήστες.
Από ποια sites ήρθαν οι χρήστες.
Σε ποια sites πηγαίνουν οι χρήστες όταν φεύγουν.
Ποιες ιστοσελίδες προτιμούν περισσότερο.
Πόσο χρόνο αφιερώνουν σε κάθε ιστοσελίδα.
Η Δημιουργία των Cookies
Τα cookies είναι δεδομένα που αποθηκεύονται σε μικρά αρχεία κειμένου (text files) στον σκληρό δίσκο του υπολογιστή μας καθώς εμείς περιηγούμαστε ανέμελοι σε διάφορους δικτυακούς τόπους. Τα στοιχεία που περιέχει ένα cookie είναι ο αριθμός αναγνώρισής του (κωδικός), το URL του Web site που το δημιουργεί, η ημερομηνία δημιουργίας του, η ημερομηνία διαγραφής του κ.ά. Μαζί με την δημιουργία ενός cookie στον σκληρό δίσκο του υπολογιστή μας, ο Web server του δικτυακού τόπου που μας το έστειλε, δημιουργεί μια καταχώριση (εγγραφή) σε μια δική του βάση δεδομένων με τον αριθμό αναγνώρισης του cookie, δηλ. στην ουσία αναγνωρίζει τον υπολογιστή στον οποίο δημιουργήθηκε.
Έτσι, την επόμενη φορά που θα βρεθούμε στον ίδιο δικτυακό τόπο, ο φυλλομετρητής μας θα ελέγξει τα cookies που έχει δημιουργήσει στον υπολογιστή μας αυτός ο δικτυακός τόπος και θα ενημερώσει κατάλληλα τον Web server. Ο server με την σειρά του θα δει τον αριθμό αναγνώρισης του cookie και θα αναζητήσει στην δική του βάση δεδομένων τα παλαιότερα στοιχεία σχετικά με προηγούμενες επισκέψεις μας στον ίδιο δικτυακό τόπο.
Θα μπορέσει έτσι να προσαρμόσει αυτόματα τις ιστοσελίδες που βλέπουμε ώστε να εμφανίζουν πράγματα που μας ενδιαφέρουν περισσότερο, όπως νέες κυκλοφορίες προϊόντων, εκπτώσεις σε είδη ή σε υπηρεσίες που προσφέρει κ.ά.
Αυτός είναι και ο λόγος που διαφορετικοί χρήστες ενώ επισκέπτονται το ίδιο Web site μπορεί να βλέπουν εντελώς διαφορετικά πράγματα. Τα στοιχεία που συγκεντρώνονται με τη βοήθεια των cookies, εκτός από την αυτόματη προσαρμογή του περιεχομένου των ιστοσελίδων για τον κάθε χρήστη, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για στατιστικούς λόγους ή και για να πωληθούν σε διαφημιστικές εταιρείες ή και αλλού.
Διαχείριση των Cookies στα Windows
Για να δούμε τα cookies που έχουν αποθηκευθεί στον υπολογιστή μας, πηγαίνουμε στην επιλογή Επιλογές Internet… του μενού Εργαλεία και μετά στην καρτέλα Γενικά του πλαισίου διαλόγου Επιλογές Internet κάνουμε κλικ στο πλήκτρο Ρυθμίσεις… και στο επόμενο πλαίσιο διαλόγου κάνουμε κλικ στο πλήκτρο Προβολή αρχείων… Βλέπουμε τα περιεχόμενα του φακέλου Προσωρινά αρχεία του Internet (Temporary Internet Files). Μπορούμε να ξεχωρίσουμε τα αρχεία των cookies καθώς έχουν ως πρόθεμα τη λέξη Cookie: και μετά το όνομα του χρήστη που τα έχει δεχθεί, το σύμβολο @ και τέλος το όνομα του Web site που τα δημιούργησε, όπως για παράδειγμα :
Cookie:administrator@www.mysite.com
Στον παραπάνω φάκελο υπάρχουν όμως μόνο οι συντομεύσεις (shortcuts) των αρχείων των cookies, ενώ τα κανονικά αρχεία των cookies βρίσκονται στον φάκελο Cookies της διαδρομής C:\Documents and Settings\όνομαχρήστη\ και τα ονόματα των αρχείων τους έχουν ως πρόθεμα το όνομα του χρήστη που τα έχει δεχθεί, μετά το σύμβολο @, το όνομα του Web site που τα δημιούργησε, έναν αύξοντα αριθμό καταχώρισης μέσα σε αγκύλες και τέλος την επέκταση .txt, καθώς πρόκειται για αρχεία κειμένου (text files), όπως για παράδειγμα :
administrator@www.mysite.com[2].txt
Το όνομα του χρήστη δεν στέλνεται στο Web site που δημιούργησε το cookie αλλά χρησιμοποιείται για να ξεχωρίζουν τα cookies που δέχονται οι διαφορετικοί χρήστες του ίδιου υπολογιστή. Αν προσπαθήσουμε να δούμε τα περιεχόμενα ενός αρχείου cookie με το πρόγραμμα Σημειωματάριο (Notepad) των Windows δεν θα μπορέσουμε να δούμε το σωστό σετ χαρακτήρων και έτσι θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε το γνωστό πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου Word for Windows.
Από την επιλογή Εισαγωγή και εξαγωγή… του μενού Αρχείο του Internet Explorer μπορούμε να επιλέξουμε Εξαγωγή Cookies και μετά έναν φάκελο και ένα όνομα αρχείου, όπου τα προτεινόμενα είναι ο φάκελος Τα έγγραφά μου και το όνομα αρχείου είναι το cookies.txt, ώστε να δημιουργηθεί ένα αρχείο κειμένου που θα περιέχει συγκεντρωτικά τα περιεχόμενα όλων των cookies και θα μπορούμε να το ανοίξουμε και με το Σημειωματάριο (Notepad).
Διαχείριση των Cookies στον Internet Explorer
Για να διαχειριστούμε την χρήση των cookies που εγκαθίστανται στον υπολογιστή μας, εφόσον χρησιμοποιούμε ως φυλλομετρητή τον Internet Explorer, πηγαίνουμε στην επιλογή Επιλογές Internet… του μενού Εργαλεία και μετά στην καρτέλα Απόρρητο του πλαισίου διαλόγου Επιλογές Internet.
Στην περιοχή Ρυθμίσεις μπορούμε να μετακινήσουμε έναν ροοστάτη και να επιλέξουμε μια από τις εξής επιλογές :
Αποδοχή όλων των Cookies
Χαμηλό
Μεσαίο
Μέτρια υψηλό
Υψηλό
Αποκλεισμός όλων των Cookies
Κάποια από τις παραπάνω ρυθμίσεις είναι η προεπιλογή που ήδη υπάρχει και που ρυθμίζει την πολιτική μας απέναντι στα cookies, δηλ. δίνουμε εμείς εντολή στον Internet Explorer για να επιτρέψει ή όχι την δημιουργία ενός cookie ανάλογα με την ρύθμιση (πολιτική) απορρήτου του δημιουργού του.
Από την επιλογή Για προχωρημένους… στο ίδιο πλαίσιο διαλόγου μπορούμε να επιλέξουμε αν θα παρακάμψουμε ή όχι τον αυτόματο χειρισμό των cookies και για τα cookies του αρχικού κατασκευαστή και για τα cookies άλλων (τρίτων) κατασκευαστών. Οι διαθέσιμες επιλογές μας σε κάθε περίπτωση είναι Αποδοχή, Αποκλεισμός και Προτροπή.
Για να διαγράψουμε όλα τα cookies που έχουν αποθηκευθεί στον υπολογιστή μας, πάμε στην καρτέλα Γενικά του πλαισίου διαλόγου Επιλογές Internet και κάνουμε κλικ στο πλήκτρο Διαγραφή Cookies…
Τα Προγράμματα Spyware και Adware
Με τα cookies ένας δικτυακός τόπος μπορεί να εξάγει στατιστικά συμπεράσματα σ’ ό,τι έχει να κάνει μόνο με τις δικές του ιστοσελίδες. Ποια εταιρεία, όμως, δεν θα ήθελε να γνωρίζει ποιους δικτυακούς τόπους προτιμούν να επισκέπτονται οι χρήστες και τι ακριβώς βλέπουν; Οι πληροφορίες αυτές είναι πολύτιμες ώστε να μπορέσουν να προωθήσουν σωστά τα προϊόντα τους, να δημιουργήσουν καινούργια προϊόντα ή υπηρεσίες, να στήσουν ηλεκτρονικά καταστήματα (e-shops) κ.ά.
Προς τον σκοπό αυτό δημιουργήθηκαν διάφορα προγράμματα, τα αποκαλούμενα spyware, τα οποία εγκαθίστανται αυτόκλητα στον υπολογιστή μας, δηλ. χωρίς εμείς να έχουμε ζητήσει κάτι τέτοιο, και παρακολουθούν συνεχώς και αδιαλείπτως όλες τις κινήσεις και τις προτιμήσεις μας στο Internet, ενημερώνοντας κατάλληλα τους δημιουργούς τους.
Η βασική αποστολή τους μ’ άλλα λόγια είναι να μας κατασκοπεύουν, εν αγνοία μας φυσικά. Εκτός, όμως, από την κατασκοπεία μπορεί να εμφανίζουν διάφορα διαφημιστικά μηνύματα, συνήθως σε ανεξάρτητα παράθυρα, τα λεγόμενα pop-ups, όπου το περιεχόμενο της διαφήμισης προσαρμόζεται αυτόματα στις προτιμήσεις του χρήστη-καταναλωτή. Αυτά τα προγράμματα αποκαλούνται πιο συγκεκριμένα adware. Τα προγράμματα spyware και adware εγκαθίστανται συνήθως μαζί μ’ άλλα προγράμματα που προσφέρονται δωρεάν (freeware).
Το Web Tracking
Εκτός από τα cookies, άλλες μέθοδοι παρακολούθησης των προτιμήσεων των χρηστών του Internet έχουν να κάνουν με την παρακολούθηση των ιστοσελίδων ενός Web site όχι σε κάθε υπολογιστή ξεχωριστά αλλά στον ίδιο τον Web server. Η τεχνική αυτή είναι γνωστή με τον όρο Web Tracking.
Τα προγράμματα αυτά καταγράφουν ποιες είναι οι ιστοσελίδες ενός Web site που προτιμούν οι επισκέπτες του, ποιες ώρες τις επισκέπτονται συνήθως, πόσες σελίδες διαβάζουν σε μια τυπική επίσκεψή τους κ.ά.
Υπάρχουν και ειδικά προγράμματα που αποκαλούνται sniffers και τα οποία εξετάζουν λεπτομερώς όλα τα πακέτα που εισέρχονται και εξέρχονται από ένα Web site ώστε να εξαχθούν χρήσιμα στατιστικά συμπεράσματα.
Τα Internet Passports
Τα Internet Passports είναι διάφορες τεχνολογίες που έχουν δημιουργηθεί με απώτερο σκοπό τη διαφύλαξη του προσωπικού απορρήτου των χρηστών του Διαδικτύου. Με τα Internet Passports οι χρήστες έχουν την δυνατότητα να ελέγχουν αυτοί ποιες προσωπικές τους πληροφορίες θα είναι διαθέσιμες στα Web sites καθώς και πώς αυτές θα χρησιμοποιηθούν.
Μερικές από τις πιο γνωστές τεχνολογίες Internet Passports είναι οι εξής :
P3P (Platform for Privacy Preferences)
ICE (Internet Content and Exchange standard)
OPS (Open Profiling Standard)
Πώς Δουλεύουν τα Cookies στο Internet
Τα cookies άρχισαν να απασχολούν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης από το 2000 εξαιτίας του θέματος της παραβίασης των προσωπικών δεδομένων στο Internet και η συζήτηση βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. Από την άλλη πλευρά, τα cookies παρέχουν δυνατότητες που κάνουν πολύ ευκολότερη την πλοήγηση στο Web. Οι σχεδιαστές όλων σχεδόν των μεγάλων Web sites τα χρησιμοποιούν επειδή παρέχουν μια καλύτερη εμπειρία για τους χρήστες και κάνουν πολύ εύκολη υπόθεση την συγκέντρωση λεπτομερειακών πληροφοριών σχετικά με τους επισκέπτες ενός site.
Τα Βασικά για τα Cookies
Τα cookies δεν είναι προγράμματα και δεν μπορούν συνεπώς να εκτελεσθούν όπως εκτελούνται τα προγράμματα. Για τον λόγο αυτό δεν μπορούν να συγκεντρώσουν πληροφορίες από μόνα τους. Ούτε μπορούν να συγκεντρώσουν κάποιες προσωπικές πληροφορίες για εμάς από το μηχάνημά μας. Ένας έγκυρος ορισμός για ένα cookie είναι ο εξής : «Ένα cookie είναι ένα κομμάτι κειμένου που ένας Web server μπορεί να αποθηκεύσει στον σκληρό δίσκο ενός χρήστη». Τα cookies δίνουν την δυνατότητα σ’ ένα Web site να αποθηκεύσει πληροφορίες στο μηχάνημα ενός χρήστη και να τις ανακτήσει αργότερα. Αυτά τα κομμάτια πληροφοριών αποθηκεύονται ως ζευγάρια ονόματος-τιμής (name-value pairs).
Για παράδειγμα, ένα Web site μπορεί να δημιουργεί έναν μοναδικό αριθμό αναγνώρισης (ID number) για τον κάθε επισκέπτη και να αποθηκεύσει αυτόν τον ID αριθμό στο μηχάνημα του κάθε χρήστη χρησιμοποιώντας ένα αρχείο cookie. Αν χρησιμοποιούμε τον Internet Explorer για να περιηγούμαστε στο Web, μπορούμε να δούμε όλα τα cookies που είναι αποθηκευμένα στο μηχάνημά μας. Το πιο συνηθισμένο μέρος για την αποθήκευση των cookies είναι ένας φάκελος (directory) με όνομα c:\windows\cookies\.
Το κάθε αρχείο σ’ αυτόν τον φάκελο είναι ένα αρχείο κειμένου (text file) που περιέχει ζευγάρια ονόματος-τιμής και υπάρχει ένα μόνο αρχείο για το κάθε Web site που έχει τοποθετήσει cookies στο μηχάνημά μας. Μπορούμε να δούμε ποιο Web site τοποθέτησε το αρχείο στο μηχάνημά μας βλέποντας το όνομα του αρχείου αν και αυτή η πληροφορία υπάρχει και μέσα στα περιεχόμενα του αρχείου.
Για παράδειγμα, επισκέφθηκα το Web site amazon.com και το site αυτό τοποθέτησε ένα cookie στο μηχάνημά μου, το αρχείο του οποίου περιέχει τις εξής πληροφορίες :
session-id-time 1106553600 amazon.com/
Το site amazon.com αποθήκευσε στο μηχάνημά μου ένα μόνο ζευγάρι ονόματος-τιμής. Το όνομα του ζευγαριού είναι session-id-time και η τιμή του είναι 1106553600. Την πρώτη φορά που επισκέφθηκα το site amazon.com μού εκχώρησε μια μοναδική τιμή ID και την αποθήκευσε στο μηχάνημά μου. Ίσως να υπάρχουν κι άλλες τιμές αποθηκευμένες στο αρχείο εκτός από τις παραπάνω. Τα περιεχόμενα του αρχείου cookie που το Amazon έχει δημιουργήσει στο μηχάνημά μου είναι τα εξής :
session-id-time
1106553600
amazon.com/
session-id
103-9488242-3284632
amazon.com/
ubid-main
077-8957934-9990128
amazon.com/
Η μεγάλη πλειοψηφία των sites αποθηκεύει ένα μόνο κομμάτι πληροφορίας, ένα user ID, στο μηχάνημά μας. Αλλά ένα site μπορεί να αποθηκεύσει πολλά ζευγάρια ονόματος-τιμής. Ένα ζευγάρι ονόματος-τιμής (name-value pair) είναι απλά ένα ονοματισμένο κομμάτι δεδομένων. Δεν είναι ένα πρόγραμμα και δεν μπορεί να κάνει απολύτως τίποτα. Ένα Web site μπορεί να ανακτήσει μόνο τις πληροφορίες που αυτό έχει τοποθετήσει στο μηχάνημά μας και όχι τις πληροφορίες από τα άλλα αρχεία cookies ούτε άλλες πληροφορίες από το μηχάνημά μας.
Πώς Μετακινούνται τα Δεδομένα των Cookies
Τα δεδομένα των cookies μετακινούνται με τον εξής τρόπο :
Αν γράψουμε το URL ενός Web site στον φυλλομετρητή μας, τότε ο φυλλομετρητής στέλνει μια αίτηση (request) στο Web site για να φορτωθεί η σχετική ιστοσελίδα. Για παράδειγμα, αν γράψουμε το URL http://www.amazon.com στον φυλλομετρητή μας, τότε ο φυλλομετρητής θα έρθει σ’ επαφή με τον server του Amazon και θα ζητήσει (request) την αρχική του ιστοσελίδα (home page).
Όταν το κάνει αυτό ο φυλλομετρητής, θα ψάξει στο μηχάνημά μας για ένα αρχείο cookie που να έχει δημιουργηθεί παλαιότερα από το ίδιο το Amazon. Αν βρει ένα αρχείο cookie του Amazon, τότε θα στείλει ο φυλλομετρητής στον server του Amazon όλα τα ζευγάρια ονόματος-τιμής που υπάρχουν στο αρχείο μαζί με το URL. Αν δεν βρει κάποιο αρχείο cookie, δεν θα στείλει κανένα δεδομένο cookie.
Ο Web server του Amazon λαμβάνει τα δεδομένα του cookie και την αίτηση (request) για μια ιστοσελίδα. Αν ληφθούν και ζευγάρια ονόματος-τιμής, το Amazon μπορεί να χρησιμοποιήσει κι αυτά.
Αν δεν ληφθεί κανένα ζευγάρι ονόματος-τιμής, το Amazon θα γνωρίζει ότι δεν έχουμε επισκεφθεί παλαιότερα το site. Ο server δημιουργεί ένα καινούργιο ID για μας στη βάση δεδομένων του Amazon και μετά στέλνει ζευγάρια ονόματος-τιμής στο μηχάνημά μας μέσα στην επικεφαλίδα (header) για την ιστοσελίδα που στέλνει. Το μηχάνημά μας αποθηκεύει τα ζευγάρια ονόματος-τιμής στον σκληρό δίσκο.
Ο Web server μπορεί να τροποποιήσει τα ζευγάρια ονόματος-τιμής ή να προσθέσει καινούργια ζευγάρια οποτεδήποτε επισκεφθούμε το site και ζητήσουμε μια ιστοσελίδα.
Υπάρχουν κι άλλα κομμάτια πληροφοριών που ο server μπορεί να στείλει με το ζευγάρι ονόματος-τιμής. Μια απ’ αυτές τις πληροφορίες είναι η ημερομηνία λήξης του cookie (expiration date) και μια άλλη είναι μια διαδρομή (path) μέσα στο site, έτσι ώστε το site να μπορεί να συσχετίσει διαφορετικές τιμές cookies με διαφορετικά τμήματα (φακέλους) του site.
Μπορούμε να έχουμε έναν έλεγχο σ’ αυτή τη διαδικασία, θέτοντας μια επιλογή στις ρυθμίσεις του φυλλομετρητή μας έτσι ώστε ο φυλλομετρητής να μας πληροφορεί κάθε φορά που ένα site μάς στέλνει ζευγάρια ονόματος-τιμής. Μπορούμε μετά να αποδεχθούμε ή να απορρίψουμε αυτές τις τιμές.
Πώς Χρησιμοποιούν τα Web Sites τα Cookies
Τα cookies δημιουργήθηκαν και εξελίχθηκαν καθώς επιλύουν ένα μεγάλο πρόβλημα για όσους ασχολούνται με την δημιουργία Web sites. Με την ευρύτατη έννοια, ένα cookie δίνει την δυνατότητα σ’ ένα site να αποθηκεύσει πληροφορίες κατάστασης (state information) στο μηχάνημά μας. Αυτές οι πληροφορίες επιτρέπουν σ’ ένα Web site να θυμάται σε ποια κατάσταση βρίσκεται ο φυλλομετρητής μας.
Ένα ID αποτελεί ένα απλό κομμάτι μιας κατάστασης πληροφορίας, δηλ. αν υπάρχει ένα ID στο μηχάνημά μας, το site θα είναι σε θέση να γνωρίζει ότι το έχουμε επισκεφθεί παλαιότερα. Η κατάσταση (state) είναι ως εξής : "Ο φυλλομετρητής σας έχει επισκεφθεί το site μία τουλάχιστον φορά" και το site γνωρίζει το δικό μας ID από εκείνη την επίσκεψη.
Τα Web sites χρησιμοποιούν τα cookies με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Ακολουθούν μερικά από τα πιο συνηθισμένα παραδείγματα :
Τα sites μπορούν να καθορίσουν με ακρίβεια πόσοι χρήστες επισκέπτονται πραγματικά το site. Αυτό αποδεικνύεται από τους proxy servers, από το caching, τους συγκεντρωτές (concentrators) κοκ. Ο μόνος τρόπος για να μπορέσει ένα site να μετρήσει με ακρίβεια τους επισκέπτες του είναι να ορίσει ένα cookie μ’ ένα μοναδικό ID για τον κάθε επισκέπτη. Με τη βοήθεια των cookies, τα sites μπορούν να μάθουν :
Πόσοι επισκέπτες φθάνουν.
Πόσοι χρήστες είναι καινούργιοι σε σχέση με τους χρήστες που επισκέπτονται πολλές φορές.
Πόσες φορές έχει επισκεφθεί ένας συγκεκριμένος χρήστης.
Ο τρόπος για να συγκεντρώσει αυτές τις πληροφορίες το site είναι με την χρήση μιας βάσης δεδομένων (database). Την πρώτη φορά που φθάνει ένας επισκέπτης, το site δημιουργεί ένα καινούργιο ID στη βάση δεδομένων και στέλνει το ID ως ένα cookie. Την επόμενη φορά που επανέρχεται ο χρήστης, το site μπορεί να αυξήσει έναν μετρητή που σχετίζεται μ’ αυτό το ID στη βάση δεδομένων και να γνωρίζει έτσι πόσες φορές έχει επισκεφθεί ο συγκεκριμένος χρήστης το site.
Τα sites μπορούν να αποθηκεύσουν τις προτιμήσεις του χρήστη έτσι ώστε το ίδιο site να εμφανίζεται διαφορετικό για τον κάθε επισκέπτη του, κάτι που είναι γνωστό με τον όρο customization (προσαρμογή). Για παράδειγμα, αν επισκεφθούμε το site msn.com, θα μας δώσει την δυνατότητα να αλλάξουμε το περιεχόμενο (content) ή τη διάταξη (layout) ή το χρώμα (color). Θα μας δώσει επίσης την δυνατότητα να καταχωρήσουμε τον ταχυδρομικό μας κώδικα και να πάρουμε πληροφορίες για τον καιρό που να αφορούν την περιοχή μας. Όταν καταχωρούμε τον ταχυδρομικό μας κώδικα, προστίθεται το εξής ζευγάρι ονόματος-τιμής στο αρχείο cookie του MSN :
WEAT CC=NC%5FRaleigh%2DDurham®ION= www.msn.com/
Τα περισσότερα sites φαίνεται ότι αποθηκεύουν τις προτιμήσεις των χρηστών σαν την παραπάνω στη βάση δεδομένων του site και δεν αποθηκεύουν τίποτα παραπάνω στον υπολογιστή του χρήστη παρά μόνο ένα ID ως ένα cookie, αλλά και η αποθήκευση των πραγματικών τιμών σε ζευγάρια ονόματος-τιμής είναι ένας άλλος τρόπος για να το πετύχουμε. Θα δούμε παρακάτω γιατί αυτός ο τρόπος δεν είναι και τόσο δημοφιλής.
Τα e-commerce sites περιέχουν πράγματα όπως καλάθια αγορών (shopping carts) και επιλογές για γρήγορες αγορές. Το cookie περιέχει ένα ID και δίνει την δυνατότητα στο site να μας παρακολουθεί καθώς προσθέτουμε διάφορα προϊόντα στο καλάθι μας. Το κάθε αντικείμενο που προσθέτουμε στο καλάθι αγορών μας αποθηκεύεται στην βάση δεδομένων του site μαζί με την τιμή του ID. Όταν κάνουμε την τελική επιλογή αγοράς, το site είναι σε θέση να γνωρίζει τι υπάρχει στο καλάθι μας ανακαλώντας όλες τις επιλογές μας από την βάση δεδομένων. Θα ήταν αδύνατο να δημιουργηθεί ένας βολικός μηχανισμός αγορών χωρίς τα cookies ή κάτι ανάλογο.
Σ’ όλα αυτά τα παραδείγματα, βλέπουμε ότι αυτό που μπορεί να αποθηκεύσει η βάση δεδομένων είναι τα πράγματα που έχουμε επιλέξει από το site, τις σελίδες που έχουμε επισκεφθεί από το site, τις πληροφορίες (στοιχεία) που έχουμε δώσει στο site σε online φόρμες κ.ά. Όλες αυτές οι πληροφορίες αποθηκεύονται στην βάση δεδομένων του site και συνήθως ένα cookie που περιέχει το δικό μας μοναδικό ID είναι ό,τι αποθηκεύεται στον υπολογιστή μας.
Προβλήματα με τα Cookies
Τα προβλήματα που μπορούν να υπάρξουν με τα cookies είναι ενδεικτικά τα εξής :
Οι χρήστες συχνά χρησιμοποιούν τα ίδια μηχανήματα – Κάθε μηχάνημα που χρησιμοποιείται σε μια δημόσια περιοχή και πολλά μηχανήματα που χρησιμοποιούνται στο περιβάλλον ενός γραφείου ή στο σπίτι, μοιράζονται από πολλούς χρήστες. Ας υποθέσουμε ότι χρησιμοποιούμε ένα δημόσιο μηχάνημα (σε μια βιβλιοθήκη για παράδειγμα) για να αγοράσουμε κάτι από ένα on-line κατάστημα. Το κατάστημα θα αφήσει ένα cookie στο μηχάνημα και κάποιος ίσως προσπαθήσει αργότερα να αγοράσει κάτι από το ίδιο κατάστημα χρησιμοποιώντας τον δικό μας λογαριασμό (account). Τα καταστήματα συνήθως δημοσιεύουν προειδοποιήσεις γι’ αυτό το θέμα.
Η μόνη εύκολη λύση σ’ αυτά τα προβλήματα είναι να ζητηθεί από τους χρήστες να κάνουν εγγραφή (registration) και να αποθηκεύουν τα πάντα σε μια κεντρική βάση δεδομένων, οπότε το site θα είναι σε θέση να θυμάται την τιμή του δικού μας cookie και να την αποθηκεύσει μαζί με τις πληροφορίες εγγραφής μας.
Αν δοκιμάσουμε να κάνουμε login από ένα άλλο μηχάνημα ή και από το ίδιο μηχάνημα και έχουμε απολέσει τα αρχεία cookies, τότε ο server θα τροποποιήσει το αρχείο cookie σ’ αυτό το μηχάνημα ώστε να περιέχει το ID που είναι συσχετισμένο με τις πληροφορίες εγγραφής μας. Μπορούμε συνεπώς να έχουμε πολλά μηχανήματα με την ίδια τιμή στο ID.
Γιατί Όλη Αυτή η Φασαρία για τα Cookies
Ίσως να αναρωτιέστε γιατί υπάρχει τόσος θόρυβος στα μέσα ενημέρωσης σχετικά με τα cookies και την ιδιωτικότητα (privacy) στο Internet. Είδαμε ότι τα cookies είναι αθώα αρχεία κειμένου καθώς και ότι παρέχουν πολλές χρήσιμες δυνατότητες στο Web.
Υπάρχουν δύο πράγματα που έχουν προκαλέσει αυτήν την σφοδρή αντίδραση για τα cookies :