ΚΕΝΤΡΟ ΠΛΗ.ΝΕ.Τ. Ν. ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Το Πρόγραμμα
Authorware
(Μέρος 1 - Εισαγωγή)
Τι Είναι το AuthorWare
Το AuthorWare είναι ένα ισχυρό και ευέλικτο επαγγελματικό πρόγραμμα συγγραφής εφαρμογών πολυμέσων (multimedia authoring tool) της εταιρείας Macromedia, που είναι ιδιαίτερα γνωστό για τη χρήση του στο computer-based training (CBT). Τα αρχεία που δημιουργεί έχουν την επέκταση .a5p.
Το AuthorWare 5 Attain είναι ένα από τα τρία συστατικά του Macromedia Attain Enterprise Learning System, το οποίο παρέχει μια ολοκληρωμένη λύση για την ανάπτυξη και τη διανομή εφαρμογών διαλογικής εκμάθησης (interactive learning) στα Intranets και στο Internet. Τα άλλα δύο συστατικά είναι το Dreamweaver Attain και το Pathware. Το Dreamweaver Attain είναι ένα πρόγραμμα συγγραφής κώδικα HTML και το Pathware είναι ένα πρόγραμμα για εκπαίδευση στη διοίκηση (administration) και στο management.
Το AuthorWare παρέχει έναν μοναδικό συνδυασμό απλότητας και ισχύος για να δημιουργεί διαλογικές εφαρμογές. Μπορούμε να δημιουργήσουμε γρήγορα απλές και δυνατές εφαρμογές πολυμέσων σύροντας και τοποθετώντας εικονίδια στη γραμμή ροής (flowline) του AuthorWare. Η τοποθέτηση εικονιδίων σε μια γραμμή ροής είναι ο τρόπος με τον οποίο δημιουργούμε ισχυρές διαλογικές εφαρμογές με το AuthorWare.
Τα αρχεία που δημιουργεί το AuthorWare ονομάζονται pieces και για να δημιουργήσουμε ένα piece, όπως είδαμε ήδη, σύρουμε και τοποθετούμε εικονίδια (icons) σε μια γραμμή ροής (flowline) για να σκιαγραφήσουμε τη δομή της εφαρμογής μας.
Όταν εκκινούμε το AuthorWare, εμφανίζεται το πλαίσιο διαλόγου New File, όπου μας ζητείται να επιλέξουμε ένα Knowledge Object για το νέο αρχείο. Τα Knowledge Objects είναι ένα στοιχείο του AuthorWare και είναι κάτι παρόμοιο με τους οδηγούς (wizards). Είναι κυρίως χρήσιμα για τους νέους αλλά και για τους έμπειρους χρήστες του AuthorWare.
Για να μην εμφανίζεται αυτό το πλαίσιο διαλόγου με την εκκίνηση του AuthorWare, καταργούμε την επιλογή του πλαισίου ελέγχου Show this dialog at startup και κάνουμε κλικ στο πλήκτρο None για να δείξουμε ότι δεν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε ένα Knowledge Object για το αρχείο που ξεκινάμε. Το παράθυρο Knowledge Objects εμφανίζεται στο δεξί μέρος της οθόνης και περιέχει όλα τα Knowledge Objects που υπάρχουν στο AuthorWare, ακόμη κι αυτά που έχουμε δημιουργήσει εμείς. Κλείνουμε αυτό το παράθυρο.
Το Παράθυρο Σχεδίασης του AuthorWare
Αφού κλείσουμε και το παράθυρο Knowledge Objects, θα εμφανισθεί το παράθυρο σχεδίασης (design window) του AuthorWare, που θα το χρησιμοποιούμε από δω και πέρα για τις εφαρμογές μας. Εδώ θα συναρμολογούμε τα στοιχεία των πολυμέσων πάνω στη γραμμή ροής.
Στην κορυφή του παραθύρου εργασίας βρίσκεται η γραμμή μενού (menu bar) και από κάτω η γραμμή εργαλείων (toolbar). Η παλέτα εικονιδίων (icon palette), που περιέχει τα εργαλεία που θα χρησιμοποιήσουμε για να δημιουργήσουμε τα pieces, βρίσκεται στο αριστερό μέρος του παραθύρου σχεδίασης. Αν η γραμμή εργαλείων δεν εμφανίζεται, μπορούμε να επιλέξουμε Toolbar από το μενού View ή να πατήσουμε τα πλήκτρα Control+Shift+T για να την εμφανίσουμε.
Τα Εργαλεία της Παλέτας Εικονιδίων
Στην παλέτα εικονιδίων υπάρχουν τα εξής εικονίδια :
Display, εμφανίζει γραφικά και κείμενο στην οθόνη.
Motion, μετακινεί γραφικά, κείμενο ή ψηφιακά movies στην οθόνη σε θέσεις και ταχύτητες που ορίζουμε εμείς.
Erase, διαγράφει αντικείμενα από την οθόνη.
Wait, διακόπτει τη ροή στη γραμμής ροής για μια διάρκεια που ορίζουμε εμείς ή μέχρι να πατήσουμε ένα πλήκτρο.
Navigate, δημιουργεί έναν δεσμό πλοήγησης (navigation link) προς μια θέση που ορίζουμε εμείς ή που επιλέγει ο χρήστης.
Framework, δημιουργεί μια δομή paging για πλοήγηση που αποτελείται από μια σειρά εικονιδίων στα οποία μπορούν να πλοηγηθούν οι χρήστες.
Decision, κατευθύνει τη ροή σε μία από πολλές διαδρομές ανάλογα με τις συνθήκες που έχουμε ορίσει.
Interaction, κατευθύνει τη ροή σε μία από πολλές διαδρομές ανάλογα με το πώς αντιδρά ο χρήστης.
Calculation, περιέχει εκφράσεις.
Map, περιέχει μια σειρά από εικονίδια που αποτελούν μια ομάδα για να οργανωθεί καλύτερα η γραμμή ροής. Το κάθε εικονίδιο map περιέχει τη δική του γραμμή ροής.
Digital movie, αναπαράγει ψηφιακά movies.
Sound, αναπαράγει ψηφιακούς ήχους.
Video, αναπαράγει αναλογικό βίντεο από βιντεοδίσκο ή βιντεοταινία.
Σημαίες Start και Stop, σημειώνουν τα σημεία αρχής και τέλους ενός τμήματος (section) ενός piece που θέλουμε να τρέξουμε ανεξάρτητα.
Έγχρωμη παλέτα εικονιδίων, εφαρμόζει χρώματα σε επιλεγμένα εικονίδια για να μπορέσουμε να αναγνωρίσουμε και να οργανώσουμε τα περιεχόμενα ενός piece.
Τα Παράθυρα Σχεδίασης και Παρουσίασης
Όλη σχεδόν τη δουλειά που θα κάνουμε στο AuthorWare, θα την κάνουμε σ’ ένα απ’ αυτά τα δύο παράθυρα. Στο παράθυρο σχεδίασης (design window) συναρμολογούμε τα περιεχόμενα κατά μήκος της γραμμής ροής χρησιμοποιώντας τα εργαλεία της παλέτας εικονιδίων. Όταν εκτελούμε ένα piece, ανοίγει το παράθυρο παρουσίασης (presentation window) για να δούμε πώς θα φαίνεται η εφαρμογή μας στους χρήστες. Σ’ αυτό το παράθυρο, μπορούμε επίσης να δημιουργήσουμε κείμενο και απλά γραφικά και να χειριστούμε όλα τα οπτικά στοιχεία της εφαρμογής μας. Θα εναλλασσόμαστε συνέχεια ανάμεσα στα δύο αυτά παράθυρα καθώς θα δημιουργούμε και θα ελέγχουμε τις εφαρμογές μας.
Στο παράθυρο σχεδίασης, το κάθε εικονίδιο που βρίσκεται στη γραμμή ροής μπορεί να περιέχει είτε ένα στοιχείο μέσων, όπως κείμενο ή γραφικά, ή να παριστάνει μια ενέργεια που εκτελείται σε κάποιο από τα στοιχεία μέσων. Όταν δημιουργούμε ένα piece, σύρουμε εικονίδια από την παλέτα εικονιδίων προς τη γραμμή ροής με τη σειρά που θέλουμε να εμφανισθούν. Για να τρέξουμε μια εφαρμογή, επιλέγουμε Control Panel από το μενού Window ή πατάμε τα πλήκτρα Control+2, για να εμφανισθεί ο πίνακας ελέγχου, που περιέχει τα πλήκτρα για την αναπαραγωγή, σταμάτημα, διακοπή ή επαναφορά της εφαρμογής.
Ο πίνακας ελέγχου είναι διαθέσιμος όταν η γραμμής ροής περιέχει τουλάχιστον ένα εικονίδιο. Οι ίδιες επιλογές (Restart, Stop, Pause, Reset) υπάρχουν και στο μενού Control. Μπορούμε να εμφανίσουμε το παράθυρο παρουσίασης και επιλέγοντας Presentation από το μενού Window ή πατώντας τα πλήκτρα Control+1. Αν το μέγεθος της οθόνης το επιτρέπει, μπορούμε να τοποθετήσουμε τα δύο παράθυρα δίπλα-δίπλα και να πηγαίνουμε εύκολα από το ένα στο άλλο.
Ένα από τα κλειδιά για την εκμάθηση του AuthorWare είναι η κατανόηση του τρόπου λειτουργίας της γραμμής ροής. Η ροή σε μια εφαρμογή του AuthorWare πηγαίνει κατά μήκος της γραμμής ροής από πάνω προς τα κάτω. Στα σημεία όπου η δομή της γραμμής ροής είναι οριζόντια και όχι κατακόρυφη, η ροή πηγαίνει από τα αριστερά προς τα δεξιά. Για παράδειγμα, σε μια εφαρμογή του AuthorWare μπορεί να υπάρχουν τα εξής εικονίδια : Το πρώτο εικονίδιο είναι ένα εικονίδιο display με τον τίτλο Box το οποίο περιέχει μια εικόνα ενός ορθογωνίου πλαισίου που δημιουργήθηκε σ’ ένα πρόγραμμα επεξεργασίας γραφικών και εισήχθη στο AuthorWare.
Μόλις εμφανισθεί αυτό το εικονίδιο στην οθόνη, η ροή συνεχίζει προς τα κάτω στο δεύτερο εικονίδιο display, με όνομα Text1, το οποίο περιέχει την πρώτη γραμμή ενός κειμένου και μετά προς το τρίτο εικονίδιο display, με όνομα Text2, το οποίο επίσης περιέχει κείμενο. Όταν τοποθετούμε πολλά εικονίδια display στη σειρά το ένα μετά το άλλο στη γραμμή ροής, χωρίς καμία διακοπή ή κάποιον άλλον παράγοντα που να επηρεάζει τον χρόνο εμφάνισής τους στην οθόνη, τα περιεχόμενά τους εμφανίζονται ουσιαστικά ταυτόχρονα στην οθόνη.
Το επόμενο εικονίδιο είναι ένα εικονίδιο wait με ετικέτα 1 sec, το οποίο διακόπτει το piece για ένα 1 δευτερόλεπτο. Το πέμπτο εικονίδιο είναι ένα εικονίδιο sound, το οποίο αναπαράγει ένα αρχείο ήχου. Το έκτο εικονίδιο είναι ένα εικονίδιο motion, ôï ïðïίο μετακινεί την πρώτη γραμμή του κειμένου κατά μήκος της οθόνης ενώ αναπαράγεται ο ήχος. Το έβδομο εικονίδιο είναι ένα εικονίδιο display, το οποίο περιέχει τη λέξη ΝΟΤ, που είναι στην ουσία ένα γραφικό που εισήχθη στο AuthorWare. Ακολουθεί ένα άλλο εικονίδιο wait που σταματάει τη ροή για 1 δευτερόλεπτο πάλι και ένα άλλο εικονίδιο sound παίζει έναν ήχο ενώ ένα εικονίδιο erase διαγράφει όλο το κείμενο από την οθόνη.
Όταν σταματάμε ένα piece για να τροποποιήσουμε το περιεχόμενο ενός εικονιδίου display, εμφανίζεται το κουτί εργαλείων (toolbox). Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα εργαλεία του toolbox για να δημιουργήσουμε κείμενο και απλά γραφικά και για να τοποθετήσουμε τα γραφικά στην οθόνη έτσι όπως θέλουμε να τα βλέπουν οι χρήστες.
Για να εμφανίσουμε το toolbox, επιλέγουμε ένα εικονίδιο display στο παράθυρο σχεδίασης και μετά πάμε στην επιλογή Open Icon... ôïõ ìεíïύ Edit ή πατάμε τα πλήκτρα Control+Alt+O. Ανοίγει το παράθυρο παρουσίασης με τα περιεχόμενα του εικονιδίου και το toolbox, στον τίτλο του οποίου υπάρχει το όνομα του επιλεγμένου εικονιδίου. Το toolbox περιέχει τα εξής εργαλεία :
Pointer, επιλέγει και μετακινεί αντικείμενα.
Text, γράφει και τροποποιεί κείμενο.
Straight Line, σχεδιάζει οριζόντιες, κατακόρυφες και γραμμές με γωνία 45ο.
Diagonal Line, σχεδιάζει γραμμές με οποιαδήποτε γωνία, αλλά με πατημένο το πλήκτρο Shift είναι ισοδύναμο με το εργαλείο Straight Line.
Ellipse, σχεδιάζει ελλείψεις και με πατημένο το Shift κύκλους.
Rectangle, σχεδιάζει ορθογώνια και με πατημένο το Shift τετράγωνα.
Rounded Rectangle, σχεδιάζει ορθογώνια με στρογγυλεμένες γωνίες.
Polygon, σχεδιάζει αντικείμενα με πολλές πλευρές.
Οι Ιδιότητες των Αρχείων του AuthorWare
Στο AuthorWare μπορούμε να δημιουργήσουμε δύο είδη αρχείων. Το ένα είναι ένα AuthorWare piece, με την επέκταση αρχείου .a5p και το άλλο είναι μια βιβλιοθήκη (library), με την επέκταση αρχείου .a5l, που χρησιμοποιείται για να κρατάει περιεχόμενο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε αρκετά σημεία σ’ ένα piece. Για να ανοίξουμε το πλαίσιο διαλόγου ιδιοτήτων αρχείου, επιλέγουμε Properties... από το υπομενού File4του μενού Modify ή πατάμε τα πλήκτρα Control+Shift+D. Στο πλαίσιο διαλόγου Properties: File μπορούμε να κάνουμε πολλές επιλογές σχετικά με την απόδοση και την εμφάνιση ολόκληρου του piece.
Από την πτυσσόμενη λίστα Size μπορούμε να επιλέξουμε μια ανάλυση οθόνης. Αν επιλέξουμε Variable, θα μπορούμε να αλλάξουμε το μέγεθος του παραθύρου παρουσίασης όπως εμείς θέλουμε. Η πιο συχνή επιλογή θα είναι πάντως 640 x 480 pixels. Επιλέγουμε το πλαίσιο ελέγχου Center on Screen, για να κεντραριστεί το παράθυρο παρουσίασης στην οθόνη του χρήστη. Στο πάνω μέρος του πλαισίου διαλόγου εμφανίζεται σαν τίτλος της εφαρμογής το όνομα του αρχείου, αλλά μπορούμε να το σβήσουμε και να γράψουμε τον τίτλο που θέλουμε.
Αν και το AuthorWare περιέχει εργαλεία για να δημιουργήσουμε κείμενο και απλά γραφικά μέσα στα εικονίδια display, πολύ συχνά θα χρησιμοποιούμε εικόνες που έχουν δημιουργηθεί σ’ ένα πρόγραμμα επεξεργασίας γραφικών, όπως είναι το PhotoShop ή το Fireworks της Macromedia. Σύρουμε το εικονίδιο display από την παλέτα εικονιδίων στη γραμμή ροής. Αντικαθιστούμε το προτεινόμενο όνομα του εικονιδίου, το Untitled, μ’ ένα δικό μας όνομα, όπως για παράδειγμα Box.
Κάνουμε διπλό κλικ στο εικονίδιο Box για να το ανοίξουμε. Το AuthorWare εμφανίζει το παράθυρο παρουσίασης μαζί με το toolbox. Επιλέγουμε Import... από το μενού File ή πατάμε τα πλήκτρα Control+Shift+R για να εισάγουμε ένα γραφικό. Στο πλαίσιο διαλόγου Import which file? μπορούμε να επιλέξουμε ένα αρχείο γραφικού για εισαγωγή στο εικονίδιο Box. Αν επιλέξουμε το πλαίσιο ελέγχου Show Preview, θα μπορούμε να βλέπουμε μια προεπισκόπηση του γραφικού σ’ ένα πλαίσιο στα δεξιά του πλαισίου διαλόγου. Για να εισαχθεί το γραφικό, το επιλέγουμε και κάνουμε κλικ στο πλήκτρο Import. Το γραφικό θα εισαχθεί στο κέντρο του παραθύρου παρουσίασης.
Για να εισάγουμε κείμενο σε μια εφαρμογή του AuthorWare, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το εργαλείο κειμένου του toolbox. Πρώτα, όμως, δημιουργούμε ένα εικονίδιο display που θα περιέχει αυτό το κείμενο. Εμφανίζουμε το παράθυρο σχεδίασης, κλείνοντας αν χρειαστεί το παράθυρο παρουσίασης με τα πλήκτρα Control+1, και σύρουμε ένα άλλο εικονίδιο display από την παλέτα εικονιδίων στη γραμμή ροής και του δίνουμε το όνομα Text1. Ανοίγουμε τον πίνακα ελέγχου και κάνουμε κλικ στο πλήκτρο Restart για να αναπαράγουμε το piece του AuthorWare που σχεδιάζουμε. Εμφανίζεται το γραφικό που εισάγαμε στο εικονίδιο display Box και μετά το piece σταματάει στο εικονίδιο display Text1 και ανοίγει το toolbox.
Το AuthorWare περιμένει τώρα από εμάς να εισάγουμε κείμενο στο εικονίδιο Text1. Κάθε φορά που το AuthorWare συναντά ένα εικονίδιο που δεν έχει περιεχόμενο, η ροή σταματάει και το AuthorWare περιμένει να εισάγουμε περιεχόμενο. Αφού τελειώσουμε με την εισαγωγή περιεχομένου, μπορούμε να κλείσουμε το εικονίδιο και το AuthorWare θα μετακινηθεί στη γραμμή ροής για να πάει στο επόμενο κενό εικονίδιο. Κάνουμε κλικ στο εργαλείο κειμένου του toolbox και μετά μέσα στο παράθυρο παρουσίασης. Εμφανίζεται ένας κανόνας που μας δείχνει το προκαθορισμένο πλάτος του κειμένου που θα εισάγουμε. Όμως, πριν γράψουμε ο,τιδήποτε, μπορούμε να επιλέξουμε τη γραμματοσειρά και το μέγεθος κειμένου.
Τη γραμματοσειρά την επιλέγουμε από το υπομενού Font4του μενού Text και το μέγεθος από το υπομενού Size4του ίδιου μενού. Αν δεν μας ταιριάζουν οι διαθέσιμες επιλογές, μπορούμε να επιλέξουμε Other... και από τα δύο υπομενού και μετά τη γραμματοσειρά ή το μέγεθος που θέλουμε. Στο πεδίο κειμένου γράφουμε Florina. Για να αλλάξουμε τις ιδιότητες ενός κειμένου, όπως το χρώμα του και το αν είναι διαφανές ή όχι, χρησιμοποιούμε τους Inspectors του AuthorWare, που είναι εργαλεία με τα οποία μπορούμε να ορίσουμε διάφορες ιδιότητες για τα γραφικά που δημιουργούμε με τα εργαλεία του toolbox.
Επιλέγουμε το κείμενο με το εργαλείο pointer του toolbox για να εμφανισθούν οι λαβές (handles) γύρω από το αντικείμενο κειμένου. Επιλέγουμε Colors από το υπομενού Inspectors4του μενού Window ή πατάμε τα πλήκτρα Control+K. Θα εμφανισθεί μια παλέτα χρωμάτων (Colors Inspector), στην οποία μπορούμε να επιλέξουμε το εργαλείο πένας και ένα χρώμα και να κάνουμε κλικ στο κείμενό μας. Με το εργαλείο πένας μπορούμε να ορίσουμε το χρώμα κειμένου, γραμμών και περιθωρίου των αντικειμένων που σχεδιάζουμε με το toolbox.
Επιλέγουμε Modes από το υπομενού Inspectors4του μενού Window ή πατάμε τα πλήκτρα Control+M. Θα εμφανισθεί ο Modes Inspector, ο οποίος περιέχει έξι επιλογές σχετικά με την εμφάνιση του κειμένου και του γραφικού στην οθόνη :
Opaque, η εικόνα καλύπτει πλήρως το φόντο (background).
Matted, σαν την Opaque αλλά με τη διαφορά ότι οι άσπρες περιοχές εκτός της εικόνας είναι αδιαφανείς.
Transparent, η εικόνα γίνεται διαφανής.
Inverse, οι έγχρωμες περιοχές της εικόνας εμφανίζονται με το αντίστροφο χρώμα του φόντου.
Erase, η εικόνα εμφανίζει το χρώμα φόντου στις έγχρωμες περιοχές της.
Alpha, χρησιμοποιεί το κανάλι alpha που έχουν μερικές εικόνες για να κάνει ανάμιξη με την εικόνα που βρίσκεται από κάτω.
Σύρουμε και ένα άλλο εικονίδιο display στη γραμμή ροής κάτω από τα άλλα δύο εικονίδια και το ονομάζουμε Text2. Δημιουργούμε ένα δεύτερο εικονίδιο κειμένου για να μπορούμε να έχουμε δύο ανεξάρτητα κείμενα και να μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα animation μόνο με το ένα.
Κάνουμε κλικ στο πλήκτρο Restart και μόλις η εφαρμογή σταματήσει στο εικονίδιο Text2, ανοίγει το toolbox, επιλέγουμε το εργαλείο κειμένου και γράφουμε This is a test κάτω από το πρώτο κείμενο. Το AuthorWare διατηρεί τις ρυθμίσεις που είχαμε επιλέξει για το προηγούμενο κείμενο.
Για να ευθυγραμμίσουμε τα κείμενα, μπορούμε να τα επιλέξουμε χωριστά ώστε να εμφανισθούν οι λαβές και να χρησιμοποιήσουμε το εργαλείο μετακίνησης του toolbox ή τα βελάκια του πληκτρολογίου για να τα μετακινούμε κατά 1 pixel τη φορά. Αν κατά τη μετακίνηση κρατάμε ταυτόχρονα πατημένο και το πλήκτρο Shift, το αντικείμενο θα μετακινείται μόνο κατακόρυφα, οριζόντια και κατά γωνία 45 μοιρών.
Τα εφέ εναλλαγής οθόνης (screen transitions) είναι οπτικά εφέ που αλλάζουν τον τρόπο που εμφανίζονται και σβήνουν τα αντικείμενα στην οθόνη. Για να εφαρμόσουμε ένα εφέ εναλλαγής σ’ ένα από τα κείμενα που δημιουργήσαμε, το επιλέγουμε και πηγαίνουμε στην επιλογή Transition... του υπομενού Icon4του μενού Modify ή πατάμε τα πλήκτρα Control+T.
Στο πλαίσιο διαλόγου Transition, επιλέγουμε μια κατηγορία εφέ από τη λίστα Categories και ένα εφέ από τη λίστα Transitions. Για το κείμενο, ένα καλό εφέ είναι το Iris Out της κατηγορίας [internal]. Από τα πλαίσια κειμένου Duration και Smoothness, μπορούμε να ορίσουμε τη διάρκεια και την ομαλότητα του εφέ. Μπορούμε να κάνουμε κλικ στο πλήκτρο Apply για να δούμε πώς θα είναι το εφέ, πριν το επιλέξουμε οριστικά.