Η εμπειρία της ΕΠΠ στα Προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης(ΠΠΕ), δείχνει ότι η βοήθεια των εκπαιδευτικών κατά την διεξαγωγή τους, είναι σημαντική για την επίτευξη των στόχων του. Έτσι κρίθηκε απαραίτητο να αποστέλλεται το βιβλίο των κειμένων του Κέντρου Πληροφόρησης για την Πρέσπα, ως υλικό που θα προετοιμάζει τον εκπαιδευτικό για την περιοχή, πριν την επίσκεψη του. Τα κείμενα του βιβλίου είναι ενημερωτικού περιεχομένου και παρέχουν πληροφορίες σχεδόν για όλα τα θέματα που αφορούν την περιοχή.

Κατά αυτόν τον τρόπο ο εκπαιδευτικός μπορεί να γίνει ενεργό μέλος της ομάδας ΠΠΕ, ώστε η συνεργασία με τον οικοξεναγό να αποφέρει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα για την εκπαίδευση των μαθητών.

Τα δύο τελευταία προγράμματα δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν ικανοποιητικά, εάν ο αριθμός των μαθητών υπερβαίνει το 40. Έχει αποδειχθεί ότι οι μεγάλες ομάδες μαθητών πολύ δύσκολα ακολουθούν στο σύνολο τους τη διεξαγωγή του προγράμματος, με συνέπεια να δημιουργείται κλίμα αναστάτωσης που επηρεάζει όλα τα παιδιά και επομένως το πρόγραμμα.

Σημαντικός παράγοντας για την επιτυχία των δύο τελευταίων προγραμμάτων είναι και η ηλικία των μαθητών. Οι μικρές ηλικίες δεν αντέχουν συνήθως τα πολύωρα εκπαιδευτικά προγράμματα. Άλλος παράγοντας που επηρεάζει την ομαλή διεξαγωγή αυτών των προγραμμάτων είναι οι στάσεις για φαγητό, όταν υπερβαίνουν την ½ ώρα επηρεάζουν αρνητικά την συνέχεια τους. Προτείνεται τα παιδιά να έχουν προμηθευτεί νερό και “πρόχειρο” φαγητό για αυτές τις περιπτώσεις.

Πρέπει να σημειωθεί ότι όταν οι καιρικές συνθήκες είναι δυσμενείς και δεν επιτρέπουν την περιήγηση με τα πόδια, η ενημέρωση γίνεται σε κλειστό χώρο (Κέντρο Πληροφόρησης) και μέσα από το λεωφορείο διασχίζοντας την περιοχή επιλογής.

Τέλος θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι ο οικοξεναγός που έχει αναλάβει τη διεξαγωγή όποιου μονοήμερου προγράμματος αμείβεται με το ποσό των 12.000 δρχ. από το κάθε σχολείο.

Η ΕΠΠ έχει αναλάβει, όλα τα έξοδα οργάνωσης του προγράμματος.

Για οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με τα προγράμματα μπορείτε να επικοινωνήσετε με την ΕΠΠ στο τηλέφωνο/fax: 0385-51211 ( 9: 00πμ – 17:00πμ) από Δευτέρα ως Παρασκευή.

Το Πρόγραμμα είναι ευέλικτο και προσαρμόζεται ανάλογα με το διαθέσιμο χρόνο του εκάστοτε σχολείου. Κατά αυτό τον τρόπο έχει διαμορφωθεί σε: μονοήμερο, που αναφέρεται στα σχολεία που επισκέπτονται την περιοχή για μία ημέρα. Και πολυήμερο, με χρόνο παραμονής δύο μέχρι και πέντε ημέρες. Επίσης, το μονοήμερο πρόγραμμα έχει διαμορφωθεί σε τρία επιμέρους προγράμματα τα οποία διαφέρουν στον τρόπο εφαρμογής και στο χρόνο διεξαγωγής τους.

Μονοήμερα Προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Η εξόρμηση στην περιοχή ξεκινά από το χωριό Αγιος Γερμανός, γίνεται ενημέρωση σχετικά με τον οικισμό και την αρχιτεκτονική των σπιτιών παραδοσιακού χαρακτήρα. Συνεχίζουμε με επίσκεψη στο βυζαντινό ναό του Αγίου Γερμανού, που είναι κτισμένος στις αρχές του 11^ου αιώνα και βρίσκεται στην πλατεία του χωριού. Περπατώντας μια διαδρομή περίπου 400 μέτρων ανάμεσα από τα πετρόκτιστα σπίτια, φτάνουμε στο Κέντρο Πληροφόρησης για την Πρέσπα. Η μεγάλη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά της Πρέσπας ξετυλίγεται βήμα προς βήμα με τη βοήθεια της μόνιμης έκθεσης που φιλοξενεί το Κέντρο. Το φυσικό περιβάλλον, τα ζώα και τα φυτά, οι ανθρώπινες δραστηριότητες και η εξέλιξη τους στο χρόνο, αποτελούν αντικείμενα συζήτησης μεταξύ μαθητών και του οικοξεναγού.

Επόμενος προορισμός είναι ο υγρότοπος. Διασχίζοντας την περιοχή ανάμεσα από τις δύο λίμνες, οι μαθητές με τη βοήθεια του οικοξεναγού μαθαίνουν για τα χαρακτηριστικά του υγροτόπου και τις ανθρώπινες επεμβάσεις που τον έχουν επηρεάσει. Στάση γίνεται στο λόφο της Κρίνας. Εκεί με τη βοήθεια ενός τηλεσκόπιου παρατηρούμε τον υγρότοπο και τα σπάνια είδη πουλιών που φωλιάζουν στην περιοχή, όπως πελεκάνους, σταχτόχηνες, ερωδιούς, λαγγόνες, κορμοράνους, κτλ.

Απέναντι ακριβώς βρίσκεται το νησάκι του Αγίου Αχιλλείου. Η πεζογέφυρα που κατασκευάστηκε καθιστά πλέον ευκολότερη την πρόσβαση. Μέσα στο νησάκι ο βυζαντινός ναός του Αγίου Αχιλλείου που χρονολογείται από τις αρχές του 10ου αιώνα, είναι ο χώρος που γίνεται η αναδρομή στην ιστορία της περιοχής. Στο τελικό αυτό σημείο, ακολουθεί συζήτηση που έχει στόχο, να καταλάβουν τα παιδιά πώς συνδέονται όλα μεταξύ τους, τη σχέση αλληλεξάρτησης φυσικών διεργασιών και ανθρώπινων δραστηριοτήτων και τις ισορροπίες που προκύπτουν από αυτή.

Το πρόγραμμα ξεκινά από τον Αγιο Γερμανό. Ομως πριν από οποιαδήποτε δραστηριότητα τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες. Η κάθε ομάδα αναλαμβάνει και ένα ειδικό θέμα της περιοχής( π.χ. Πουλιά, λίμνες, ψάρια, γεωργοί, μνημεία κτλ.) ως ρόλο. Καθώς εξελίσσεται το πρόγραμμα οι ομάδες συγκεντρώνουν στοιχεία που τις αφορούν. Με στόχο στο τέλος του προγράμματος να ακολουθήσει συζήτηση μεταξύ των ομάδων ώστε να εντοπιστούν οι μεταξύ τους σχέσεις, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και τι διεκδικεί η κάθε ομάδα για να επιβιώσει. Η συνέχεια είναι ίδια με το πρώτο πρόγραμμα ως το σημείο παρατήρησης των πουλιών(λόφος της Κρίνας). Εδώ η παρατήρηση γίνεται από άλλο σημείο.

Προορισμός μας είναι η παραλίμνια περιοχή κοντά στο χωριό Πύλη. Ξεκινώντας από το χωριό, ακολουθούμε το μονοπάτι ανάμεσα από τις καλλιέργειες φασολιού, το δάσος βελανιδιών, κέδρων και πυξού και καταλήγουμε στην παραλίμνια περιοχή.

Σε αυτή την περιοχή η ΕΠΠ μέσα στα πλαίσια των δράσεων της για την προστασία της άγριας ζωής και της βιοποικιλότητας, σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης εφαρμόζει πιλοτικό πρόγραμμα για τη διαχείριση των υγρών λιβαδιών. Εφαρμόστηκαν πειραματικά διάφορες μέθοδοι διαχείρισης του καλαμιώνα, όπως κοπή, καύση και βόσκηση με βουβάλια.

Τα υγρά λιβάδια είναι σημαντικές περιοχές για την αναπαραγωγή των ψαριών και λειτουργούν ως κύριοι χώροι διατροφής για πολλά είδη υδρόβιων πουλιών. Τα τελευταία χρόνια, οι εκτάσεις τους έχουν μειωθεί από την επέκταση των καλαμιώνων στις ρηχές περιοχές. Περπατώντας όλη αυτή την περιοχή βήμα-βήμα βλέπουμε πρακτικά τι γίνεται με την εφαρμογή των μεθόδων και τι με την απουσία τους.

Τέλος οι ομάδες, συγκεντρώνονται για να συζητήσουν μεταξύ τους. Τον ρόλο του συντονιστή της συζήτησης τον αναλαμβάνει ο οικοξεναγός.

Αναλυτικά, σε χρονική διάρκεια :

3^ο Πρόγραμμα (διάρκειας 5 ωρών)

Αυτό το πρόγραμμα έχει μικρές διαφορές από το δεύτερο. Εδώ όμως ξεκινάμε από το χωριό Καρυές. Με τη βοήθεια ενός χάρτη της περιοχής, προσανατολιζόμαστε σε σχέση με τον χώρο και μαθαίνουμε την μορφολογία του. Χωρίζονται τα παιδιά σε ομάδες(παιχνίδι ρόλων).

Με το λεωφορείο κατευθυνόμαστε προς τον λόφο Καλέ. Το μονοπάτι που οδηγεί στην κορυφή, διασχίζει το δάσος με τις βελανιδιές και τα κέδρα. Ακολουθώντας το, βλέπουμε την αγροτική ζώνη, το αρδευτικό δίκτυο, τον ιχθυογεννητικό σταθμό που δεν λειτούργησε ποτέ, τα βουβάλια(συνέχεια του πειραματικού προγράμματος διαχείρισης υγρών λιβαδιών) που βόσκουν στην παραλίμνια ζώνη, τους ερωδιούς που φωλιάζουν στους καλαμιώνες.

Συνεχίζουμε με επίσκεψη στο Κέντρο Πληροφόρησης για την Πρέσπα στον Αγιο Γερμανό, εδώ οι ομάδες των παιδιών, με την βοήθεια του οικοξεναγού συμπληρώνουν τα στοιχεία για το θέμα που έχουν αναλάβει.

Η στάση στο παρατηρητήριο είναι το σημείο όπου θα πραγματοποιηθεί η συζήτηση μεταξύ των ομάδων. Τελευταία δραστηριότητα είναι η παρατήρηση των πελεκάνων.